Σχεδόν όλα τα πρόσωπα-κλειδιά στις διαβουλεύσεις για τη Γάζα, μεταξύ των οποίων, οι υπουργοί Εξωτερικών της Σαουδικής Αραβίας, της Αιγύπτου, του Κατάρ και της Ιορδανίας θα είναι παρόντα στη Διάσκεψη Ασφαλείας που ξεκινά σήμερα Παρασκευή στο Μόναχο.
Ο Ισραηλινός πρόεδρος Ισαάκ Χέρτζογκ και ο υπουργός Εξωτερικών Ισραέλ Κατζ θα παραστούν επίσης μαζί με τρεις απελευθερωμένους ομήρους, τον Ραζ Μπεν Αμί, τον Αντι Σοχάμ και την Αβίβα Σίγκελ. Παρών θα είναι και ο Αντονι Μπλίνκεν, υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ.
Η πίεση προς το Ισραήλ να αποφύγει χερσαία επίθεση προέρχεται σχεδόν από όλες τις πλευρές, συμπεριλαμβανομένων συμμάχων όπως οι ΗΠΑ, η Βρετανία, η Γαλλία, ο Καναδάς, η Αυστραλία και η Νέα Ζηλανδία.
Επιπλέον, η απειλή επιστροφής στο Διεθνές Δικαστήριο και νέου ψηφίσματος του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ, το οποίο υποστηρίζεται από την Αλγερία, πλανάται πάνω από το Ισραήλ.
Από την Τρίτη, η Αίγυπτος έχει φιλοξενήσει εκπροσώπους των ΗΠΑ, του κύριου υποστηρικτή του Ισραήλ, και του Κατάρ, όπου εδρεύει η πολιτική ηγεσία της Χαμάς, για συνομιλίες σχετικά με την εκεχειρία και την απελευθέρωση περισσότερων ομήρων. Ωστόσο δεν έχει σημειωθεί σημαντική πρόοδος.
Ξεχωριστές, πιο μυστικές, συνομιλίες βρίσκονται σε εξέλιξη, για να διαπιστωθεί εάν η Χαμάς θα μπορούσε να σχηματίσει «κυβέρνηση εθνικής συναίνεσης» με τη Φατάχ υπό την ηγεσία του προέδρου της Παλαιστινιακής Αρχής, Μαχμούντ Αμπάς, υπό την ομπρέλα της Οργάνωσης για την Απελευθέρωση της Παλαιστίνης.
Παύση ή χάος
Οι δυτικές χώρες ανησυχούν για το ότι, εάν η Χαμάς και το Ισραήλ δεν μπορέσουν να συμφωνήσουν σε παύση εντός ημερών, οι ανταλλαγές διασυνοριακών πυρών μεταξύ του Ισραήλ και της Χεζμπολάχ Λιβάνου θα κλιμακωθούν, καθιστώντας δύσκολη την επιστροφή της Χαμάς και του Ισραήλ στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων.
Η Χαμάς δεν επιμένει πλέον για μόνιμη κατάπαυση του πυρός, αλλά ζητά ανθρωπιστική παύση έξι εβδομάδων που θα οδηγήσει σε κατάπαυση του πυρός.
Οι Αραβες ηγέτες διστάζουν να δημιουργήσουν ομάδα που θα επισημοποιούσε τις πολυμερείς επαφές με τις δυτικές χώρες για την κρίση στη Γάζα και τις συζητήσεις για τη μελλοντική διακυβέρνηση του παλαιστινιακού θυλάκου.
Προτιμούν τις συνομιλίες με τις ΗΠΑ σε διμερές επίπεδο και δεν είναι σαφές, ως εκ τούτου, με ποια μορφή θα διεξαχθούν οι συνομιλίες στο Μόναχο.
Ο Αμπάς κάλεσε την Τετάρτη τη Χαμάς να «συνάψει γρήγορα συμφωνία με το Ισραήλ», για να προστατεύσει τον παλαιστινιακό λαό από «τις επιπτώσεις άλλης καταστροφής, όχι λιγότερο επικίνδυνης από τη Νάκμπα του 1948».
Η Χαμάς επιδιώκει σύνθετες εγγυήσεις ότι η κατάπαυση του πυρός ή η παύση θα τηρηθεί από τον Ισραηλινό πρωθυπουργό Μπέντζαμιν Νετανιάχου.
Η ασφάλεια και η λύση των δύο κρατών
Στο τραπέζι των συνομιλιών έχει πέσει και η ιδέα να αναπτυχθεί ένα είδος διεθνούς δύναμης ασφαλείας με αραβικό απόσπασμα που θα εισέλθει στη Γάζα μετά την κατάπαυση του πυρός.
Ωστόσο, το Ισραήλ είναι αντίθετο στην ανάθεση της ασφάλειας στη Γάζα σε τρίτους, καθώς και στη λύση των δύο κρατών.
Ο Νετανιάχου επανέλαβε την Τετάρτη ότι πρέπει να παραμείνει στα χέρια του Ισραήλ ο «υπέρτατος έλεγχος ασφαλείας» στην περιοχή δυτικά του Ιορδάνη ποταμού. Επιπλέον, υπουργοί της ισραηλινής κυβέρνησης επανέλαβαν την πλήρη αντίθεσή τους σε δημιουργία παλαιστινιακού κράτους.
Ο Μπλίνκεν, κατά την πιο πρόσφατη επίσκεψή του στην περιοχή, ζήτησε «πρακτική, χρονικά καθορισμένη και μη αναστρέψιμη πορεία προς ένα παλαιστινιακό κράτος που θα ζει ειρηνικά δίπλα στο Ισραήλ».
Οι ΗΠΑ έχουν καλέσει την Παλαιστινιακή Αρχή να κάνει περισσότερα για την αναζωογόνηση της δημοκρατικής λειτουργίας της, συμπεριλαμβανομένης της ανάθεσης μεγαλύτερης εξουσίας στον πρωθυπουργό Μοχάμεντ Στάιγια από τον πρόεδρό της Μαχμούντ Αμπάς.
Ο ρόλος της Χαμάς και της Φατάχ
Το πιο μυστικό και δυνητικά κρίσιμο στοιχείο αποτελεί η πιθανότητα της προσέγγισης των δύο παλαιστινιακών οργανώσεων, Χαμάς και Φατάχ, υπό την ομπρέλα της Οργάνωσης για την Απελευθέρωση της Παλαιστίνης.
Οι συνομιλίες έχουν επανειλημμένα ναυαγήσει στο παρελθόν επειδή η Χαμάς δεν αναγνωρίζει το Ισραήλ.
Το Κατάρ προσπάθησε να πείσει την ηγεσία της Χαμάς ότι πρέπει να επιτρέψει σε νέα και ενιαία τεχνοκρατική ηγεσία να κυβερνήσει τη Γάζα και τη Δυτική Οχθη την επόμενη ημέρα, με εκλογές που θα διεξαχθούν αργότερα. Ιρανικές πηγές λένε ότι η Τεχεράνη δεν είναι αντίθετη σε αυτό, ένα μήνυμα που μεταφέρθηκε στο βρετανικό υπουργείο Εξωτερικών.
Κάποιες δυτικές χώρες, όπως η Βρετανία, επιμένουν ότι η Χαμάς δεν μπορεί να παραμείνει στην εξουσία και πως η ηγεσία της πρέπει να εξοριστεί.
Ωστόσο, ο επικεφαλής των ανθρωπιστικών υποθέσεων του ΟΗΕ Μάρτιν Γκρίφιθς δήλωσε ότι θα ήταν δύσκολο να φανταστεί κάποιος ειρηνευτική συμφωνία που θα απέκλειε τη Χαμάς.
Ο Αμπάς, σε συνέντευξή του στην αραβική διεθνή εφημερίδα Asharq Al-Awsat, δήλωσε ότι η Παλαιστινιακή Αρχή θα ήταν έτοιμη να κυβερνήσει τη Γάζα «αμέσως μετά την παύση της επίθεσης εναντίον του λαού μας».
Πρόσθεσε ότι η ειρήνη εξαρτάται από την αναγνώριση της παλαιστινιακής κρατικής οντότητας, που εξασφαλίζεται μέσω της πλήρους συμμετοχής στον ΟΗΕ, και ότι θα χρειαστεί διεθνής ειρηνευτική διάσκεψη για να δοθούν εγγυήσεις και χρονοδιάγραμμα που θα περιγράφει λεπτομερώς τον τερματισμό της ισραηλινής κατοχής.
Η 60ή Διάσκεψη Ασφαλείας
Πολιτικοί ηγέτες από περίπου 50 χώρες συγκεντρώνονται στο Μόναχο σήμερα Παρασκευή για την ετήσια διάσκεψη για την ασφάλεια, προκειμένου να συζητήσουν τις διεθνείς συγκρούσεις, τις γεωπολιτικές προκλήσεις και τις διατλαντικές σχέσεις.
Η 60ή Διάσκεψη Ασφαλείας του Μονάχου θα ξεκινήσει με την εναρκτήρια ομιλία του γενικού γραμματέα του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτέρες, όπου αναμένεται να ανανεώσει την έκκλησή του για άμεση ανθρωπιστική κατάπαυση του πυρός, ώστε να επιτραπεί η παροχή περισσότερης βοήθειας στη Γάζα.
Η τελετή έναρξης θα περιλαμβάνει Ισραηλινούς και Αραβες μουσικούς από την ορχήστρα West-Eastern Divan Orchestra, προκειμένου να «μεταφερθεί ισχυρό μήνυμα ειρήνης και συμφιλίωσης», σύμφωνα με τους διοργανωτές.
Κατά τη διάρκεια των εργασιών της τριήμερης διάσκεψης θα μιλήσουν η αντιπρόεδρος των ΗΠΑ Καμάλα Χάρις, ο καγκελάριος της Γερμανίας Ολαφ Σολτς, ο γενικός γραμματέας του ΝΑΤΟ Γενς Στόλτενμπεργκ, ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ Αντονι Μπλίνκεν, ο επικεφαλής της εξωτερικής πολιτικής της Ε.Ε. Ζοζέπ Μπορέλ και ο υπουργός Εξωτερικών της Κίνας Γουάνγκ Γι.
Επίσης, θα μιλήσουν η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, ο πρωθυπουργός του Βελγίου Αλεξάντερ Ντε Κρόο, ο υπουργός Εξωτερικών της Βρετανίας Ντέιβιντ Κάμερον και ο ειδικός απεσταλμένος των ΗΠΑ για το κλίμα Τζον Κέρι.
Παρών ο Ζελένσκι
Ο Ουκρανός πρόεδρος Βολοντίμιρ Ζελένσκι έχει προγραμματίσει να μεταβεί στο Μόναχο μετά τις επισκέψεις του στο Παρίσι και το Βερολίνο. Ο Ουκρανός ηγέτης αναμένεται να εκφωνήσει ομιλία στο συνέδριο το Σάββατο και να πραγματοποιήσει αρκετές συναντήσεις στο περιθώριο της διάσκεψης.
Ο υπουργός Εξωτερικών της Ουκρανίας Ντμίτρο Κουλέμπα θα παραστεί επίσης στη διάσκεψη και θα συναντηθεί με τους ομολόγους του της G-7 και άλλους κορυφαίους αξιωματούχους, για να συζητήσει τις τελευταίες εξελίξεις στον πόλεμο με τη Ρωσία.
Η διάσκεψη πραγματοποιείται καθώς η Ουκρανία αντιμετωπίζει κρίσιμες ελλείψεις πυρομαχικών, ιδίως βλημάτων πυροβολικού, ενώ η Ρωσία έχει εντείνει τις επιθέσεις της.
Στη σκιά των δηλώσεων Τραμπ
Η 60ή Διάσκεψη Ασφαλείας του Μονάχου πραγματοποιείται στη σκιά των πρόσφατων δηλώσεων του τέως Αμερικανού προέδρου, Ντόναλντ Τραμπ, ο οποίος απείλησε ότι δεν θα υπερασπιστεί τους Ευρωπαίους συμμάχους που δεν πληρώνουν τους λογαριασμούς τους στο ΝΑΤΟ σε περίπτωση επίθεσης από τη Ρωσία.
«Η επίθεση σε έναν σύμμαχο θα θεωρηθεί επίθεση εναντίον όλων», επανέλαβε ο γενικός γραμματέας του ΝΑΤΟ Γενς Στόλτενμπεργκ κατά την άφιξή του στη Σύνοδο των υπουργών Αμυνας της Βορειοατλαντικής Συμμαχίας στις Βρυξέλλες προχθές, Τετάρτη, ερωτηθείς για τις δηλώσεις του Ντόναλντ Τραμπ και την ενθάρρυνση της Μόσχας να επιτεθεί σε όποιο μέλος του ΝΑΤΟ δεν δεσμεύει το 2% του ΑΕΠ στις αμυντικές δαπάνες.
«Είναι ανόητα, ντροπιαστικά και επικίνδυνα… Είναι αντιαμερικανικά», είπε για τα σχόλια του Τραμπ ο Αμερικανός πρόεδρος Τζο Μπάιντεν σε δηλώσεις του στον Λευκό Οίκο. «Το χειρότερο είναι ότι τα εννοεί. Κανένας πρόεδρος στην Ιστορία μας δεν υποκλίθηκε σε Ρώσο δικτάτορα», συνέχισε.
Με πληροφορίες από Reuters, AP