Τη διελκυστίνδα σχετικά με τη συνταγματικότητα των κυβερνητικών σχεδίων για θεσμοθέτηση μη κρατικών ΑΕΙ στην Ελλάδα χωρίς να έχει προηγηθεί αναθεώρηση του άρθρου 16 του Συντάγματος, τροφοδότησε η κατάθεση σε δημόσια διαβούλευση του σχετικού νομοσχεδίου.
Σε κείμενό τους οκτώ καθηγητές Συνταγματικού Δικαίου κρίνουν αντισυνταγματικές τις σχετικές διατάξεις. «Με αφορμή ορισμένες γνωμοδοτήσεις και τοποθετήσεις συναδέλφων έχει δημιουργηθεί η εντύπωση ότι η πλειονότητα των καθηγητών Συνταγματικού Δικαίου τάσσεται αναφανδόν υπέρ της συνταγματικότητας των κυβερνητικών σχεδίων για τη λειτουργία ιδιωτικών ΑΕΙ στη χώρα. Κάτι τέτοιο δεν ισχύει. Στο άρθρο 16 του Συντάγματος προβλέπεται ρητά ότι η ανώτατη εκπαίδευση παρέχεται αποκλειστικά από νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου με πλήρη αυτοδιοίκηση, ότι οι καθηγητές τους είναι δημόσιοι λειτουργοί και ότι η σύσταση ανώτατων σχολών από ιδιώτες απαγορεύεται. Κατά τη γνώμη μας, η ρητή αυτή απαγόρευση δεν μπορεί να παρακαμφθεί με βάση μία σύμφωνη με το ευρωπαϊκό ενωσιακό δίκαιο ερμηνεία του Συντάγματος. Αλλωστε η Ελλάδα ούτε έχει καταδικασθεί ποτέ από το Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ενωσης για παραβίαση του ενωσιακού δικαίου εξαιτίας της απαγόρευσης λειτουργίας ιδιωτικών πανεπιστημίων, ούτε καν έχει παραπεμφθεί από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή στο Δικαστήριο. Συνεπώς για τη λειτουργία ιδιωτικών ΑΕΙ, κερδοσκοπικών ή μη, απαιτείται συνταγματική αναθεώρηση», λέει το κείμενο που υπογράφεται από τους Αλκιβιάδη Δερβιτσιώτη (Δημοκρίτειο Θράκης), Γιάννη Δρόσο (ΕΚΠΑ), Ακρίτα Καϊδατζή (ΑΠΘ), Ιφιγένεια Καμτσίδου (ΑΠΘ), Ξενοφώντα Κοντιάδη (Πάντειο), Παναγιώτη Μαντζούφα (ΑΠΘ), Γιώργο Σωτηρέλη (ΕΚΠΑ) και Κώστα Χρυσόγονο (ΑΠΘ).
Οι ίδιοι προσθέτουν ότι «η τοποθέτησή μας απέναντι στην ως άνω αντίθετη προς το Σύνταγμα ερμηνεία δεν οφείλεται σε πολιτική αντίθεσή μας ως προς τη λειτουργία ιδιωτικών ΑΕΙ, επί της οποίας καθένας από εμάς διατηρεί την προσωπική του άποψη υπέρ ή κατά, αλλά στην υποχρέωσή μας να προασπίσουμε την τήρηση του Συντάγματος». Από την άλλη, υπέρ της συνταγματικότητας των κυβερνητικών σχεδίων έχουν ταχθεί συνταγματολόγοι όπως ο Νίκος Αλιβιζάτος και ο Ευάγγελος Βενιζέλος. Ενδεικτικά, ο κ. Αλιβιζάτος σε πρόσφατη συνέντευξή του ανέφερε ότι «υποστηρίζεται ότι το Σύνταγμα δεν επιτρέπει την ίδρυση ιδιωτικών ΑΕΙ, λες και είναι ένα Σύνταγμα κολλημένο, το οποίο δεν λαμβάνει υπόψη τις εξελίξεις. Η κρατούσα θεωρία και στην Ευρώπη, το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο και του Στρασβούργου και του Λουξεμβούργου, αλλά και στις ΗΠΑ, είναι ότι το Σύνταγμα είναι ζωντανό κείμενο το οποίο προσαρμόζεται στις εξελίξεις, φυσικά χωρίς να χάνει τον πυρήνα του αρχικού νοήματός του. (…) Το Σύνταγμα στο άρθρο 16 αναφέρει ότι δεν επιτρέπεται η σύσταση ανώτατων σχολών από ιδιώτες. Ομως, η σύμφωνη πλέον με το ευρωπαϊκό δίκαιο ερμηνεία αυτής της διάταξης, λέει ότι παραρτήματα ξένων ΑΕΙ δεν απαγορεύεται να λειτουργήσουν. Προσέξτε, όχι ξένα ΑΕΙ εδρεύοντα καινούργια στην Ελλάδα, αιτήματα όμως υφιστάμενων ξένων δεν μπορούν να εμποδιστούν».