Μεγάλη ικανοποίηση επικρατεί στην Τουρκία για την πιθανότητα οριστικοποίησης της συμφωνίας πώλησης των 40 F-16 αλλά και τον εκσυγχρονισμό ακόμη 79 που ήδη διαθέτει η τουρκική αεροπορία, όπως και από τις δηλώσεις Αμερικανών αξιωματούχων για την πιθανότητα επαναφοράς της Αγκυρας στο πρόγραμμα των F-35, υπό τον όρο να πάψει να έχει στο οπλοστάσιό της τους S-400.
Από την άλλη πλευρά, αυτή η θετική ατμόσφαιρα επισκιάζεται από τα ερωτήματα που θέτει η τουρκική αντιπολίτευση αλλά και στρατιωτικοί αναλυτές για τον εκτροχιασμό του σχεδιασμού της τουρκικής αεροπορίας λόγω των επιλογών της κυβέρνησης Ερντογάν, καθώς η Αγκυρα από συμπαραγωγός των F-35, τώρα θα περιμένει να πάρει τα F-16, με αποτέλεσμα «τεχνολογικά να πηγαίνει πίσω τουλάχιστον 20 χρόνια», όπως υποστηρίζουν στρατιωτικοί αναλυτές της γειτονικής χώρας.
Παράλληλα, στην τουρκική πρωτεύουσα προκάλεσε μεγάλη κινητοποίηση το δημοσίευμα της «Κ» για επιστολή Μπλίνκεν προς το Κογκρέσο, που αναφέρεται στους όρους υπό τους οποίους η Τουρκία θα επιτρέπεται να χρησιμοποιεί τα F-16. Η Αγκυρα άρχισε να διαψεύδει αυτές τις πληροφορίες με πηγές του υπουργείου Εξωτερικών και του υπουργείου Αμυνας. Κινητοποιήθηκε ακόμη και η υπηρεσία «Καταπολέμησης της παραπληροφόρησης» της τουρκικής προεδρίας, που σημείωσε ότι «ο ισχυρισμός σε ορισμένα ΜΜΕ πως “η πώληση των F-16 στην Τουρκία υπόκειται σε όρους” δεν είναι αλήθεια».
Ο πολιτικός αναλυτής της εφημερίδας «Κarar» Αχμέτ Τασγκετιρέν αναφέρει ότι «η κυβέρνηση προσπαθούσε να δείξει πως “σερφάρουμε” μεταξύ του άξονα της Ρωσίας και της Κίνας, αλλά και της δυτικής συμμαχίας. Τους προειδοποιούσαν πως θα υπάρχει τίμημα. Δεν άκουσαν. Μας απέκλεισαν από το πρόγραμμα των F-35. Τελικά καταλήξαμε αντί για F-35 να κάνουμε παζάρια για τα F-16. Τώρα μας λένε αν τους S-400 τους πετάξετε στα σκουπίδια, ίσως σας δώσουμε F-35. Kαι έχουμε καταλήξει στην πόρτα των ΗΠΑ με το αίτημά μας για τα F-16 και με τους S-400 στις αποθήκες και να μην ξέρουμε τι να κάνουμε».
Αγωνία για το Κογκρέσο
Στην τουρκική κυβέρνηση με αγωνία περιμένουν την 9η Φεβρουαρίου. Τότε λήγει το όριο 15 ημερών που ισχύει στο Κογκρέσο για να εκφραστούν αντιρρήσεις στο αίτημα του Στέιτ Ντιπάρτμεντ για τα F-16. Αν δεν εκφραστούν αντιρρήσεις, το πρόγραμμα των F-16 θα αρχίσει να «τρέχει» τις επόμενες ημέρες. Ωστόσο, έμπειροι αναλυτές αναφέρουν πως τα πρώτα αναβαθμισμένα F-16 θα μπορούν να παραδοθούν στην τουρκική αεροπορία στα τέλη του 2026, ενώ τα καινούργια θα φτάσουν στην Τουρκία το 2028. Αυτά είναι τα αισιόδοξα σενάρια, καθώς σε περίπτωση που υπάρχουν τεχνικές και πολιτικές καθυστερήσεις, αυτό το χρονοδιάγραμμα θα αλλάξει. Αυτός είναι και ο λόγος που αξιωματούχοι του υπουργείου Αμυνας της Τουρκίας ξεκαθαρίζουν πως η Αγκυρα εξακολουθεί να ενδιαφέρεται για την προμήθεια και των Eurofighter, περιμένοντας να αρθούν οι αντιρρήσεις της Γερμανίας στο συγκεκριμένο ζήτημα.
Η απόφαση των ΗΠΑ να δώσουν την έγκρισή τους για την πώληση των F-35 στην Ελλάδα ήταν ήδη γνωστή στην Αγκυρα εδώ και αρκετούς μήνες, καθώς ήταν μέρος της συμφωνίας της Αγκυρας στο θέμα των F-16. Ωστόσο, η τεχνολογική υπεροχή αυτών των αεροσκαφών προκαλεί σκεπτικισμό, καθώς η Ελλάδα ήδη διαθέτει μαχητικά 4ης γενιάς όπως τα Rafale και τα F-16 Viper, που σήμερα η τουρκική αεροπορία δεν έχει στον στόλο της.
Κατάρ, Σομαλία, Λιβύη, Αζερμπαϊτζάν και Ουκρανία φέρονται ως πιθανοί προορισμοί για το ρωσικό αντιαεροπορικό σύστημα.
Αυτός εκτιμάται ότι είναι ο λόγος που η αναπληρώτρια υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ, μετά τη συνάντηση που είχε με τον υπουργό Εξωτερικών της Τουρκίας Χακάν Φιντάν, τόνισε πως «αν λύσουμε το θέμα των S-400, θα χαρούμε να επαναφέρουμε την Τουρκία στο πρόγραμμα των F-35», δημιουργώντας ελπίδες στους Τούρκους αξιωματούχους.
Hδη στην Αγκυρα άρχισαν να κυκλοφορούν σενάρια για την αποστολή των S-400 στις βάσεις της Τουρκίας στο Κατάρ, στη Σομαλία και στη Λιβύη, ή στο Αζερμπαϊτζάν, αλλά μέχρι και για την αντιαεροπορική προστασία της Ουκρανίας!
Πάντως σύμφωνα με πληροφορίες, η κ. Νούλαντ δεν συζήτησε μόνο το ζήτημα των εξοπλισμών, αλλά το ευρύτερο πλαίσιο των σχέσεων της Ουάσιγκτον με την Αγκυρα αναφορικά με τα περιφερειακά ζητήματα. Ο ρόλος που μπορεί να παίξει η Τουρκία στο Ουκρανικό και στις επαφές με τη Ρωσία, οι εξελίξεις στη Συρία και στο Ιράκ, αλλά και οι επαφές και οι δυνατότητες της Τουρκίας να παρέμβει στη Χαμάς και στις εξελίξεις στο Παλαιστινιακό εκτιμάται πως ετέθησαν στο τραπέζι των συνομιλιών.
«Οι ΗΠΑ έχουν ανάγκη την Τουρκία καθώς ενόψει και των εκλογών θέλουν να φύγουν από το Ιράκ και τη Συρία κι εκεί θα χρειαστούν και τη χώρα μας», εκτιμά σε άρθρο του ο πολιτικός αναλυτής της εφημερίδας Hurriyet, Αμντουλκαντίρ Σελβί.
Επαφές με Πούτιν, Σίσι
Πιθανότατα στις 12 Φεβρουαρίου ο πρόεδρος της Ρωσίας Βλαντιμίρ Πούτιν θα επισκεφθεί την Τουρκία και θεωρείται σίγουρο πως με τον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν θα συζητήσουν τις εξελίξεις στην Ουκρανία και τη Συρία, όπως και το μέλλον των S-400. Ο κ. Ερντογάν στις 14 Φεβρουαρίου αναμένεται να ταξιδέψει στην Αίγυπτο για να συναντηθεί με τον πρόεδρο της χώρας Αμπντελφατάχ Αλ Σίσι και όπως αναφέρουν διεθνή πρακτορεία ανάμεσα στα θέματα που θα συζητήσουν θα είναι και οι θαλάσσιες ζώνες στην Ανατολική Μεσόγειο. Η Ρωσία κατασκευάζει πυρηνικούς σταθμούς και στην Τουρκία και στην Αίγυπτο.
Γερουσιαστής Κρις βαν Χόλεν: Υπό διαρκή επιτήρηση η Τουρκία για παραβιάσεις
Διαβεβαιώσεις από την αμερικανική κυβέρνηση ότι θα παρακολουθεί τη δραστηριότητα της Τουρκίας στον ελληνικό εναέριο χώρο έλαβε, σύμφωνα με επίσημη δήλωσή του την Παρασκευή, ο γερουσιαστής των Δημοκρατικών, και μέλος στην Επιτροπή Εξωτερικών Σχέσεων της Γερουσίας, Κρις βαν Χόλεν. Ο βαν Χόλεν αναφέρει ότι οι απαντήσεις που πήρε από τον Λευκό Οίκο ήταν επαρκείς για να αρθούν οι αμφιβολίες που προέβαλε ως προς τις πραγματικές προθέσεις της Αγκυρας. «Παρ’ ότι η επικύρωση της εισόδου της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ από την Τουρκία καθυστέρησε επί μακρόν, είναι ένα ευπρόσδεκτο βήμα προόδου και ένα σημαντικό σήμα προς την κοινότητα του ΝΑΤΟ», λέει ο γερουσιαστής, επισημαίνοντας όμως ότι εξακολουθεί να διατηρεί σοβαρές ανησυχίες, μεταξύ άλλων, για τις επιθετικές ενέργειες του Ερντογάν στην Ανατολική Μεσόγειο.
«Αν και βλέπω με ικανοποίηση ότι ο Ερντογάν έχει σταματήσει τις παραβιάσεις του ελληνικού εναέριου χώρου, η κυβέρνηση με ενημέρωσε ότι θα συνεχίσει να παρακολουθεί το ζήτημα στενά και θα εξακολουθήσει να ενθαρρύνει τον εξελισσόμενο διάλογο μεταξύ Ελλάδος και Τουρκίας».
Αν και έμμεση, η αναφορά βαν Χόλεν συνιστά την επίσημη σύνδεση του προγράμματος της πώλησης F-16 στην Τουρκία με όρους μη επιθετικής χρήσης τους στον αέρα του Αιγαίου. Ο γερουσιαστής ξεκαθαρίζει ότι δεν προτίθεται να μπλοκάρει την πώληση, αλλά διαμηνύει ότι θα εξακολουθήσει και ο ίδιος να παρακολουθεί την Τουρκία. «Οι πράξεις μιλούν πιο δυνατά από τις λέξεις», καταλήγει χαρακτηριστικά.