«Το ζώο, σιωπηλό, μας κοιτάζει στα μάτια. Συναντάει το βλέμμα μας και, είτε αποτραβήξουμε το δικό μας –από το ζώο, από το πιάτο, από τον προβληματισμό, από τον εαυτό μας– είτε όχι, είμαστε εκτεθειμένοι. Είτε αλλάξουμε τη ζωή μας είτε δεν κάνουμε τίποτα, έχουμε ήδη ανταποκριθεί», γράφει ο Τζόναθαν Σάφραν Φόερ στο βιβλίο του «Τρώγοντας ζώα» (Εκδόσεις Μελάνι, 2010, μετάφραση Στέλλα Κάσδαγλη). Κάτι τέτοιο συνέβη στη Σερραία Ζωή Κοντού, ιστορικό αθλητισμού και πρόεδρο της οργάνωσης «Κτηνίατροι σε δράση», πριν από δύο δεκαετίες. «Ημουν στην Κέρκυρα για το Πάσχα, με μεγάλη παρέα. Σουβλίσαμε αρνί – το αγαπημένο μου κρέας από τότε που ήμουν παιδί, έτρωγα απίστευτες ποσότητες. Κάποια στιγμή το βλέμμα μου έπεσε στο κεφάλι του, στα καρβουνιασμένα μάτια του. Ηταν η τελευταία μου σούβλα». Συνέχισε, όμως, να τρώει κρέας άλλων ζώων. Μερικά χρόνια μετά επισκέφθηκε τη διεθνή έκθεση Agrotica της Θεσσαλονίκης. «Σε ένα περίπτερο είχαν δύο αγελάδες. Εδειχναν σαστισμένες από την πολυκοσμία και θλιμμένες. Η μια έγλειφε τρυφερά το αυτί της άλλης, σαν να ήθελε να της δώσει κουράγιο. Πιο κάτω, σε ένα κιβώτιο είδα ένα γουρούνι· μόνο διαγώνια χωρούσε εκεί μέσα. Υπήρχε και ταμπέλα στην οποία αναγράφονταν τα κιλά πάχυνσης της συγκεκριμένης ράτσας ανά ημέρα! Πάει τότε το μοσχαρίσιο κρέας, πάει και το χοιρινό. Σύντομα έκοψα και τα πουλερικά. Σήμερα τρώω μόνο –αραιά και πού– ψάρια».
Οι διατροφικές συνήθειες είναι για τον καθέναν μας προσωπικό μονοπάτι. Καθορίζονται από ποικίλους παράγοντες, ατομικούς και συλλογικούς. Τι γίνεται, όμως, το Πάσχα, μια γιορτή συνυφασμένη με το «μαζί», με το μοίρασμα, με το γλέντι της οικογένειας και της παρέας; Μπορούν χορτοφάγοι ή βίγκαν να συνυπάρξουν με κρεατοφάγους στο ίδιο τραπέζι; «Είναι δύσκολο, δεν θα το κρύψω», λέει η εκπαιδευτικός Ματίνα Ιωαννίδου, που ζει και εργάζεται στη Νάξο. «Λίγοι αντιλαμβάνονται ότι το σούβλισμα και η κρεοφαγία γενικότερα είναι για μένα κάτι απολύτως ανατριχιαστικό. Ωστόσο, επειδή οι γονείς μου κατάγονται από την Ελασσόνα και στα μέρη μας η σούβλα είναι δεδομένη, προσπαθώ να εστιάζω στο γεγονός ότι εκείνη την ημέρα έχω την ευκαιρία να βρεθώ μαζί τους, όπως και με άλλους αγαπημένους συγγενείς και φίλους, και να απολαύσω την παρέα τους. Ρίχνω νερό στο κρασί μου, λοιπόν. Χορτοφάγος είμαι, άλλωστε, όχι… Μουτζαχεντίν! Γι’ αυτό με ενόχλησε πολύ η πρόσφατη διαφήμιση μεγάλης αλυσίδας καταστημάτων παιχνιδιών. Δεν είμαστε “μακριά κι αγαπημένοι”, αλλά κοντά κι αγαπημένοι. Οι προσωπικές επιλογές καθενός πρέπει να γίνονται απολύτως σεβαστές, όχι αντικείμενο καζούρας».
Τρεις γυναίκες μιλούν στην «Κ» για το πώς περνούν τη γιορτή που είναι συνυφασμένη με τη σούβλα και τον σεβασμό στις επιλογές των άλλων.
«Δεν έχουμε να χωρίσουμε τίποτα», συμφωνεί η Αννα-Μαρία Ζαφειριάδου, ιδρύτρια της φιλοζωικής οργάνωσης «Αδεσποτούλια Ξάνθης». «Είμαι βίγκαν εδώ και πολλά χρόνια. Μου προκαλεί τεράστιο πόνο να βλέπω τους συγχωριανούς μου να ανεβάζουν “αρνάκια του γάλακτος” στις καρότσες αγροτικών αυτοκινήτων για να τα πάνε στο σφαγείο· να τα ακούω να κλαίνε σπαρακτικά… Ομως όλα είναι θέμα παιδείας και γνώσης. Θέλω να ελπίζω ότι κάθε μέρα που περνάει ολοένα και περισσότεροι άνθρωποι θα συνειδητοποιούν ότι κατακριτέα δεν είναι η κατανάλωση κρέατος αυτή καθαυτήν, αλλά ο φρικιαστικός τρόπος που τα ζώα εκτροφής ζουν και θανατώνονται για να φθάσουν στο πιάτο μας. Και, φυσικά, η ζημιά που η βιομηχανία του κρέατος προκαλεί στον πλανήτη», λέει.
Διαφορετικό κατοικίδιο
Την Κυριακή και οι τρεις θα βρεθούν με τα αγαπημένα τους πρόσωπα γύρω από το τραπέζι της Λαμπρής. Υπάρχουν πολλά και λαχταριστά εδέσματα ακόμη και για όσους δεν… τιμήσουν το αρνί ή το κατσίκι, λένε. Η Ζωή Κοντού πιθανότατα θα έχει μαζί της και τον Νίνο, ένα από τα ελάχιστα κατσικάκια-κατοικίδια στη χώρα. Τον βρήκε νεογέννητο, ετοιμοθάνατο, πεταμένο σε φρεάτιο. Σήμερα ζει μαζί της και συμμετέχει στα προγράμματα του Φιλοζωικού Ομίλου Σερρών ως ζώο θεραπείας: «Ερχονται παιδάκια από ιδρύματα ειδικής αγωγής και περνούν πολλή ώρα μαζί του. Τον παίρνω αγκαλιά, εκείνος κάθεται ακίνητος, με καμάρι, τα παιδιά τον χαϊδεύουν, τους χαλαρώνει η επαφή μαζί του». Η εκδίκηση του οβελία…