Η μεγαλύτερη αποτυχία ενός κράτους συνίσταται στην ανικανότητά του να αποκαταστήσει το πλαίσιο ήπιας διαμαρτυρίας, να πείσει ότι η αδικοπραξία δεν αποτελεί «φυσιολογική» συμπεριφορά και να διατηρήσει την ομαλότητα στην καθημερινότητα. Μετά τον τελευταίο εμπρησμό τρόλεϊ έξω από το Πολυτεχνείο το περασμένο Σαββατόβραδο σε επεισόδια μεταξύ αναρχικών και αστυνομίας, ο ΟΑΣΑ αποφάσισε (ρεπορτάζ στο χθεσινό φύλλο της «Κ») να διακόψει την κυκλοφορία των λεωφορείων και των τρόλεϊ έξω από το Πολυτεχνείο μετά τις 9 το βράδυ, Παρασκευή και Σάββατο, τροποποιώντας τα δρομολόγια 18 γραμμών! Και δεν μιλάμε για το Ζεφύρι (αλλά και το Μενίδι, τη Ζοφριά, τα Ανω Λιόσια, την Ελευσίνα, το Ανω Πέραμα, τον Ασπρόπυργο), όπου μετά τη δύση του ηλίου σταματούν τα δρομολόγια των λεωφορείων λόγω του σταθερού ξεσπάσματος της αγανάκτησης κατοίκων της περιοχής πάνω σε οδηγούς και οχήματα, μια πραγματικότητα εξόχως παρανοϊκή (η λύση που είχε υιοθετηθεί ήταν τα δρομολόγια να εκτελούνται συνοδεία περιπολικού, κάτι πρακτικά αδύνατο σε σταθερή βάση), μιλάμε για το κέντρο των Αθηνών, όπου, λόγω της συχνής «ήττας» του κράτους στην «αναμέτρησή» του με τους «μπαχαλάκηδες», δημιουργούνται για τον πολίτη όλο και περισσότερα «άβατα».
Και μια όλο και πιο φοβισμένη πολιτεία. Επιτίθενται οι αναρχικοί στους ελεγκτές για να κυκλοφορούν ελεύθερα οι λαθρεπιβάτες; Αποσύρουμε τους ελεγκτές… Κλέβουν οι κυνηγοί μετάλλων τις προτομές λογοτεχνών από το Πνευματικό Κέντρο; Διστάζει το υπουργείο Πολιτισμού να παραδώσει στην πόλη νέα έργα, το «Ακροπόλ Παλάς» στην Πατησίων, το ΜΕΛΤ στην Πλάκα κ.ο.κ. (ρεπορτάζ της «Κ» στις 31/5 και 1/6).
Μικρές και μεγάλες υποχωρήσεις που δημιουργούν «δεδικασμένο» και κάνουν τη δολιοφθορά, την κλοπή, παγιωμένη καθημερινότητα.
Ως «αντίδοτο» στη βία της καταστροφής δεν υπονοούμε την άσκηση βίας (οι βανδαλισμοί υποχωρούν σε συνθήκες στοιχειώδους κοινωνικής οργάνωσης). «Οσο καιρό η βία θα είναι απάντηση στη βία, ο κόσμος θα απειλείται σαν κόσμος, και τότε πια η δικαιοσύνη δεν θα αποτελεί δεσμό συμπαντικό κι αναγκαίο» (Κώστας Αξελός, «Ο Ηράκλειτος και η φιλοσοφία»). Η πόλη περιέχει τον πόλεμο, τη δικαιοσύνη και τον νόμο. Και αντιστρόφως η δικαιοσύνη –που φανερώνεται μέσα από τη σύγκρουση, είναι η ίδια σύγκρουση– είναι η ψυχή του νόμου που διασώζει την πόλη, έλεγε ο Ηράκλειτος…
Τα μεγάλα προβλήματα χρειάζονται μεγάλες απαντήσεις – εκπολιτισμό, παιδεία, κοινωνική προστασία. Η αδιάλειπτη καταστροφή της δημόσιας περιουσίας δεν είναι απλά ένα κύμα αγανάκτησης που φουσκώνει, πυργώνει και σκάει πάνω στην πόλη, πληγώνοντας πρώτα τον χώρο, μετά το κράτος και τέλος όλο το ρωμαίικο. Εχει βαθιές ρίζες στην προβληματική σχέση κράτους – πολίτη, στον λαϊκισμό, στην ψευδο-σοφία, την αλαζονεία, που γεννούν αυταρχισμό (ο βανδαλισμός είναι πράξη αφόρητου αυταρχισμού), μηδενισμό και απόλυτα.
Και το απόλυτο της καταστροφής φέρνει το απόλυτο της καταστολής, αλλά και την κόπωση. Αγανακτούμε με την ανεπάρκεια, τη στρεβλή φύση του κράτους κι έπειτα… συμβιβαζόμαστε – αυτό έχουμε, σε κάτι εξυπηρετεί.
Μια στάση που μας κάνει όλους ήρωες της αδιαφορίας, σε ένα πέλαγος ματαιότητας όπου δεν υπάρχει πρόοδος ούτε κατάληξη.