Η Ιστορία πρέπει να πέσει σε έμπειρα εκδοτικά και συγγραφικά χέρια, ώστε να μην κακοπάθει αλλά και για να αναδειχθεί όλη η αξία της. Είναι συγκινητικό ότι ο εκδοτικός οίκος Παρισιάνου, που κλείνει φέτος 73 ολόκληρα χρόνια ζωής, αποφάσισε να ασχοληθεί με το θέμα του φιλελληνισμού. Στόχος της νέας σειράς, που θα λανσαριστεί με μια διαδικτυακή συνέντευξη τη Μεγάλη Δευτέρα, είναι να εξοικειώσει το ελληνικό αναγνωστικό κοινό με εκείνες τις μορφές που άφησαν τη χώρα τους, έβαλαν τη ζωή τους σε κίνδυνο και ίσως έπεσαν μαχόμενοι για να δώσουν στην Ελλάδα την ελευθερία της. Κάποιοι από τους ανθρώπους αυτούς είναι πολύ γνωστοί, έχουν τιμηθεί με βιογραφίες και αθηναϊκές οδούς που φέρουν το όνομά τους.
Αλλες περιπτώσεις, όμως, είναι εντελώς υποφωτισμένες και τους αξίζει μια πληρέστερη παρουσίαση των βίων τους. «Αυτό ήταν το σκεπτικό μας όταν μπήκαμε στην περιπέτεια να εκδώσουμε μέσα στα επόμενα χρόνια 12 βιβλία που να ασχολούνται με Γάλλους, Ελβετούς, Αμερικανούς, Πολωνούς, Ιταλούς, Δανούς, Ολλανδούς, Βρετανούς κ.λπ., που ήρθαν να πολεμήσουν στο πλευρό μας», λέει ο Κώστας Παπαηλιού, ο οποίος συνυπογράφει τα δύο πρώτα βιβλία. Με τη δική του φροντίδα ανασύρθηκαν από τη λήθη απομνημονεύματα φιλελλήνων, μαρτυρίες, κατάλογοι, ενώ μεταφράστηκαν στα ελληνικά παλαιότερες εκδόσεις ή και χειρόγραφα που ανήκαν σε οικογενειακά αρχεία.
«Χρονολογικά, η “Φιλελληνική Βιβλιοθήκη”, όπως θα ονομάζεται η σειρά, δεν θα αφορά μόνο τα χρόνια του Αγώνα, αλλά θα απλωθεί και στις δεκαετίες που το νέο ελληνικό κράτος έκανε τα πρώτα του βήματα», εξηγεί στη στήλη. Ο ίδιος πρωτοστάτησε στην έρευνα που έγινε σε διάφορα αρχεία ξένων χωρών, όπως της Γερμανίας ή και της Ελβετίας, όπου εντοπίσθηκαν καταπληκτικά ντοκουμέντα. Κάποια εξ αυτών τα βλέπουμε στα δύο πρώτα βιβλία, τα οποία μας εκπλήσσουν με τις πτυχές που φέρνουν στο φως.
Ο «Κατάλογος των φιλελλήνων», που συντάχθηκε από τον Ελβετό Ερρίκο Φορνέζη, είναι ένα άγνωστο ιστορικό ντοκουμέντο πρώτου μεγέθους, που περιλαμβάνει φιλέλληνες ανεξαρτήτως της χώρας καταγωγής τους. Το σπουδαίο σε αυτή την περίπτωση είναι ότι ο Φορνέζης, που ταξίδεψε στην Ελλάδα και επέζησε της Επανάστασης, γνώριζε προσωπικά πολλούς από αυτούς. Αφησε, μάλιστα, απογόνους στην Ελλάδα, τον Ιούλιο Φορνέζη και την οικογένειά του, που συνέβαλαν με πολλά στοιχεία στην έκδοση. Το βιβλίο συνυπογράφει η Αναστασία Τσαγκαράκη.
Αντίστοιχου ιστορικού πλούτου είναι ο ονομαστικός κατάλογος Ευρωπαίων και Αμερικανών φιλελλήνων που έφθασε μέχρι τα χέρια μας χάρη στον Γουλιέλμο Μπαρτ (1856-1940), ο οποίος ανέπτυξε βιβλιοπωλική και εκδοτική δραστηριότητα στην Αθήνα –υπήρξε εκ των ιδρυτών της Γερμανικής Σχολής–, αλλά και του Μαξ Κέριχ Κορν (1887-1971), φίλου του Μπαρτ, που ανέλαβε μετά τον θάνατο του πρώτου να εκδώσει το μνημειώδες έργο του «Η εποχή των φιλελλήνων».
[email protected]