Η Ελλάδα βρίσκεται στον σωστό δρόμο και αυτόν πρέπει να συνεχίσει, σημειώνει στην «Κ» ο νέος γενικός γραμματέας του ΟΟΣΑ, Ματίας Κόρμαν. Ο πρώην υπουργός Οικονομικών της Αυστραλίας θεωρεί πολύ σημαντική τη συμφωνία για παγκόσμια φορολογία 15% στις μεγάλες επιχειρήσεις, ενώ είναι πολύ αισιόδοξος για τη δυνατότητα της Ευρώπης να βρίσκει λύσεις στις προκλήσεις που κατά καιρούς ανακύπτουν.
– Η πρώτη ερώτηση που θέλω να κάνω είναι, πώς γίνεται ένας Γερμανός, που γεννήθηκε στο Βέλγιο, να γίνει υπουργός Οικονομικών της Αυστραλίας; Και στη συνέχεια γενικός γραμματέας του ΟΟΣΑ; Είμαι περίεργος.
– Κατάγομαι από το γερμανόφωνο τμήμα του Βελγίου, το οποίο είναι μια μειονότητα, 65.000 γερμανόφωνοι στο Βέλγιο σε σύνολο 11 εκατομμυρίων. Και πάντα επικεντρώθηκα σε μια καριέρα στο Βέλγιο. Το σχολείο και τα πρώτα χρόνια των σπουδών μου ήταν στα γαλλικά. Και το πτυχίο μου στη Νομική στα φλαμανδικά. Έτσι, μέχρι τα 23 μου μιλούσα τρεις γλώσσες, αλλά δεν μιλούσα αγγλικά. Έπειτα πήγα με το πρόγραμμα ανταλλαγής Erasmus στην Αγγλία για έναν χρόνο, κι ύστερα πήγα για διακοπές στην Αυστραλία και δεν έφυγα ποτέ. Αυτά εν συντομία.
Το δικό μου παράδειγμα είναι ίσως λίγο ακραίο. Εγώ ήμουν ο επικεφαλής της κυβέρνησης στη Γερουσία, οπότε κατέληξα να είμαι ο πρώτος στη Γερουσία· και το νούμερο ένα της αντιπολίτευσης γεννήθηκε στη Μαλαισία. Και, ξέρετε, ένας από τους προκατόχους μου είχε γεννηθεί στη Γερμανία. Οπότε, σε αυστραλιανό πλαίσιο, είμαστε έθνος μεταναστών, δεν είναι απαραίτητα ασυνήθιστο. Και μόλις έληξε η θητεία μου ως υπουργός Οικονομικών στην Αυστραλία για επτά και πλέον χρόνια, παρουσιάστηκε η ευκαιρία του ΟΟΣΑ.
– Επιτρέψτε μου να σας ρωτήσω, ποια θεωρείτε την πιο σημαντική πρόκληση της θέσης σας;
– Ξέρετε, η πιο σημαντική πρόκληση είναι να διασφαλίσουμε ότι ο ΟΟΣΑ θα συνεχίσει να βρίσκει τις καλύτερες δυνατές λύσεις στις εξελισσόμενες προκλήσεις της εποχής μας. Eίναι ένας οργανισμός που αποτελείται από δημοκρατίες που βασίζονται στην αγορά και μοιράζονται κοινές αξίες γύρω από τη δέσμευση στη δημοκρατία, στα ανθρώπινα δικαιώματα, στο κράτος δικαίου, στις οικονομικές αρχές της αγοράς και ούτω καθεξής. Πιστεύω –προφανώς όλες οι χώρες μέλη πιστεύουν– ότι αυτό παρέχει την καλύτερη ευκαιρία για να προσφέρουμε το καλύτερο δυνατό βιοτικό επίπεδο στους λαούς μας. Αυτό κάνει ο ΟΟΣΑ τα τελευταία 60 χρόνια. Και ελπίζω ότι αυτό θα συνεχίσει να κάνει. Ελπίζω για πάντα. Αυτή τη στιγμή, ξέρετε, μία από τις προκλήσεις που αντιμετωπίζουμε είναι η ανάγκη για παγκόσμια συνεργασία με βάση τις κοινές μας αξίες – είναι πιο σημαντική από ποτέ. Θέλουμε όμως να βελτιστοποιήσουμε τη δύναμη και την ποιότητα της ανάκαμψης μετά την COVID-19. Υπάρχει πολλή δουλειά που πρέπει να γίνει. Πρέπει να αντιμετωπίσουμε τις προκλήσεις που υπήρχαν πριν από την πανδημία, είτε πρόκειται για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής με τρόπο που να είναι περιβαλλοντικά αποτελεσματικός, αλλά και οικονομικά υπεύθυνος, να φέρνει τους ανθρώπους κοντά μας είτε πρόκειται για τη διασφάλιση ότι θα εκμεταλλευθούμε την ευκαιρία ή τον ψηφιακό μετασχηματισμό.
Όπως γνωρίζετε, η κυβέρνησή σας εργάζεται πολύ σκληρά για να το κάνει εδώ στην Ελλάδα, αλλά και να διαχειριστεί καλύτερα ορισμένους από τους κινδύνους και τις προκλήσεις που συνδέονται με τον ψηφιακό μετασχηματισμό. Νομίζω ότι ο ΟΟΣΑ έχει κάποιο ρόλο να διαδραματίσει εκεί. Η Ελλάδα, η Αυστραλία, όλες οι άλλες χώρες του ΟΟΣΑ ήταν εμπορικά έθνη. Θέλω να πω, είναι πολύ σημαντικό για εμάς να πουλάμε τα προϊόντα και τις υπηρεσίες μας σε αγορές σε όλο τον κόσμο, είναι πολύ σημαντικό να υπάρχουν σαφείς κανόνες και οι κανόνες να γίνονται σεβαστοί από όλους όσοι συμμετέχουν στην παγκόσμια αγορά. Είναι σαφές ότι υπάρχουν κάποιες πιέσεις πάνω σε αυτό. Νομίζω ότι οι χώρες – μέλη του ΟΟΣΑ που συνεργάζονται μεταξύ τους πρέπει να διαδραματίσουν ρόλο στο πλαίσιο του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου. Ξέρετε, νομίζω ότι είναι μία από τις στρατηγικές ιστορικές προκλήσεις μας, τώρα στην εποχή μας, το πώς θα διασφαλίσουμε την καλύτερη δυνατή δέσμευση με την Ασία, εννοώ την περιοχή Ασίας και Ειρηνικού, η οποία θα είναι το μέρος του κόσμου όπου θα δημιουργηθεί το μεγαλύτερο μέρος της παγκόσμιας ανάπτυξης για αρκετό καιρό ακόμη. Θεωρώ ότι θα είναι σημαντικό να επικεντρωθούμε στην καλύτερη δυνατή προσέγγιση για το μέλλον, αναγνωρίζοντας ότι όταν πρόκειται για δημοκρατίες που βασίζονται στην αγορά από τη μία πλευρά και την Κίνα από την άλλη, έχουμε διαφορετικά πολιτικά συστήματα, διαφορετικές πολιτικές και οικονομικές αξίες.
– Νομίζω ότι καλύψατε όλες τις ερωτήσεις μου με μία απάντηση. Έγινε πολύς λόγος για τον θάνατο της παγκοσμιοποίησης και για την έξαρση του προστατευτισμού. Λόγω της πανδημίας, πολλές χώρες άρχισαν να ομφαλοσκοπούν. Πιστεύετε πραγματικά ότι έχει πεθάνει ή ότι θα μετατραπεί σε κάτι άλλο;
– Δεν μπορούμε ποτέ να επιτρέψουμε να πεθάνει. Εννοώ, ο παγκόσμιος ανταγωνισμός είναι άβολος. Ξέρετε, όταν υπάρχει σοβαρή αναστάτωση, όταν ομάδες ανθρώπων διαταράσσονται σοβαρά από τους μετασχηματισμούς που συμβαίνουν, όπως η ψηφιοποίηση της οικονομίας ή η μαζική καινοτομία. Σίγουρα θα πρέπει να γίνουμε καλύτεροι, να διασφαλίσουμε ότι βοηθάμε τους ανθρώπους με την αναβάθμιση και τη μεταβατική υποστήριξη. Αλλά τελικά, εννοώ, η καινοτομία του ανταγωνισμού είναι αυτό που οδηγεί στη βελτίωση του βιοτικού επιπέδου και της ποιότητας ζωής. Και υποθέτω ότι το ερώτημα που θα έθετα θα ήταν αν μια χώρα προστατεύει τον εαυτό της από τον ανταγωνισμό, δεν είναι ότι ο ανταγωνισμός σταματάει οπουδήποτε αλλού, σημαίνει απλώς ότι αυτές οι συμπαγείς ανταγωνιστικές δυνάμεις συνεχίζουν να παίζουν οπουδήποτε αλλού, συνεχίζουν να οδηγούν την πρόοδο και την καινοτομία. Οι χώρες που προστατεύουν τον εαυτό τους μένουν πιο πίσω. Αλλά η παγκοσμιοποίηση δεν είναι κάτι που πρόκειται να εξαφανιστεί, η παγκοσμιοποίηση, στην καλύτερη περίπτωση, θα συνεχίσει να οδηγεί στην πρόοδο και στη βελτίωση του βιοτικού επιπέδου, απλά πρέπει να διαχειριστούμε καλύτερα τις αρνητικές πλευρές, τους κινδύνους και τις προκλήσεις που συνδέονται με αυτήν.
– Πώς βλέπετε την ιδέα του παγκόσμιου φόρου;
– Oι συνδυασμένες επιπτώσεις της παγκοσμιοποίησης και της ψηφιοποίησης της οικονομίας μάς οδήγησαν να έχουμε έναν αυξανόμενο αριθμό μεγάλων εταιρειών που πωλούν προϊόντα και υπηρεσίες σε αγορές όπου δεν είχαν φυσική παρουσία και ήταν σε θέση να ελαχιστοποιήσουν ή να αποφύγουν εντελώς την καταβολή φόρων. Αυτό δημιουργούσε προφανείς αδικίες και ανισότητες. Και προκαλούσε επίσης προβλήματα όσον αφορά την ικανότητα των κυβερνήσεων να συγκεντρώσουν τα απαραίτητα έσοδα προκειμένου να χρηματοδοτήσουν τις βασικές δημόσιες υπηρεσίες που παρέχουν. Χρειαζόμασταν λοιπόν μια λύση. Ξέρετε, πρόκειται να έχουμε μια πολύ ολοκληρωμένη παγκόσμια συμφωνία. Από τις 139 χώρες του περιεκτικού πλαισίου που συντονίζει ο ΟΟΣΑ, 130 χώρες έχουν συμφωνήσει στις προτάσεις μας για να διασφαλιστεί ότι οι μεγάλες και πολύ κερδοφόρες πολυεθνικές εταιρείες πληρώνουν το δίκαιο μερίδιο της φορολογίας που τους αναλογεί στις αγορές που παράγουν αυτά τα κέρδη, καθώς και μια συμφωνία σχετικά με το ελάχιστο επίπεδο παγκόσμιας φορολογίας, τουλάχιστον 15%.
Η Ευρώπη βρίσκει λύσεις στις προκλήσεις
– Εχετε το σπάνιο πλεονέκτημα να μπορείτε να βλέπετε τον κόσμο τόσο από την ευρωπαϊκή όσο και από την ασιατική οπτική γωνία. Πιστεύετε ότι η Ευρώπη έχει μέλλον; Είναι μια ήπειρος που γερνάει; Είναι μια ήπειρος, που είναι δύσκολο να μεταρρυθμιστεί με κάποιους τρόπους. Μπορούμε πραγματικά να ελπίζουμε πως θα υπάρξει ένα καλύτερο μέλλον;
– Είμαι πολύ αισιόδοξος για το μέλλον της Ευρώπης. Ξέρω, η Ευρώπη είναι πάντα πολύ καλή στο να είναι επικριτική για τον εαυτό της. Αλλά, εάν κοιτάξετε τι έχει επιτευχθεί στην Ευρώπη από το 1945, είναι απίστευτο. Υπάρχουν ειρήνη, σταθερότητα και ευημερία σε όλη την Ευρώπη, για πολύ μεγάλο χρονικό διάστημα. Αυτό δεν συνέβαινε σε καμία περίοδο στο παρελθόν. Υπάρχουν βέβαια ζητήματα που πρέπει να επιλυθούν. Και όπως είπα και πριν, ο πειρασμός μπορεί να είναι να εξετάσουμε όλα τα ζητήματα που πρέπει να αντιμετωπιστούν και να ξεχάσουμε όλα τα πράγματα που έχουν αντιμετωπιστεί με επιτυχία. Προχωρώντας προς τα εμπρός, η Ευρώπη έχει μεγάλη ικανότητα να βρίσκει λύσεις. Ξέρετε, μερικές φορές μπορεί να πάρει λίγο χρόνο. Και μερικές φορές μπορεί να είναι περίπλοκο, να περιλαμβάνει διαδικασίες με χρηματοδότηση, αλλά η Ευρώπη έχει μεγάλη ικανότητα να βρίσκει λύσεις στις προκλήσεις που αντιμετωπίζει κατά καιρούς.
Επεκτατική δημοσιονομική πολιτική μέχρι να εδραιωθεί η ανάκαμψη
– Πώς βλέπετε την Ελλάδα;
– Η Ελλάδα, πρωτίστως είναι μια όμορφη χώρα, είναι μια χώρα με μεγάλη ιστορία. Είναι μια χώρα που τα τελευταία χρόνια πέρασε μια δύσκολη περίοδο, αλλά εργάστηκε πολύ σκληρά για να επανέλθει σε μια ισχυρή πορεία. Και νομίζω ότι η μεταρρυθμιστική προσπάθεια τα τελευταία χρόνια ήταν αξιέπαινη. Αισθάνομαι ότι υπάρχει μεγάλο πάθος και αποφασιστικότητα να γίνετε όσο καλύτεροι μπορείτε. Θεωρώ ότι η Ελλάδα θα συνεχίσει να πηγαίνει μπροστά και ψηλά.
– Βλέπετε κάποιες ιδιαίτερες μεταρρυθμίσεις που θα πρέπει να υλοποιηθούν στο μέλλον εδώ;
– Ξέρετε, κάνουμε τακτικές οικονομικές έρευνες και δίνουμε συμβουλές στην κυβέρνηση, σε αυτό το πλαίσιο. Νομίζω ότι η πρόκληση, και δεν ισχύει μόνο για τη χώρα σας, θα είναι να διασφαλίσουμε ότι το εργατικό δυναμικό στην Ελλάδα είναι σε θέση να συμμετέχει και να επωφελείται από την ψηφιοποίηση και τον ψηφιακό μετασχηματισμό των οικονομιών μας. Και αυτό θα περιλαμβάνει μια σημαντική προσπάθεια γύρω από την αναβάθμιση των δεξιοτήτων. Να διασφαλίσουμε ότι οι άνθρωποι εδώ είναι τοποθετημένοι με τον καλύτερο δυνατό τρόπο ώστε να επωφεληθούν από τα θετικά της παγκοσμιοποίησης. Νομίζω ότι είναι κάτι στο οποίο η κυβέρνηση έχει επικεντρωθεί πολύ. Και κοιτάξτε πέρα από αυτό. Αυτή τη στιγμή η νούμερο ένα οικονομική πρόκληση παντού, συμπεριλαμβανομένης της δικής σας χώρας, είναι να αντιμετωπίσουμε την υγειονομική κρίση, στο μέτρο του δυνατού, ώστε να εμβολιαστούν πραγματικά όλοι προκειμένου να αποφύγουμε μελλοντικά κύματα με παραλλαγές του ιού που είναι ανθεκτικές στα εμβόλια που διαθέτουμε σήμερα. Πέρα από αυτό, θα είναι σημαντικό να κάνουμε σωστές εκτιμήσεις για το πότε και πώς θα προσαρμόσουμε τις ρυθμίσεις της δημοσιονομικής πολιτικής. Οπότε, εννοώ, στην κατάλληλη στιγμή θα είναι σημαντικό να επανεκτιμήσουμε με τον καλύτερο δυνατό τρόπο πώς να οικοδομήσουμε δημοσιονομική ανθεκτικότητα, στο πλαίσιο των προκλήσεων που είναι πιθανό να αντιμετωπίσουμε συλλογικά στο μέλλον. Ειλικρινά, νομίζω ότι η Ελλάδα, αν κοιτάξετε πίσω, βρίσκεται ουσιαστικά στον σωστό δρόμο, και το θέμα είναι να επιμείνουμε και να συνεχίσουμε να βαδίζουμε σε αυτόν τον δρόμο. Το μήνυμά μου προς την Ελλάδα θα ήταν να παραμείνει στην πορεία της.
– Μία από τις κληρονομιές του παρελθόντος είναι το υψηλό επίπεδο χρέους, το οποίο διαφαίνεται στον ορίζοντα. Πιστεύετε ότι κάποια στιγμή θα πρέπει να υπάρξει ένα είδος ευρωπαϊκής ή παγκόσμιας συμφωνίας για την αντιμετώπιση αυτού του υψηλού χρέους;
– Είναι αδιαμφισβήτητο ότι η Ελλάδα μπήκε στην κρίση της COVID-19 σε συγκριτικά πιο δύσκολη δημοσιονομική θέση σε σχέση με άλλους. Αλλά στο πλαίσιο της πανδημίας οι κυβερνήσεις έπρεπε να παρέμβουν και να παράσχουν πολύ σημαντική δημοσιονομική στήριξη. Είναι σημαντικό σε αυτό το σημείο να μην αποσυρθεί αυτή η δημοσιονομική στήριξη πολύ νωρίς. Και το λέω αυτό ως συντηρητικός στα δημοσιονομικά, θα είναι σημαντικό να διατηρηθεί η δημοσιονομική στήριξη ή η επεκτατική δημοσιονομική στήριξη για αρκετά μεγάλο χρονικό διάστημα μέχρι να εδραιωθεί πραγματικά η οικονομική ανάκαμψη, να εδραιωθεί η αύξηση της απασχόλησης και να μειωθεί το ποσοστό ανεργίας. Αλλά ξέρετε, η στήριξη σε επίπεδο κρίσης είναι ένα πράγμα, αλλά το πρώτο πράγμα που πρέπει να κάνετε είναι να προσαρμόσετε το μείγμα σε περισσότερη παραγωγικότητα, να ενισχύσετε την εμπροσθοβαρή ανάπτυξη, να ενθαρρύνετε τη δημοσιονομική στήριξη, αντί να στηρίζετε, με τρόπο γενικό, όλους, κάθε επιχείρηση, συμπεριλαμβανομένων των επιχειρήσεων που μπορεί να μην έχουν μέλλον. Και όταν κάπου στην πορεία η δημοσιονομική στήριξη πρέπει να διαρθρωθεί έτσι ώστε η οικονομία να έχει την ευκαιρία να προσαρμοστεί, η οικονομία να έχει την ευκαιρία να διαπιστώσει ποιες επιχειρήσεις και, ως εκ τούτου, ποιες θέσεις εργασίας έχουν βιώσιμο μέλλον. Και στη συνέχεια, όταν η οικονομική ανάκαμψη και η αύξηση της απασχόλησης θα έχουν εδραιωθεί και το ποσοστό ανεργίας θα έχει επιστρέψει σε πιο λογικά επίπεδα, θα πρέπει να επικεντρωθείτε εκ νέου στη δημοσιονομική αποκατάσταση.
– Η ελληνική κυβέρνηση προτείνει τη δημιουργία ενός κέντρου ΟΟΣΑ στην Κρήτη για τη μελέτη της αλληλεπίδρασης οικονομικών και δημογραφικών παραγόντων. Θα προχωρήσει σαν σχέδιο;
– Εκτιμώ πολύ και δέχομαι με χαρά την πρόταση. Είναι ένα σοβαρό ζήτημα. Θα συνεργαστούμε με την ελληνική κυβέρνηση και άλλα εμπλεκόμενα μέρη για να βρούμε τον καλύτερο τρόπο να προχωρήσουμε. Το εργατικό δυναμικό πρέπει να συμμετέχει και να επωφελείται από την ψηφιοποίηση και τον ψηφιακό μετασχηματισμό των οικονομιών μας. Επεκτατική δημοσιονομική πολιτική μέχρι να εδραιωθεί η ανάκαμψη