Ομολογώ ότι δεν με απασχόλησε ποτέ ιδιαίτερα ποιος ανακάλυψε τους κουραμπιέδες, και από πού κρατούσε η σκούφια του. Για μένα ήταν πάντα το γλυκό των Χριστουγέννων, που του έδιναν σχήμα τα επιδέξια χέρια της μαμάς. Τους έκανε τέλειους, στρογγυλούς πάντα, με ελαφρώς σπασμένο και καβουρδισμένο αμύγδαλο, πασπαλισμένους με μπόλικη ζάχαρη άχνη, τους πιο νόστιμους απ’ όσους είχα δοκιμάσει, σπιτικούς – ας μη μιλήσουμε για τους ετοιματζίδικους.
Το ίδιο και ο μπακλαβάς. Θυμάμαι με πόση προσοχή τον σιρόπιαζε και τοποθετούσε τα μοσχοκάρφια, μια εορταστική περφόρμανς στη μικρή κουζίνα. Πέρασαν αρκετά χρόνια προτού αρχίσω να ενδιαφέρομαι για την ιστορία ενός εδέσματος. Για τις συνθήκες ή τις ανάγκες που το γέννησαν, προϊόν ατυχήματος ή αλλεπάλληλων δοκιμών; Ελληνικές και ξένες εκδόσεις προσπαθούν από τότε διαρκώς να καλύψουν την όρεξή μου για τις συχνά συναρπαστικές και περιπετειώδεις διαδρομές πιάτων, ειδικά αυτών που πρωταγωνιστούν στη δική μου «κουζίνα» της μνήμης. Χάρηκα όταν έφτασε στα χέρια μου, «ζεστό ζεστό», το βιβλίο της δημοσιογράφου Μελίσσας Στοΐλη «Και διηγώντας τα… να τρως. Ιστορίες και συνταγές εδεσμάτων» (εκδ. Κίχλη).
«Γράφοντας για τη γνωστή και άγνωστη ζωή, τις περιπέτειες και τις περιπλανήσεις αγαπημένων εδεσμάτων, είχα, κατά παράδοξο τρόπο, την αίσθηση πως πρόκειται για την αφήγηση της δικής μου, της δική μας ζωής», γράφει στον πρόλογο. Ναι, πράγματι, θα ήταν εξαιρετικά εύστοχο να περιγράφαμε τη ζωή με όρους μαγειρικής.
Η αναζήτησή της δεν είναι λαογραφική, δεν είναι φιλολογική, η συγγραφέας δεν κάνει ετυμολογική προσέγγιση, και σωστά σημειώνει πως κάτι τέτοιο δεν μας οδηγεί σε ασφαλή συμπεράσματα, ούτε αποδίδει πρωτιές στην παρασκευή ενός πιάτου: «Ούτως ή άλλως η μαγειρική, όπως και η ζωή, αλλάζει διαρκώς μέσα στα χρόνια».
Και αυτό που της δίνει έξτρα νοστιμιά είναι η προσωπική πινελιά, το μικρό μυστικό της γιαγιάς, της μαμάς, του αγαπημένου προσώπου, που νομίζεις ότι μόνο εσύ κατέχεις κι ας είναι απολύτως γνωστό, αλλά για σένα η στιγμή που το άκουσες για πρώτη φορά πάνω από μια κατσαρόλα ή ένα ταψί με γαλακτομπούρεκο ήταν αποκάλυψη· ένα ενισχυτικό γεύσης που σε συνοδεύει, απ’ αυτά που μόνον η μνήμη μπορεί να φτιάξει.