Αυτές τις μέρες στον νέο χώρο της Εθνικής Βιβλιοθήκης, στο καινούργιο της λαμπρό σπίτι στο Κέντρο Πολιτισμού Ιδρυμα Σταύρος Νιάρχος, έχει στηθεί το Δέντρο των Ευχών, όπου κρέμονται πρωτότυπες ευχές χιλιάδων παιδιών από σχολεία σε ολόκληρη τη χώρα. Πολύ θα ήθελα να μπορούσα να κάνω κι εγώ μία ευχή. Θα ήταν αυτή: «Οι παθογένειες του ελληνικού Δημοσίου να μη βρουν ποτέ χώρο στο ΚΠΙΣΝ». Το ελληνικό Δημόσιο ξεκίνησε από χθες τη διαδικασία υποδοχής του ΚΠΙΣΝ. Κάποιοι έγραψαν στα σόσιαλ μίντια: «Δυστυχώς, έφτασε αυτή η στιγμή…». Το Ιδρυμα Σταύρος Νιάρχος αποχωρεί από τη διαχείριση του έργου για να αναλάβει το ελληνικό κράτος. Στην εκπνοή του 2016, λοιπόν, παραλαμβάνουμε ένα σπουδαίο δώρο.
Η δωρεά του Ιδρύματος –εθνική ευεργεσία στα πρότυπα άλλων εποχών– από τις σημαντικότερες στη μεταπολιτευτική Ελλάδα, είναι ένα έργο που θα αφήσει ισχυρό το αποτύπωμά του τα επόμενα χρόνια με πολλούς τρόπους, οικονομικούς και άλλους. Αλλά αυτό το δώρο το υποδεχόμαστε μουδιασμένοι, με αμηχανία. Θυμάμαι ένα στιγμιότυπο πολύ χαρακτηριστικό από τις εκδηλώσεις του περασμένου καλοκαιριού στο πάρκο του ΚΠΙΣΝ. Λίγο πριν αρχίσει η συναυλία της Ελευθερίας Αρβανιτάκη, ο πρόεδρος του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος, Ανδρέας Δρακόπουλος, ανέβηκε στη σκηνή θέλοντας να ενημερώσει τον κόσμο για το χρονοδιάγραμμα του έργου.
Οταν έφτασε στο σημείο της παράδοσης του ΚΠΙΣΝ στο ελληνικό Δημόσιο, ένα επιφώνημα απογοήτευσης ακούστηκε απ’ άκρη σ’ άκρη. Οι άνθρωποι που είχαν γεμίσει το πάρκο, που προηγουμένως είχαν μπει στις νέες αίθουσες της Λυρικής Σκηνής και της Εθνικής Βιβλιοθήκης και στα πρόσωπά τους διέκρινες τη χαρά, τον θαυμασμό, την έκπληξη, τη συγκίνηση, τη συνειδητοποίηση ότι μετέχουν σε μια ιστορική στιγμή, ότι είναι κοινωνοί ενός έργου πραγματικά μεγάλου και σημαντικού, την ίδια στιγμή ανησυχούσαν γι’ αυτήν τη μετάβαση. Αδικα; Οχι βέβαια. Είναι πολλά τα παραδείγματα δωρεών που ατύχησαν στα χέρια του ελληνικού κράτους, βούλιαξαν σε μικροκομματικά συμφέροντα και στρεβλώσεις, στη γραφειοκρατία και στον συνδικαλισμό, κατέρρευσαν από την κακοδιαχείριση ή λόγω της ανάθεσής τους σε χέρια εντελώς ανίκανα και ακατάλληλα.
Προφανώς και δεν είναι ασύνδετη με τις ανησυχίες αυτές η απόφαση του Ιδρύματος «να συνεχίσει να υποστηρίζει το Κέντρο Πολιτισμού έμπρακτα, τουλάχιστον για τα επόμενα πέντε χρόνια, με δωρεές ύψους έως 50 εκατομμυρίων ευρώ, που θα καλύπτουν λειτουργικά έξοδα του οργανισμού, καθώς και έξοδα εκδηλώσεων και προγραμματισμού». Το στοίχημα για το ελληνικό Δημόσιο και την κοινωνία είναι μεγάλο. Δεν θα πόνταρα τα λεφτά μου στο πρώτο. Οι χιλιάδες πολίτες, όμως, που έχουν αγκαλιάσει το έργο από την πρώτη στιγμή έχουν τη δύναμη να του εξασφαλίσουν μια καλή τύχη.