Το ρουσφέτι είναι αδύνατον να καταργηθεί, εκτός και μας βάλουν τσιπάκι», είπε προ ημερών ο βουλευτής των ΑΝΕΛ Κώστας Ζουράρις σε συζήτηση στη Βουλή, και αυτοσαρκαζόμενος διευκρίνισε: «Εμείς οι Αριστεροί το ρουσφέτι το λέμε ηθικό πλεονέκτημα και θα το λέμε όσο κυβερνούμε»… (ρουσφέτι το λέει μόνο η αντιπολίτευση). Πράγματι το ρουσφέτι –πολλά αλλάξαμε μετά το 1821, όχι όμως και το έθος της οθωμανικής διοίκησης– «είναι φυσικότερο και από τη φυσική λειτουργία της αναπνοής». Και βέβαια χαρακτηρίζει τις σχέσεις εξουσίας – πολίτη πολύ πριν από την τουρκοκρατία. Ακόμη και στην αυστηρή σπαρτιατική κοινωνία ήταν αποδεκτή η ευνοιοκρατία. Ο βασιλιάς Αγησίλαος έγραφε στον Ιδριέα τον Κάρα για τον κρατούμενο φίλο του Νικία: «Αν ο Νικίας δεν διέπραξε αδίκημα, άφησέ τον ελεύθερο. Αν διέπραξε αδίκημα, άφησέ τον ελεύθερο για χατίρι μου». Αλλά και στην Αθήνα, παρά τον άτεγκτο έλεγχο του Δήμου, η «προς τους φίλους ύφεσις», η ενδοτικότητα στις πιέσεις των φίλων για χαριστικές παροχές απλώς εκλεπτυνόταν με ωραιολογίες. Στη ρωμαϊκή κοινωνία, με συμβόλαιο επισημοποιούσαν την εξάρτηση του αδυνάτου από τον πάτρωνα, και ήταν φυσική σαν την τροφή η τακτοποίηση ημετέρων. Ο Αδριανός ακόμη και για τον καπετάνιο πλοίου του είχε «φροντίσει», ζητώντας από τον διοικητή της Εφέσου να τον διορίσει στην τοπική σύγκλητο. Γνωστό είναι το χειρόγραφο σημείωμα της Κλεοπάτρας στα αρχαία ελληνικά, με το οποίο διέταζε τη φοροαπαλλαγή Ρωμαίου εμπόρου, του Publius Canidius, φίλου του συντρόφου της, Μάρκου Αντώνιου. Το κείμενο έκλεινε με τη λέξη γενέσθω (να γίνει). Και γίνεται στους αιώνες των αιώνων.
Απαράλλακτες οι χρηματικές παροχές, οι ειδικές χορηγίες, οι χαριστικές «προικοδοτήσεις». Ενα «θεσμοθετημένο» εμπόριο επιρροής και διαμεσολαβήσεων που κρατάει γερά.
Βέβαια, όλα τα παραπάνω δεν αθωώνουν αυτό το φυσικό ελάττωμα της εξουσίας. Η αναξιοκρατική εύνοια προς ορισμένους σε βάρος των υπολοίπων, οι χαριστικές διατάξεις, οι κάθε μορφής εξυπηρετήσεις, που τις τριευλογούν όλοι, δεν παύουν να είναι πράξεις διαφθοράς. Που εκκενώνουν τα δημόσια ταμεία και καθηλώνουν τη χώρα στην υπανάπτυξη, αφού η αγορά υπηρεσιών στερεί πόρους από τον κοινό κορβανά και οι ρουσφετολογικοί διορισμοί και οι αργομισθίες υποβαθμίζουν την παραγωγική ικανότητα της χώρας. Είναι πράξεις που παραβιάζουν τους κανόνες ισότητας –το Σύνταγμα–, που διαμορφώνουν πολίτες εξαρτημένους και νομιμοποιούν την ιδιοτέλεια, τα «δύο μέτρα και δύο σταθμά» (μόνον όταν νέμονται το ρουσφέτι οι άλλοι, είναι φαυλότητα), τα οποία δεν αναστέλλονται ούτε σε περιόδους δεινών κρίσεων.
Ομως από όλους καταδικάζεται με στόμφο σαν ένα είδος εξιλέωσης για τα «διπλής όψεως» πρόσωπα που είμαστε, για το κράμα ανιδιοτέλειας και βόρβορου, για τον άγγελο και τον διάβολο που δρουν στα βάθη και στις επιφάνειες της ζωής μας, για την καθημερινή υποκρισία, γι’ αυτό που κλείνουμε μέσα μας ως ναρκωμένο δόγμα, τόσο πιο βαθιά όσο περισσότερο δείχνουμε να το αγνοούμε ενώ το ακολουθούμε. Καμιά κριτική δεν θα μας αφυπνίσει από τον υστερόβουλο ύπνο μας, από την καθηλωτική μαγεία των αξεδιάλυτων πτυχών του ψεύδους, όσο το κοντό χέρι της εξουσίας (με το μακρύ παίρνει, με το κοντό δίνει ώς εκεί που φτάνει, τους κοντινούς της) παραφυλάει σαν αδιαμφισβήτητος παράδεισος, σαν υπερβέβαιος θησαυρός.