Ο Μάριο Βίττι, διανοούμενος, αφιερωμένος στη μελέτη του λόγου στην Ελλάδα, προσωπικότητα χαρισματική και πνεύμα κοσμοπολίτικο, έφυγε από τη ζωή σαν σήμερα πριν από ένα χρόνο πλήρης ημερών. Με το έργο του συνέβαλε, όπως είχε πει ο ίδιος, «στην αποκρυπτογράφηση μιας ιδιαίτερης όψης της ελληνικής πραγματικότητας, που αποτελεί η λογοτεχνία».
Γεννήθηκε στην Κωνσταντινούπολη, το 1926, από πατέρα Ιταλό και μητέρα Ελληνίδα. Αμέσως μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο έφυγε για σπουδές Νομικής στην Ιταλία, αλλά στράφηκε γρήγορα στη μελέτη της ελληνικής λογοτεχνίας. «Την οποία προσέγγισε μέσα από την προσωπική του ευαισθησία, καθώς ούτε Ελληνας υπήρξε ούτε έγινε ακαδημαϊκός εν Ελλάδι», σχολιάζει στην «Κ» ο ιστορικός Δημήτρης Αρβανιτάκης, υπεύθυνος του τμήματος εκδόσεων «Τάσσος και Angele Νομικού» του Μουσείου Μπενάκη, στο οποίο διοργανώνεται επιστημονική ημερίδα αφιερωμένη στο έργο του το Σάββατο 17 Φεβρουαρίου (Πειραιώς 138).
Στις εργασίες θα συμμετάσχουν 15 εξειδικευμένοι μελετητές της νεοελληνικής λογοτεχνίας, πανεπιστημιακοί και ερευνητές, από την Ελλάδα και την Ιταλία, με σκοπό να φωτίσουν, υπό το πρίσμα μιας σημερινής κριτικής αποτίμησης, τις κύριες πλευρές του έργου του Βίττι, αλλά και να αναδείξουν τον κομβικό ρόλο του στη διαμόρφωση της συνολικής εικόνας μας για την ιστορία της νεοελληνικής λογοτεχνίας.
Η ημερίδα διαρθρώνεται σε τρεις ενότητες: Η πρώτη αφιερώνεται στις μελέτες του για την ελληνική λογοτεχνία του 19ου και του 20ού αιώνα, στη συνεισφορά του στις σπουδές για τον Κάλβο και την ελληνική ηθογραφία του 19ου αιώνα. Μετά το 1977, ο Βίττι παρενέβη καταλυτικά στη μελέτη του ελληνικού μοντερνισμού, ιδίως της γενιάς του ’30, συνθέτοντας εκείνο που προσφυώς ονομάστηκε «τετραλογία του ελληνικού μοντερνισμού»: Πρώτα με το βιβλίο του «Η γενιά του τριάντα. Ιδεολογία και μορφή» και κατόπιν με τις τρεις μονογραφίες που αφιέρωσε στον Οδυσσέα Ελύτη και στον Γιώργο Σεφέρη (1978, 1984 και 1998).
Σημείο αναφοράς, ωστόσο, μέσα στο πλούσιο έργο του υπήρξε η «Ιστορία της νεοελληνικής λογοτεχνίας». Σε αυτό το βιβλίο και στις διαδοχικές εκδοχές του σε σχέση με τις αντίστοιχες προτάσεις του Κ. Θ. Δημαρά και του Λίνου Πολίτη είναι αφιερωμένη η δεύτερη ενότητα της ημερίδας. Η τρίτη ενότητα εστιάζεται στις δραστηριότητες που ευχαριστούσαν το ανήσυχο πνεύμα του, όπως η φωτογραφία, και κάλυπταν τη διάθεση για δημιουργία. Μας κληροδότησε «μία από τις καλύτερες φωτογραφικές συλλογές Ελλήνων και Ιταλών λογοτεχνών», σύμφωνα με τον καθηγητή Ευριπίδη Γαραντούδη.
Στόχος της ημερίδας είναι να αποτελέσει η εκδήλωση –μαζί με την έκδοση των πρακτικών της– ένα σημείο αναφοράς όχι μόνο για τη μελέτη της προσωπικότητας του Ιταλού νεοελληνιστή αλλά και για τη διαδρομή της ελληνικής φιλολογίας στο δεύτερο μισό του 20ού αιώνα, υπό το πρίμα σύγχρονων θεωρητικών και μεθοδολογικών αντιλήψεων.