Το σκηνικό εντός του οποίου θα διεξαχθεί η πολιτική αντιπαράθεση επί του νομοσχεδίου για τα μη κρατικά ΑΕΙ επιχειρεί να ανιχνεύσει το Μέγαρο Μαξίμου, που αναμένει «στο τέλος της ημέρας» κέρδη τα οποία θα υπερκαλύψουν το προσωρινό κόστος από τις εν εξελίξει καταλήψεις στα πανεπιστήμια. Πρώτη επισήμανση των επιτελών του Κυρ. Μητσοτάκη είναι πως το νομοσχέδιο που παρουσίασε την περασμένη εβδομάδα ο Κυρ. Πιερρακάκης θα ενώσει το επόμενο δεκαπενθήμερο, όταν έρθει προς ψήφιση στη Βουλή, όλες τις «φυλές» της Ν.Δ., αίροντας τις όποιες εντυπώσεις κατακερματισμού της «γαλάζιας» Κ.Ο. θα έχει δημιουργήσει η επικείμενη ψηφοφορία για τους γάμους των ομόφυλων ζευγαριών. Οπως σημειώνεται χαρακτηριστικά, η πρόταση για την κατάργηση του άρθρου 16 του Συντάγματος που απαγόρευε την ίδρυση μη κρατικών ΑΕΙ περιλαμβανόταν τόσο στην πρόταση αναθεώρησης του 2007 του Κ. Καραμανλή, όσο και σε εκείνη του 2014 επί πρωθυπουργίας Αντ. Σαμαρά. Παράλληλα, κυρίαρχη εκτίμηση είναι πως τα κόμματα της αντιπολίτευσης και ειδικότερα ο ΣΥΡΙΖΑ και το ΠΑΣΟΚ θα δυσκολευθούν να αιτιολογήσουν τυχόν αρνητική στάση τους: ο ΣΥΡΙΖΑ θα καταψηφίσει το νομοσχέδιο, ενώ ο Στ. Κασσελάκης αποτελεί «προϊόν» της ιδιωτικής εκπαίδευσης σε όλα της τα στάδια. Ομως, προβλήματα για τη Χαριλάου Τρικούπη μπορεί να δημιουργήσει και ενδεχόμενο «όχι» του ΠΑΣΟΚ. Ο Ν. Ανδρουλάκης δεν μπορεί να εγείρει ζήτημα αντισυνταγματικότητας του νομοσχεδίου, όταν υπέρ των μη κρατικών, μη κερδοσκοπικών ΑΕΙ έχουν γνωμοδοτήσει οι Ευ. Βενιζέλος και Ν. Αλιβιζάτος. Επίσης, τυχόν άρνηση θετικής ψήφου στο προωθούμενο νομοσχέδιο εκτιμάται πως θα φέρει τον πρόεδρο του ΠΑΣΟΚ «αντιμέτωπο» με τον Γ. Παπανδρέου που έχει ταχθεί δημοσίως υπέρ της αναθεώρησης του άρθρου 16. Αναφορικά με τα υπόλοιπα κόμματα, το Μέγαρο Μαξίμου εκτιμά πως υπέρ του νομοσχεδίου θα ψηφίσουν κάποιο ή κάποια από τα κόμματα στα δεξιά της Ν.Δ. –Ελληνική Λύση, Νίκη, Σπαρτιάτες–, ενώ δεδομένη θεωρείται η αρνητική στάση Πλεύσης Ελευθερίας και Νέας Αριστεράς. Πάντως, το πρώτο «ταμείο» που έχει κάνει η κυβέρνηση αναφορικά με το νομοσχέδιο για τα μη κρατικά ΑΕΙ χαρακτηρίζεται θετικό, υπό την έννοια ότι αναδείχθηκαν επαρκώς η θεσμοθέτηση βάσης εισαγωγής καθώς και η ουσιαστική οικονομική ενίσχυση των δημόσιων πανεπιστημίων, ενώ και το κύμα των καταλήξεων που βρίσκεται σε εξέλιξη κατά πολλούς αποτελεί «διαφήμιση» της προωθούμενης μεταρρύθμισης.
Η καχυποψία του ΠΑΣΟΚ
Η προσέγγιση του ΠΑΣΟΚ στο νομοσχέδιο για τα μη κρατικά ΑΕΙ είναι, πάντως, όπως προαναφέρθηκε, μια δύσκολη άσκηση. Ο Ν. Ανδρουλάκης και οι στενοί του συνεργάτες αναφέρουν πως η κυβερνητική πρόταση θα πρέπει να παρουσιαστεί σε όλες τις πτυχές της –κάτι που δεν έχει συμβεί έως τώρα– και να μελετηθεί εις βάθος. Η θεσμοθέτηση βάσης εισαγωγής αποτιμάται θετικά, αλλά εγείρονται και ερωτήματα, όπως για παράδειγμα το ενδεχόμενο να εγκατασταθούν στην Ελλάδα πανεπιστήμια των οποίων τα «μητρικά» ιδρύματα είναι κερδοσκοπικού χαρακτήρα ή η έλευσή τους να οδηγήσει σε «αφανισμό» των δημοσίων ΑΕΙ της περιφέρειας.
Πάντως, ο Ν. Ανδρουλάκης φέρεται να πιστεύει πως στην πραγματικότητα το Μέγαρο Μαξίμου δεν επιθυμεί τη συναίνεση του ΠΑΣΟΚ στον νόμο για τα μη κρατικά ΑΕΙ. Οπως αναφέρουν συνομιλητές του, η κυβέρνηση θα προτιμούσε η Χαριλάου Τρικούπη να καταψηφίσει, ώστε να είναι ευάλωτη σε κριτική για αναχρονιστικές προσεγγίσεις και η Ν.Δ. να εμφανιστεί στην πορεία προς τις ευρωεκλογές ως η μόνη μεταρρυθμιστική δύναμη. Την «καχυποψία» του ΠΑΣΟΚ έχει ενισχύσει η έκβαση της ρύθμισης για την επιστολική ψήφο την οποία επιθυμούσε να στηρίξει, καθώς διαθέτει ερείσματα στους αποδήμους, αλλά τελικά υποχρεώθηκε να την καταψηφίσει μετά τον κυβερνητικό αιφνιδιασμό με την τροπολογία που την επεξέτεινε και στις εθνικές εκλογές για τους Ελληνες του εξωτερικού.
Τρεις πήχεις για την κυβέρνηση
Το ανοικτό μέτωπο της Παιδείας, με το κύμα των καταλήψεων στα πανεπιστήμια, σε συνδυασμό με τις αγροτικές κινητοποιήσεις και την επερχόμενη ψήφιση του νόμου για τα ομόφυλα ζευγάρια, έχει εκτός των άλλων οδηγήσει το Μέγαρο Μαξίμου και σε μια ιδιότυπη «αριθμητική» με επίκεντρο το εύρος και τη χρονική διάρκεια των αντιδράσεων που καταγράφονται.
Αναφορικά με τις καταλήψεις στα ΑΕΙ, καθοριστικό θεωρείται το ποσοστό των τμημάτων στα οποία θα καταστεί δυνατόν οι εξετάσεις να πραγματοποιηθούν με ψηφιακό τρόπο. Εάν οι τηλεξετάσεις προχωρήσουν σε ποσοστό της τάξης του 80% με 90% –στόχος που θεωρείται ρεαλιστικός–, η κυβέρνηση εκτιμά πως το πολιτικό κόστος θα είναι απολύτως διαχειρίσιμο με δεδομένο το μέγεθος της παρέμβασης που συνιστά η θεσμοθέτηση, μετά το ταμπού δεκαετιών, των μη κρατικών ΑΕΙ. Σε σχέση με τη διάρκεια των αγροτικών κινητοποιήσεων είναι δεδομένο πως πολλά θα κριθούν από την επικείμενη συνάντηση του Κυρ. Μητσοτάκη με τους εκπροσώπους των αγροτών. Σύμφωνα με πληροφορίες, ο πρωθυπουργός δεν πρόκειται να διαφοροποιήσει ουσιαστικά το πακέτο που έχει ήδη ανακοινωθεί, αλλά σε ένδειξη καλής θελήσεως θα υπάρξουν ορισμένες πρόσθετες κινήσεις: κάποια χρήματα της επιστροφής του ειδικού φόρου κατανάλωσης στα καύσιμα θα δοθούν άμεσα και όχι όλα τον Σεπτέμβριο, ενώ αναφορικά με το κόστος του ρεύματος θα υπάρξουν νέες διευκολύνσεις, ειδικά για τους αγρότες της Θεσσαλίας. Επίσης θα ενισχυθούν περαιτέρω τα μέτρα κατά των παράνομων ελληνοποιήσεων προϊόντων. Από εκεί και πέρα, όπως αναφέρουν κυβερνητικές πηγές, το εάν τα μπλόκα θα σταματήσουν ή όχι άμεσα δεν μπορεί να προεξοφληθεί, αλλά αριθμός-κλειδί είναι το «δύο»: σε δύο εβδομάδες οι αγρότες θα πρέπει να ασχοληθούν με τη νέα παραγωγή, οπότε είναι δεδομένο πως τα τρακτέρ θα επιστρέψουν στα χωράφια. Τέλος, αναφορικά με την επερχόμενη ψηφοφορία για τον γάμο των ομόφυλων ζευγαριών, ο στόχος που έχει τεθεί είναι να υπάρξουν τουλάχιστον 110 «ναι» από «γαλάζιους» βουλευτές, ενώ σε σχέση με τους διαφωνούντες θετική εξέλιξη θα θεωρηθεί οι αποχές να είναι περισσότερες από τα «όχι». Πάντως, όσον αφορά το βασικό πολιτικό ερώτημα, δηλαδή πιο θα είναι το κόστος για την κυβέρνηση από τον δύσκολο αυτόν Φεβρουάριο ενόψει των ευρωεκλογών, ουδείς μπορεί να δώσει σαφή απάντηση. Οπως επισημαίνεται, και πέρυσι η κυβέρνηση είχε αποσταθεροποιηθεί με την τραγωδία των Τεμπών, αλλά σε διάστημα δύο μηνών ανέκαμψε και προσέγγισε το 40% στις εκλογές του Μαΐου.