Βρίσκω τη Νατάλια Σιντέγεβα, ιδρύτρια του μοναδικού ανεξάρτητου τηλεοπτικού καναλιού στη Ρωσία, Dozhd TV, στο λόμπι ενός ξενοδοχείου στο κέντρο της Θεσσαλονίκης. Εφτασε το απόγευμα της Παρασκευής – στο πλαίσιο του φεστιβάλ ντοκιμαντέρ προβάλλεται το «Γ@μώ τη δουλειά μου», που αφορά την ίδια και το κανάλι. Αρχικά, το σκεπτικό ήταν το Dozhd να είναι ένα κανάλι ανάλαφρο. «Στην αρχή, δεν ήταν τόσο πολιτικοποιημένο, ούτε κι εγώ», λέει στην «Κ», αν και ανέκαθεν, τονίζει, ήταν υπέρ της δημοκρατίας και του ελεύθερου λόγου. Ως ιδρύτρια του Dozhd όμως, έχει γίνει πια σύμβολό του. Στο ντοκιμαντέρ, βλέπουμε διάφορες περιστάσεις που το Dozhd ήταν το μόνο κανάλι που κάλυπτε γεγονότα όπως τη δολοφονία του Μπορίς Νεμτσόφ, όταν τα ομοσπονδιακά κανάλια έδειχναν σειρές ή ψυχαγωγικές εκπομπές. «Οταν ξεκίνησε ο πόλεμος, αρχίσαμε να δουλεύουμε ακόμα πιο εντατικά», δηλώνει.
Μπλόκο την 1η Μαρτίου
Το βράδυ της 1ης Μαρτίου, η κυβέρνηση μπλόκαρε το κανάλι. «Αποφασίσαμε να μη σταματήσουμε, να εκπέμπουμε στο YouTube», αναφέρει. Στις 3 Μαρτίου όμως πέρασε ένας νόμος στη Ρωσία κατά τον οποίο οποιαδήποτε πληροφορία που εξέπεμπε κανάλι που δεν ήταν δημόσιο θα θεωρούνταν fake news. «Καταλάβαμε ότι δεν πρέπει να ρισκάρουμε τους δημοσιογράφους μας», λέει στην «Κ». Σύντομα, μια κυβερνητική υπηρεσία απαίτησε να σταματήσουν να εκπέμπουν και διαδικτυακά – «ήρθε η αστυνομία», δηλώνει, «ζήτησαν να αποσύρουμε το υλικό μας από το YouTube, θεωρούνταν εξτρεμιστική κίνηση».
Στις 4 Μαρτίου αποφάσισαν να σταματήσουν, αυτή η φορά διέφερε από όλες τις προηγούμενες δυσκολίες που είχε αντιμετωπίσει η ίδια και το κανάλι – «τότε έβλεπα ότι υπήρχε μια ευκαιρία για να συνεχίσω, εδώ ήταν αδιέξοδο». «Θα μας είχαν εξαφανίσει όλους», λέει, διευκρινίζοντας πως δεν εννοεί ότι θα τους σκότωναν, αλλά ότι θα έμπαιναν φυλακή ή δεν θα ξαναδούλευαν ποτέ.
Φρικτή η κατάσταση
«Φρικτή» – έτσι περιγράφει την κατάσταση στη Ρωσία. Για πρώτη φορά από τη δεκαετία του ’90, σε μαγαζιά και σούπερ μάρκετ έχουν ουρές – «έχουν αδειάσει τα ράφια», δηλώνει, τονίζοντας πως οι κυρώσεις της Δύσης επιχειρούν να χτυπήσουν την εξουσία, αλλά επηρεάζουν τον λαό. «Το βιοτικό επίπεδο ποτέ δεν ήταν πολύ υψηλό, αλλά τώρα έχουμε φτάσει τη φτώχεια», αναφέρει. «Οι υπάλληλοι του Πούτιν είναι μια χαρά», λέει.
Το χειρότερο, όμως, είναι ότι η κοινωνία έχει χωριστεί στα δύο. «Οι Ρώσοι που είναι υπέρ του Πούτιν έχουν υποστεί πλύση εγκεφάλου, έχουν πιστέψει τόσο πολύ την τεράστια προπαγάνδα που επικρατεί, που δεν καταλαβαίνουν ότι γίνεται αλήθεια πόλεμος, πιστεύουν ότι ο Πούτιν σώζει τον ουκρανικό λαό από τους ναζί», τονίζει. Από την άλλη, όσοι είναι κατά του πολέμου, φεύγουν. «Αγαπάνε τη χώρα τους αλλά όχι την πολιτική της, η συνείδησή τους δεν τους επιτρέπει να μείνουν στη χώρα», δηλώνει. «Δεν είναι όλη η Ρωσία ο Πούτιν», αυτό θέλει να πει στη Δύση.
Οσον αφορά το γιατί γίνεται ο πόλεμος, η προσωπική της άποψη είναι πως η Ουκρανία «τρόμαξε» τον πρόεδρο της Ρωσίας από το 2014. «Φοβήθηκε που υπήρχε τόση δημοκρατία, τόση ελευθερία δίπλα στη Ρωσία», αναφέρει. Η ίδια λέει πως η αντιπολίτευση στη Ρωσία είναι σχεδόν ανύπαρκτη, κυρίως λόγω φόβου. Ο βασικός ηγέτης της, Αλεξέι Ναβάλνι, είναι στη φυλακή, και οι συνεργάτες του, τονίζει, αναγκάστηκαν να φύγουν από τη χώρα γιατί φοβούνται.
Η θητεία του Πούτιν
Αλλά θεωρεί ότι η θητεία του Βλαντιμίρ Πούτιν δεν θα κρατήσει όσο περίμενε. «Εμείς ξέραμε ότι θα ζήσουμε με τον Πούτιν μέχρι το 2036», δηλώνει, «αλλά μετά από αυτό που έχει κάνει νομίζω ότι μείωσε πολύ τη θητεία του». Οσον αφορά τη ζωή της, δεν φοβάται – δημοσιογράφοι του καναλιού είχαν δεχτεί απειλές, εκείνη όχι. Για το κανάλι, «το έργο ζωής της», είναι αισιόδοξη, πιστεύει πως θα αναγεννηθεί – «δεν χάνουμε τον πόλεμο, απλώς κάνουμε ένα βήμα πίσω για να κερδίσουμε την επόμενη μάχη», λέει. Θέλει να μπορέσουν να φέρουν τον κόσμο πίσω στη Ρωσία, να προσπαθήσουν να χτίσουν μια χώρα σωστή, δίκαιη, λέει στην «Κ» – «χωρίς τον Πούτιν», τονίζει. Φεύγοντας από τη συνέντευξη, μου στέλνει μήνυμα – μόλις έμαθε ότι στη Ρωσία πέρασαν ένα νόμο για τους «ξένους πράκτορες». Η ίδια θεωρείται πια μία από αυτούς.
Live: Πόλεμος στην Ουκρανία – Όλες οι εξελίξεις λεπτό προς λεπτό από την 24η ημέρα εισβολής
Ακολουθήστε το kathimerini.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις
Δείτε όλες τις τελευταίες Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο, στο kathimerini.gr