Θα μπορούσε να είναι πρώτο θέμα στην παγκόσμια ειδησεογραφία: Σε μία χώρα με τη γεωπολιτική βαρύτητα του Ιράν, εδώ και κάτι παραπάνω από δύο εβδομάδες μαίνεται μία εξέγερση, στην κεφαλή της οποίας έχουν μπει νέες γυναίκες.
Η σπίθα που άναψε τη φωτιά ήταν πάλι μία γυναίκα: Η 22χρονη Μαχσά Αμινί, η οποία στις 13 Σεπτεμβρίου συνελήφθη από την Αστυνομία της Ηθικής, καθώς εξείχαν τούφες από τα μαλλιά της, πίσω από την υποχρεωτική μαντίλα της. Η Αμινί φέρεται να χτυπήθηκε και έχασε τις αισθήσεις της μέσα σε κέντρο κράτησης.
Τρεις ημέρες μετά, κατέληξε. Στις 17 Σεπτεμβρίου, ημέρα της κηδείας της, πραγματοποιήθηκε η πρώτη διαδήλωση. Κατόπιν, η σπίθα έγινε πυρκαγιά.
Η ροή των πληροφοριών από το Ιράν είναι ισχνή. Από τις πρώτες κιόλας ημέρες, οι αρχές του καθεστώτος περιόρισαν ορισμένες πλατφόρμες κοινωνικής δικτύωσης (Instagram, WhatsApp) προκειμένου να αποτραπεί η χρήση τους από τους νέους που βρίσκονται στους δρόμους.
Στην εποχή, όμως, τις υπερ-πληροφόρησης, είναι δύσκολο να κλείσεις ερμητικά κάθε πέρασμα. Οι πληροφορίες ρέουν, έστω με το σταγονόμετρο.
Σε δημοσίευμα του, ο βρετανικός Guardian μεταφέρει τα επεισόδια που σημειώθηκαν την Κυριακή (2/10) σε πανεπιστήμιο της Τεχεράνης, ανάμεσα στις ιρανικές δυνάμεις ασφαλείας και φοιτητές. Η πληροφόρηση μεταδίδεται κυρίως μέσω των social media.
Ο ακτιβιστής στο Twitter με τον λογαριασμό 1500tasvir, ο οποίος έχει περίπου 178.000 ακολούθους, δημοσίευσε πολλά βίντεο που δείχνουν το Πανεπιστήμιο Σαρίφ, μία διαχρονική εστία αντίστασης, να υπερφαλαγγίζεται από δεκάδες αστυνομικούς .
اعتراضات دانشآموزان در شهرهای مختلف، یازدهم مهر ۱۴۰۱#مهسا_امینی pic.twitter.com/TDLecAoQYB
— +۱۵۰۰تصویر (@1500tasvir) October 3, 2022
Σύμφωνα με το ρεπορτάζ του Guardian, ένα από τα βίντεο έδειχνε τις δυνάμεις ασφαλείας να κάνουν χρήση δακρυγόνων για να απωθήσουν τους φοιτητές από την πανεπιστημιούπολη. Από απόσταση ακουγόταν ο ήχος πυρών.
Ένα άλλο βίντεο έδειξε τις δυνάμεις ασφαλείας να κυνηγούν δεκάδες φοιτητές παγιδευμένους στο υπόγειο πάρκινγκ του πανεπιστημίου. Ο λογαριασμός αυτός στο twitter ανέφερε ότι δεκάδες φοιτητές συνελήφθησαν.
Τα κρατικά μέσα ενημέρωσης του Ιράν μετέδωσαν απλώς «αναφορές για συγκρούσεις» στο πανεπιστήμιο, συμπληρώνοντας ότι ο υπουργός Επιστημών της χώρας επισκέφθηκε την πανεπιστημιούπολη για να ελέγξει την κατάσταση.
Το Reuters, σε δικό του τηλεγράφημα, υπογράμμισε δεν μπόρεσε να επαληθεύσει ανεξάρτητα τα γεγονότα στο πανεπιστήμιο. Σημειώνει, πάντως, ότι μολονότι ο αριθμός των νεκρών διαδηλωτών αυξάνεται -υπολογίζεται σε πάνω από 130- και οι δυνάμεις καταστολής χρησιμοποιούν δακρυγόνα, κλομπ και σε ορισμένες περιπτώσεις πραγματικά πυρά -σύμφωνα με βίντεο στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και ανακοινώσεις οργανώσεων-, το κύμα της αντίδρασης δεν έχει υποχωρήσει.
Την Κυριακή πραγματοποιήθηκαν δεκάδες διαδηλώσεις, τόσο σε πόλεις όσο και πανεπιστήμια, στην Τεχεράνη, το Γιαζντ, το Κερμανσάχ, το Σαναντάι, το Σιράζ και το Μασχάντ. Οι διαδηλωτές φώναζαν το σύνθημα: «Ανεξαρτησία, ελευθερία, θάνατος στον Χαμενεΐ».
Μία ιρανική ΜΚΟ, με έδρα τη Νορβηγία, ανέφερε ότι «μέχρι στιγμής έχουν πεθάνει 133 άνθρωποι σε όλο το Ιράν», συμπεριλαμβανομένων περισσότερων από 40 ανθρώπων που σκοτώθηκαν σε συγκρούσεις την περασμένη εβδομάδα στο Ζαχεντάν, πρωτεύουσα της νοτιοανατολικής περιφέρειας Σιστάν- Μπαλουχιστάν.
Από την πλευρά τους, οι επίσημες ιρανικές αρχές δεν έχουν δώσει τον απολογισμό των νεκρών, υποστηρίζοντας παράλληλα ότι πολλά μέλη των δυνάμεων ασφαλείας έχουν χάσει τη ζωή τους από «ταραχοποιούς και τραμπούκους που υποστηρίζονται από ξένους εχθρούς».
Την περασμένη εβδομάδα η κρατική τηλεόραση ανέφερε ότι 41 άνθρωποι σκοτώθηκαν, μεταξύ των οποίων μέλη των δυνάμεων ασφαλείας. Τα κρατικά μέσα ενημέρωσης του Ιράν μετέδωσαν ένα βίντεο με φιλοκυβερνητικούς φοιτητές, οι οποίοι συγκεντρώθηκαν στο πανεπιστήμιο Φερντοουσι στο Μασσχάντ, να φωνάζουν «η Ισλαμική Δημοκρατία είναι η κόκκινη γραμμή μας».
Νωρίτερα την Κυριακή, Ιρανοί βουλευτές φώναξαν «ευχαριστώ, αστυνομία» κατά τη διάρκεια συνεδρίασης του κοινοβουλίου, σε ένδειξη υποστήριξης στην καταστολή των εκτεταμένων αντικυβερνητικών διαδηλώσεων.
Η Διεθνής Αμνηστία ανέφερε την Παρασκευή ότι εκατοντάδες άνθρωποι τραυματίστηκαν και χιλιάδες έχουν συλληφθεί στις διαδηλώσεις.
Τα κρατικά μέσα ενημέρωσης ανέφεραν ότι τουλάχιστον 20 άνθρωποι σκοτώθηκαν στις συγκρούσεις στο Ζαχεντάν, κατηγορώντας μια αυτονομιστική ομάδα από τη μειονότητα των Μπαλούτσι για την ανταλλαγή πυροβολισμών στην πόλη.
اعتراضات دانشآموزان در شهرهای مختلف، یازدهم مهر ۱۴۰۱#مهسا_امینی pic.twitter.com/BFD1dolQ2o
— +۱۵۰۰تصویر (@1500tasvir) October 3, 2022
Πυρά σε ΗΠΑ και Ισραήλ
Ο ανώτατος ηγέτης του Ιράν, στα πρώτα δημόσια σχόλιά του, κατηγόρησε τις ΗΠΑ και το Ισραήλ για τις αντικυβερνητικές διαδηλώσεις που σαρώνουν τη χώρα.
Ο Αγιατολάχ Αλί Χαμενεΐ είπε ότι «ταραχές» είχαν «σχεδιαστεί» από τους εχθρούς του Ιράν και τους συμμάχους τους, υποστηρίζοντας ότι οι διαδηλωτές έχουν κάψει το Κοράνι. Κάλεσε μάλιστα τις δυνάμεις ασφαλείας να είναι έτοιμες να αντιμετωπίσουν περαιτέρω αναταραχές.
Μιλώντας σε τελετή αποφοίτησης φοιτητών της αστυνομίας και των ενόπλων δυνάμεων τη Δευτέρα, είπε ότι ο θάνατος της Αμινί «ράγισε τις καρδιές μας, αλλά δεν είναι φυσιολογικό το ότι κάποιοι άνθρωποι, χωρίς αποδείξεις ή έρευνα, έκαναν τους δρόμους επικίνδυνους, έκαψαν το Κοράνι, αφαίρεσαν τα χιτζάμπ από γυναίκες και πυρπόλησαν τζαμιά και αυτοκίνητα».
Ο αγιατολάχ Χαμενεΐ, ο οποίος έχει τον τελευταίο λόγο για όλα τα κρατικά ζητήματα, υποστήριξε ότι οι ξένες δυνάμεις είχαν σχεδιάσει «ταραχές» επειδή δεν μπορούσαν να ανεχθούν ότι το Ιράν «θα αποκτήσει δύναμη σε όλους τους τομείς».
«Λέω ξεκάθαρα ότι αυτές οι ταραχές σχεδιάστηκαν από την Αμερική και το κατοχικό, ψευδο-σιωνιστικό καθεστώς (σ.σ.: εννοεί το Ισραήλ), καθώς και τους πληρωμένους πράκτορες τους, με τη βοήθεια ορισμένων προδοτών Ιρανών στο εξωτερικό».
Iranian schoolgirls remove their head coverings and chant “mullahs must go away” today, on day 18 of protests over the death of #MahsaAmini in morality police custody for “improper hijab” amid mass arrests of activists and an internet shutdown.#مهسا_امینیpic.twitter.com/a01ILrgOlS
— Shayan Sardarizadeh (@Shayan86) October 3, 2022
Schoolgirls in Karaj remove their head coverings today and force a man, probably an official, out of the school, on day 18 of protests in Iran over the death of #MahsaAmini in morality police custody for “improper hijab”.#مهسا_امینی pic.twitter.com/e1ojJpwAze
— Shayan Sardarizadeh (@Shayan86) October 3, 2022
Τα επεισόδια στο πανεπιστήμιο
Τα σχόλια του Αγιατολάχ Χαμενεΐ έγιναν μια ημέρα αφότου οι δυνάμεις ασφαλείας κατέστειλαν βίαια μια διαμαρτυρία φοιτητών στο πιο διάσημο πανεπιστήμιο επιστήμης και μηχανικής του Ιράν, οδηγώντας στη σύλληψη δεκάδων νεαρών.
Η του BBC ρεπόρτερ Κασρά Νατζί μετέδωσε ότι οι πυροβολισμοί που ακούστηκαν γύρω από την πανεπιστημιούπολη του Τεχνολογικού Πανεπιστημίου Σαρίφ στην Τεχεράνη -το βράδυ της Κυριακής- σκόρπισαν το φόβο σε πολλούς Ιρανούς, οι οποίοι πίστεψαν ότι οι αρχές αποφάσισαν να δώσουν ένα παράδειγμα προς όλους διά της σκληρής καταστολής των φοιτητών.
Το BBC σημειώνει ότι τα επεισόδια ήταν εκτεταμένα – φοιτητές και μαθητές που επιχείρησαν να φύγουν μέσω ενός κοντινού χώρου στάθμευσης, έπεσαν στα χέρια των αρχών, που τους ξυλοκόπησαν, τους έδεσαν τα μάτια και τους συνέλαβαν.
Σε βίντεο, που δημοσιεύτηκε στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, μεγάλος αριθμός ανθρώπων φαίνεται να τρέχει μέσα σε ένα πάρκινγκ ενώ τους καταδιώκουν άνδρες με μηχανές.
حضور نیروهای مسلح و تیراندازی به سوی مردم در مراسم نیکا شاکرمی در خرمآباد. نیکای ۱۷ ساله از کشتهشدگان اعتراضات به قتل #مهسا_امینی است. pic.twitter.com/SoBUL69OEX
— +۱۵۰۰تصویر (@1500tasvir) October 3, 2022
Η αστυνομία αποχώρησε αργότερα μετά από παρέμβαση καθηγητών και υπουργού της κυβέρνησης.
Breaking: #Iran security forces have laid siege to #Sharif university of Tehran. Many students and professors have been beaten up, some students are entrapped inside. The security forces are rounding up students. Shots can be heard in these videos… #MahsaAmini pic.twitter.com/gx9Bugu4ea
— Rana Rahimpour (@ranarahimpour) October 2, 2022
Τη Δευτέρα, φοιτητές ανακοίνωσαν ότι δεν θα επιστρέψουν στα μαθήματα μέχρι να αποφυλακιστούν όλοι οι συμφοιτητές τους.
Εν τω μεταξύ, το πανεπιστήμιο είπε ότι είχε μεταφέρει τα μαθήματα μέσω Διαδικτύου, επικαλούμενος «την ανάγκη προστασίας των φοιτητών».
Και σε άλλες πόλεις υπήρξαν διαδηλώσεις: Βίντεο απεικονίζουν με φοιτήτριες να αφαιρούν τις μαντίλες τους, ανεμίζοντας τις και να φωνάζουν: «Θάνατος στον δικτάτορα».
Ακολουθήστε το kathimerini.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις
Δείτε όλες τις τελευταίες Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο, στο kathimerini.gr