Σε ποιον ανήκουν άραγε τα δημόσια έργα; Οι δρόμοι, οι γέφυρες, οι αγωγοί φυσικού αερίου, τα σχολεία; Εχουν πατρότητα; Ιδιοκτήτη; Η προφανής απάντηση, αυτή που θα παρέπεμπε στο έτυμον της λέξης «δημόσια», θα υποστήριζε ότι τα δημόσια έργα ανήκουν στον δήμο. Και όχι τόσο επειδή αυτός τα χρησιμοποιεί όσο επειδή τα χρηματοδοτεί, φορολογούμενος. Ο αντίλογος όμως θα ήταν άμεσος: Με την κουλτούρα φοροδιαφυγής βαθιά ριζωμένη, χάρη και στα ιδεολογήματα που σκαρφίζονται όσοι δυσφορούν ακούγοντας τη λέξη εφορία, όσοι πληρώνουν είναι όσοι αδυνατούν να φοροδιαφύγουν, ακόμα κι αν το ’θελαν. Και αυτοί είναι οι μισοί απ’ όσους διαθέτουν ΑΦΜ. Δεν ισούνται λοιπόν με τον δήμο, με τον λαό. Τους έμμεσους φόρους, εντούτοις, ουδείς μπορεί να τους αποφύγει. Ούτε το αντίτιμο στα διόδια ή τα ποικίλα τέλη (κυκλοφορίας, αυτοδιοίκησης, ΕΡΤ κ.ο.κ.), με τα οποία εξαγοράζουμε τη δυνατότητά μας να «απολαμβάνουμε» τις υπηρεσίες της πολιτείας στην οποία τυχαίνει να ζούμε. Και εν πάση περιπτώσει, πώς το «δημόσιο χρέος» ανήκει στον δήμο και οτιδήποτε άλλο δημόσιο ξεφεύγει από τη δικαιοδοσία του;
Ενα πάντως είναι σίγουρο: Τα δημόσια έργα δεν ανήκουν στην κυβέρνηση. Σε καμία κυβέρνηση. Ούτε σε όποια τα εξήγγειλε ούτε σε όποια διεκπεραίωσε τμήμα των εργασιών ούτε σ’ αυτήν που έτυχε, απλώς έτυχε, να κόψει την κορδέλα. Τη δουλειά τους κάνουν. Οπως οφείλουν. Και να την κάνουν με τρόπο εντελώς διαφορετικό από τον συνήθη, που λες και τους τον υπαγορεύει κάποια εθνική ειμαρμένη:
Χωρίς απευθείας αναθέσεις. Χωρίς προνομιακή μεταχείριση των «εθνικών εργολάβων», που έχουν συνασπιστεί σε καρτέλ. Χωρίς αποδοχή, άνευ ελέγχου, των απανωτών υπερτιμολογήσεων που επινοούν οι κατασκευαστές, εμπιστευόμενοι τις διασυνδέσεις τους με την πολιτική εξουσία. Χωρίς σπατάλες, σαν κι αυτές της ολυμπιακής φρενίτιδας. Και χωρίς εκχώρηση των δημοσίων έργων, σε τιμές κάτω του κόστους, σε πρόθυμους εκμεταλλευτές του κοινού πλούτου – αν πράγματι εννοούνται ως κοινός πλούτος τα λιμάνια, τα αεροδρόμια, οι δρόμοι κτλ.
Ο καβγάς για την «ιδιοκτησία» του υπεραγωγού ΤΑΡ μάς στέλνει στον κόσμο των όνων των εριζόντων σε ξένο αχυρώνα – κι ας με συγχωρούν οι αντίδικοι για το ονολογικόν του πράγματος· η παροιμία το θέλει. Αλλά, βλέπετε, μας τυραννάει και η επίσης βαθιά ριζωμένη κουλτούρα της κορδέλας: ποιος θα την κόψει, ποιος θα φωτογραφηθεί σαν μέγας ευεργέτης του έθνους, ενώ έκανε απλώς τη δουλειά του, κι αυτήν με κάμποση φύρα, εις βάρος πάντοτε του Δημοσίου. Αυτός είναι άλλωστε ο στόχος: να υπάρξουν επιτέλους δημόσια έργα που: α) Να ανατίθενται με διαφανή διαγωνισμό· β) να παραδίδονται στην ώρα τους· γ) να μην υπάρχει καμία υπερτιμολόγηση· και δ), να παραδίδονται άρτια. Να μη χρειάζονται «επιδιορθώσεις» και «βελτιώσεις» στο πρώτο δίμηνο, από τον ίδιο φταίχτη εργολάβο, ως είθισται. Ας απιστήσουμε, επιτέλους, σε ορισμένα «έθιμα».