Την προσοχή τράβηξε χθες στο διαδίκτυο η «καταγγελία» επιχειρηματία, ο οποίος προσπάθησε να «χαλάσει» ένα χαρτονόμισμα των 500 ευρώ σε υποκατάστημα τράπεζας στο κέντρο των Αθηνών, όμως οι υπάλληλοι και η διευθύντρια της τράπεζας αρνήθηκαν να τον εξυπηρετήσουν, λέγοντας ότι υπάρχει ειδική διάταξη η οποία δεν επιτρέπει την ανταλλαγή του χαρτονομίσματος των 500 ευρώ με χαρτονομίσματα χαμηλότερης αξίας, παρά μόνον εάν αυτό κατατεθεί σε τραπεζικό λογαριασμό. Πράγματι υπάρχει αυτή η διάταξη λόγω της πλημμυρίδας των πολιτών που προσέτρεξαν σε τράπεζες να χαλάσουν τα 500ευρα –40 δισ. ευρώ είναι φυλαγμένα σε σεντούκια και θυρίδες–, μετά τη δεδηλωθείσα πρόθεση της Κεντρικής Ευρωπαϊκής Τράπεζας να αποσύρει το χαρτονόμισμα «των φοροφυγάδων, των παρανόμων και των τρομοκρατών» – σε ορισμένους κύκλους το 500ευρω είναι γνωστό ως «Βin Laden». Στην Ελλάδα όσοι, φοβούμενοι την κατάρρευση της οικονομίας, αλλά και λόγω capital controls, απέσυραν σε 500ευρα (για εξοικονόμηση χώρου) τις καταθέσεις τους και τοποθέτησαν τον μικρό τους θησαυρό κάτω από το στρώμα, τώρα νιώθουν παγιδευμένοι. Αν πράγματι ο Ντράγκι αποφασίσει την απόσυρση του χαρτονομίσματος των 500 ευρώ, τότε θα πρέπει να καταθέσουν και πάλι τα χρήματά τους στις τράπεζες, προσκομίζοντας και τα σχετικά δικαιολογητικά του «πόθεν έσχες». Ομως ο Ντράγκι το συζητά τα τελευταία τρία χρόνια, διότι, όπως αναφέρουν οι αναλυτές, το νόμισμα λειτουργεί σταθεροποιητικά και διατηρεί την αξία του ευρώ υψηλά· έπειτα αντιδρούν η Γερμανία, που έχει παράδοση στη χρήση χαρτονομισμάτων μεγάλης αξίας για μεγάλες αγορές, και τα κράτη-υπέρμαχοι του τραπεζικού απορρήτου.
Πάντως, οι ενστάσεις για τα 500ευρα (600 εκατ. χαρτονομίσματα, που αντιστοιχούν στο ένα τρίτο της αξίας όλων των χαρτονομισμάτων του ευρώ σε κυκλοφορία) άρχισαν μετά τα απανωτά πορίσματα μελετών που θύμιζαν ότι το χαρτονόμισμα είναι «θείο δώρο» για τη φοροδιαφυγή, για τη διαφθορά και το έγκλημα (σε ένα χαρτόκουτο μήκους 45 εκ. μπορεί να πακετάρει κανείς 10 εκατ. ευρώ – τα χαρτονομίσματα των 1.000 δολαρίων ΗΠΑ και Καναδά έχουν καταργηθεί, το 1969 και το 2000, ακριβώς για να αποδυναμωθεί το οργανωμένο έγκλημα). Και διέβλεπαν ότι η απόσυρσή του (στο πλαίσιο μιας παγκόσμιας συμφωνίας και για άλλα νομίσματα υψηλής αξίας) θα αποτελούσε μια κάποια λύση σε μια Ευρώπη αντιμέτωπη με την προσφυγική κρίση, την αδύναμη οικονομία, τα προβλήματα ασφάλειας και την άνοδο των λαϊκιστικών κινημάτων.
Πάντως στην Ελλάδα η απόσυρση θα ταράξει πολλούς. Οχι μόνο γιατί θα αποκαλύψει ποιος έχει το μαύρο χρήμα κρυμμένο σε χρηματοκιβώτια και βαλίτσες. Αλλά και γιατί είναι βαθιά η λατρεία για το κομπόδεμα στο στρώμα, ισχυρότατο το γάντζωμα από το αισθητό χρήμα. Σε έναν κόσμο ρευστό, όπου ο χρόνος πολλαπλασιάζει, αντί να μειώνει, τις αγωνίες, εντείνεται η ανάγκη για κάτι που στην αφή του να δημιουργείται ένα αίσθημα ασφάλειας. Τώρα, εάν από ανάγκη ή άγνοια επιλέχθηκε από φοβισμένους καταθέτες το «κηλιδωμένο», είναι γι’ αυτούς πράγματι κακοτυχία…