Την έλεγαν Φρειδερίκη. Φρεντερίκε ή απλώς Φριντλ. Φριντλ Ράιχλερ. Τη γνώρισε το 1919, όταν εκείνος ήταν είκοσι πέντε κι εκείνη μόλις δεκαεννιά. Πανέμορφη, γλυκιά Πολωνοεβραία, γεννημένη το 1900.
Την ερωτεύτηκε αμέσως και έκανε κι εκείνη να τον ερωτευτεί. Επειτα από παλινωδίες, την παντρεύτηκε. Την παντρεύτηκε την ίδια εβδομάδα που πέθανε η αυταρχική, υπερπροστατευτική μητέρα του.
Η σχέση τους είχε όλα τα στοιχεία της τρικυμίας. Τη μία στιγμή τη λάτρευε, την επομένη τη μισούσε. Την έδιωχνε, αλλά μετά γύριζε ξανά σ’ εκείνη. Την περιφρονούσε και την εκθείαζε ταυτόχρονα. Την εγκατέλειπε για μήνες (η μόνιμη δικαιολογία του ήταν οι δημοσιογραφικές αποστολές του) κι έπειτα έπεφτε στα πόδια της. Την επομένη, προτού εξαφανιστεί και πάλι, ξεσπούσε πάνω της: κρίσεις παθολογικής ζήλιας τον αρρώσταιναν – και αυτήν μαζί του.
Κάποιος κοινός τους φίλος, που τους συνάντησε στο Παρίσι, έλεγε ότι αυτός «την αποστέγνωσε, τη στράγγιξε».
«Την κατέστρεψε», είπε ο φίλος. Ψέμα, βέβαια, διότι κανένας δεν καταστρέφει κανέναν παρά μόνον αν ο δεύτερος σιωπηρά επιτρέψει αυτό να συμβεί. Αλλά ποιος θα μπορούσε να την κατηγορήσει για κάτι τόσο εξωφρενικό; Ηταν νέα, όμορφη, δροσερή, χαμογελούσε και χόρευε, έγερνε στο πλευρό του γυρεύοντας κάπου ν’ ακουμπήσει.
Υπήρξε ανελέητος μαζί της. Οπως και με τον εαυτό του. Το κακό δούλευε σαν το σαράκι.
Υπήρξε ανελέητος μαζί της. Οπως και με τον εαυτό του. Το κακό δούλευε σαν το σαράκι. Εκείνη άρχισε σιγά σιγά να χάνει το χαμόγελό της. Κλείστηκε μέσα της υποφέροντας από κρίσεις άγχους. Εγινε αντικοινωνική, παρουσίασε προβλήματα υγείας. Αρχισε να έχει παραισθήσεις. Εφιαλτικά όνειρα ενόσω ήταν ξύπνια.
Κάποτε διέγνωσαν αυτοκτονικές τάσεις στη συμπεριφορά της. Ωσπου ήρθε η οριστική διάγνωση: σχιζοφρένεια. Ηταν δική της; Δεν είναι επίκτητο κάτι τέτοιο. Αλλά μήπως η σχέση αυτή έγινε ο καταλύτης για να αναδυθεί στην επιφάνεια η ψυχική νόσος – όπως σε εκείνον ο εθισμός στο οινόπνευμα; Στον βαθμό που να αρχίσουν να του πέφτουν τα δόντια και η κοιλιά του να πρήζεται από ένα συκώτι που ήταν έτοιμο να εκραγεί;
Ηταν το ίδιο αφόρητος και με τους φίλους, τους γνωστούς και τους συνεργάτες του. Οπως και με την ερωμένη του, την Αφροκουβανέζα Αντρέα Μπελ. Εβριζε τα παιδιά της επειδή ήταν μιγάδες. Και τη ζήλευε. Και αυτή.
Η Φριντλ κλείστηκε το 1930 σε ψυχιατρείο της Αυστρίας. Πέθαναν με ένα χρόνο διαφορά ο ένας από τον άλλον. Προηγήθηκε εκείνος το 1939. Ακολούθησε εκείνη το 1940: οι ναζί επισκέφθηκαν το ίδρυμα όπου νοσηλευόταν και τη μάζεψαν μαζί με τους άλλους τροφίμους. Αφησε την τελευταία της πνοή μέσα στον θάλαμο αερίων.
Αυτή ήταν η τραγική ερωτική ιστορία της Φριντλ Ράιχλερ και του άνδρα της: του μεγάλου συγγραφέα Γιόζεφ Ροτ.