Οι ερμηνείες και θεωρίες κορυφαίων ξένων πολιτικών αναλυτών και οικονομολόγων γύρω από την ελληνική κρίση, από το ξέσπασμά της έως σήμερα, παρουσιάζουν ενδιαφέρον: σε γενικές γραμμές είναι όλες λάθος.
Αφήνουμε κατά μέρος τις κοινωνικής παραψυχολογίας «προφητείες», πάνω απ’ όλα αντιπαρερχόμαστε τη δαιμονοποίηση του Ελληνα πολίτη ως κλέφτη, απατεώνα και τεμπέλη ή της Ελλάδας ως κράτους που του αξίζει η απομόνωση, όπως και την άκριτη αγιοποίηση του Ελληνα και της χώρας ως ένα θύμα αδικίας από σκοτεινά κέντρα πίσω από τα οποία κρύβονται οι «αγορές».
Υπήρξαν και άλλες, σοβαρές αναλύσεις, με άποψη, ισορροπημένες, οι οποίες όμως ως προς την τελική τους στόχευση κατά κανόνα έχαναν την ουσία τους. Το πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα εδώ είναι ο νομπελίστας Πολ Κρούγκμαν. Για να μην παρεξηγηθώ, δεν θα τολμούσα ποτέ να αμφισβητήσω έναν σύγχρονο κολοσσό της θεωρίας της οικονομίας. Στέκομαι όμως στο εξής: μέσα από την αρθρογραφία του, ο Κρούγκμαν έχει θέσει στο στόχαστρό του τους χειρισμούς των Ευρωπαίων ηγετών και κυρίως των Γερμανών ως προς τη διαχείριση της οικονομικής κρίσης στην Ευρωζώνη. Κάποιος άλλος με την αντίστοιχη γνώση και εποπτεία θα πρέπει να αξιολογήσει σοβαρά τις οικονομικές του θεωρίες, η αίσθησή μου πάντως είναι ότι ορθώς επιρρίπτει ευθύνες στις Βρυξέλλες και στο Βερολίνο σε ό,τι αφορά το άγονο και καταστροφικό τους πείσμα στη λιτότητα. Ομως. Μόνο και μόνο για να αδειάσει την ευρωπαϊκή στάση, ο αξιοσέβαστος Αμερικανός νομπελίστας χρησιμοποιεί συχνά το ελληνικό παράδειγμα με αναφορές στις τακτικές του ΣΥΡΙΖΑ.
Εδώ κάτι κλωτσάει άσχημα. Διότι σαφώς και υπάρχει το τεράστιο ζήτημα της κρίσης στην Ευρωζώνη, που επηρεάζει τη χώρα μας, όπως και όλα τα άλλα κράτα-μέλη, ωστόσο ο Κρούγκμαν μάλλον παραγνωρίζει την ιδιαίτερη φύση της ελληνικής κρίσης καθεαυτήν, που, στο μέτρο που καταλαβαίνουμε και κρίνουμε σωστά, δεν είναι τραπεζική αλλά κυρίως δημοσιονομική, η οποία, με τη σειρά της, συνδέεται με πολιτισμικού, ανθρωπολογικού τύπου ιδιαιτερότητες, με μια νοοτροπία που, πέρα, π.χ., από τη διαφθορά (που συναντάμε και στις καλύτερες ξένες οικογένειες της Γηραιάς Ηπείρου), η βαθύτατα προβληματική σχέση πολίτη – κράτους, η κομματικοποίηση του τελευταίου, η τερατογένεση του Δημοσίου και του συνδικαλισμού είναι μερικές μόνον από τις βασικές της εκφάνσεις. Αυτήν ακριβώς τη θεμελιώδη παράμετρο αγνοούν ξένοι αναλυτές και ξένα ΜΜΕ περιωπής, εκλαμβάνοντας, παλαιότερα κυρίως, τον ΣΥΡΙΖΑ ως εκπρόσωπο μιας «νέας ευρωπαϊκής Αριστεράς». Τη νοοτροπία αυτή όμως αγνόησαν και οι ίδιοι οι ευρωπαϊκοί μηχανισμοί διάσωσης από την αρχή της κρίσης, ενώ δεν ξεκόλλησαν από αυτή ούτε οι προηγούμενες μνημονιακές κυβερνήσεις (οι οποίες δεν προχώρησαν στις μεταρρυθμίσεις που δεν τους βόλευαν αλλά επένδυσαν βλακωδώς σε μιαν αβάσταχτη φορολογία). Ο δε ΣΥΡΙΖΑ την έχει κάνει τώρα σημαία, μαζί με τους ΑΝΕΛ. Κατά συνέπεια, πιθανό «όχι» στο επικείμενο δημοψήφισμα θα μας βυθίσει ακόμα περισσότερο σε αυτή τη νοσηρή νοοτροπία που μας έφερε ώς εδώ.