O φιλελληνισμός στην Ελβετία είναι παλαιά υπόθεση. Πριν ακόμη και από τον ξεσηκωμό εναντίον των Τούρκων, οι καλβινιστές αναζήτησαν στην εκμάθηση των αρχαίων ελληνικών τον δρόμο της πιστής αποτύπωσης των λόγων του Θεού. Παρουσίες όπως αυτή του Κρητικού λογίου Φραγκίσκου Πόρτου μεταλαμπάδευσαν τα γράμματα και τις τέχνες στη Γενεύη. Η Επανάσταση του 1821 οπωσδήποτε οδήγησε στην περαιτέρω ενίσχυση του κινήματος υπέρ των κατατρεγμένων μέσα από επιτροπές στήριξης του Αγώνα.
Ωστόσο, η κορύφωση έρχεται με την επιρροή μιας ξεχωριστής μορφής, του τραπεζίτη Εϋνάρδου, φίλου του Καποδίστρια (γνωρίστηκαν στο Συνέδριο της Βιέννης το 1814), ο οποίος, ως από μηχανής θεός, βοήθησε στην οργάνωση των οικονομικών και πρωτοστάτησε στη δημιουργία της Εθνικής Τράπεζας. Δίχως τη βοήθεια του «από μηχανής Θεού», κανείς δεν ξέρει πώς θα είχε σωθεί η νεογέννητη Ελλάς. Τουλάχιστον, πρόλαβε να δει την αναγνώριση στο πρόσωπό του πριν από τον θάνατό του, καθώς τον Μάιο του 1827 η Γ΄ Εθνοσυνέλευση του απένειμε τιμητικώς την ελληνική ιθαγένεια.
Διόλου τυχαία, λοιπόν, μια από τις πιο ονομαστές οργανώσεις ελληνοελβετικής φιλίας φέρει το όνομά του. Δημιουργήθηκε το 1918 από τον ιστορικό και δημοσιογράφο Εντουάρ Σαπουιζά, ο οποίος ήθελε να κρατήσει ζωντανή τη φλόγα του φιλελληνισμού 100 χρόνια μετά την Επανάσταση, καθώς συνδεόταν και με τον Βενιζέλο. Εκτοτε, ο σύλλογος αυτός διαδραματίζει σπουδαίο έργο σε όλα τα επίπεδα. Οχι μόνο συσπειρώνει τους Ελβετούς που αγαπούν την Ελλάδα, αλλά παρέχει και μια «στέγη» στα μέλη της ελληνικής κοινότητας. Εκθέσεις, διαλέξεις, θεματικές κρουαζιέρες πολιτιστικού περιεχομένου, αλλά και εκδόσεις, βρίσκονται ανάμεσα στα πλούσια πεπραγμένα του.
Ενα από τα πιο πρόσφατα είναι η έκδοση ενός ειδικού τεύχους 70 σελίδων για τον φιλελληνισμό, με συγγραφέα την Κλεοπάτρα Μονταντόν, η οποία έχει χρηματίσει και πρόεδρος της οργάνωσης παλαιότερα. Πρόκειται για μια μελέτη που καλύπτει αρκετούς αιώνες, ξεκινώντας από την αρχαιότητα και την έλξη που ένιωθαν μη Ελληνες για τον ελληνικό τρόπο ζωής και φθάνοντας μέχρι το 1821. «Είναι μια προσπάθεια να τιμήσουμε και εμείς εδώ στη Γενεύη αυτό το έτος-σταθμό», λέει στη στήλη η κοινωνιολόγος, που δίδαξε επί πολλά χρόνια στο ελβετικό πανεπιστήμιο. Ο σύλλογος έχει πολλά ενεργά μέλη, το πιο σημαντικό όμως είναι η εμβέλειά του, μιας και στις ποιοτικές εκδηλώσεις του δίνουν το «παρών» σημαντικές προσωπικότητες, ανάμεσα στις οποίες και ο Οικουμενικός Πατριάρχης. Για την Κλεοπάτρα Μονταντόν, Ελληνίδα της διασποράς, το ορόσημο των 200 ετών είναι μια ευκαιρία να αναστοχαστούμε το παρελθόν και το μέλλον, αλλά, κυρίως, να δούμε ποια είναι η δύναμη των σημερινών κοινοτήτων των αποδήμων σε ολόκληρο τον κόσμο.
[email protected]