Οι ανθρώπινες απώλειες, το πράσινο που χάνεται και οι καμένες περιουσίες είναι το ένα, μεγάλο ζητούμενο κάθε φορά που ξεσπά μια πυρκαγιά. Το αμέσως επόμενο είναι οι επιπτώσεις στον αέρα που αναπνέουμε. Για πόσες μέρες επιβιώνουν τα μικροσωματίδια και σε τι απόσταση μπορούν να ταξιδέψουν;
Μιλώντας στην «Κ» ο Μαρκ Πάρινγκτον, ανώτερος επιστήμονας στην υπηρεσία Παρακολούθησης της Ατμόσφαιρας του Copernicus, εξηγεί πως «οι εκπομπές αερίων από τις πυρκαγιές που έχουν ξεσπάσει φέτος στην Ελλάδα είναι οι τρίτες υψηλότερες από το 2003 μέχρι σήμερα, μετά το 2007 και το 2021». Μάλιστα όπως εξηγεί ο επιστήμονας, «οι προβλέψεις δείχνουν ότι ο καπνός από τις πυρκαγιές στη βορειοανατολική Ελλάδα αναμένεται να φτάσει στην Αθήνα και από εκεί να κατευθυνθεί προς την Ανατολική Μεσόγειο μέσα στις επόμενες ημέρες. Αυτό είναι κάπως διαφορετικό από τις πυρκαγιές του Ιουλίου στη Ρόδο, όταν ο καπνός μεταφέρθηκε περισσότερο στη Μεσόγειο και δεν υπήρξαν πιο εκτεταμένες επιπτώσεις στην ποιότητα του αέρα».
Όσο για τις ουσίες που εκλύονται στην ατμόσφαιρα από μια πυρκαγιά σε βλάστηση αυτές ποικίλουν. «Ο καπνός από τις πυρκαγιές αυτού του είδους περιλαμβάνει ένα ευρύ φάσμα ατμοσφαιρικών ρύπων, συμπεριλαμβανομένων αιωρούμενων σωματιδίων και ιχνοαερίων (για παράδειγμα, πτητικές οργανικές ενώσεις, οξείδια του αζώτου και πολυαρωματικές ενώσεις όπως το βενζόλιο και το τολουόλιο) που μπορεί να έχουν επιπτώσεις στην ανθρώπινη υγεία. Τα σωματίδια είναι μία από τις βασικές ανησυχίες για την ανθρώπινη υγεία καθώς, ανάλογα με το μέγεθος των σωματιδίων, μπορούν να διεισδύσουν στην κυκλοφορία του αίματος καθώς και στους πνεύμονες», σημειώνει ο κ. Πάρινγκτον.
Αναφερόμενος στους πιο επικίνδυνους ρύπους εξηγεί πως «η Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Περιβάλλοντος που έχει θεσπίσει τον Δείκτη Ποιότητας Αέρα (AQI) που είναι κοινός σε όλη την Ευρώπη εξετάζει τις συγκεντρώσεις βασικών ατμοσφαιρικών ρύπων (PM2.5, PM10, διοξείδιο του αζώτου, όζον). Σε γενικές γραμμές το PM2.5 είναι ένας από τους ρύπους με τις πιο άμεσες επιπτώσεις, αλλά έχει σχετικά σύντομη διάρκεια επιβίωσης στην ατμόσφαιρα, που σημαίνει ότι η επίδρασή του είναι μεγαλύτερη όσο πλησιάζουμε στις φωτιές. Αλλοι ρύποι έχουν μεγαλύτερη διάρκεια ζωής στην ατμόσφαιρα και μπορούν να μεταφερθούν περαιτέρω από τους ανέμους αλλά να μην έχουν πάντα επιπτώσεις στην ποιότητα του αέρα». Ειδικότερα, όπως διευκρινίζει ο Μαρκ Πάρινγκτον, «το PM2.5, το διοξείδιο του αζώτου και το όζον, επιβιώνουν στην ατμόσφαιρα από λίγες ώρες μέχρι μία-δύο ημέρες που σημαίνει ότι αναλόγως την ταχύτητα του ανέμου θα μπορούσαν να εξαπλωθούν σε ακτίνα μερικών δεκάδων χιλιομέτρων. Αντίστοιχα, μακροβιότεροι ρύποι, όπως το PM10 και το μονοξείδιο του άνθρακα, έχουν διάρκεια ζωής από λίγες ημέρες έως μερικές εβδομάδες και μπορούν να ταξιδέψουν σε απόσταση εκατοντάδων χιλιομέτρων».
Στην ερώτηση εάν μπορεί να κάνει μια εκτίμηση για το κατά πόσο η ατμοσφαιρική ρύπανση από τις πυρκαγιές μπορεί να επιβαρύνει το περιβάλλον στην Ελλάδα, ο διακεκριμένος επιστήμονας απαντά: «Οι προβλέψεις μας δείχνουν μεγαλύτερες συγκεντρώσεις ορισμένων ρύπων σε σύγκριση με τις αναμενόμενες. Είναι δύσκολο όμως να ποσοτικοποιηθεί η επιβάρυνση στην ποιότητα του αέρα χωρίς να ληφθεί υπόψη η μετεωρολογία. Ωστόσο, οι προβλέψεις δείχνουν πως η ποιότητα του αέρα θα μπορούσε να αλλάξει τις επόμενες ημέρες, αν υποθέσουμε ότι οι πυρκαγιές θα συνεχιστούν με την τωρινή ένταση».