Το σκεφτόμουν καθώς έβγαινα από το ΕΜΣΤ το περασμένο Σάββατο. Με την έλευση της Κατερίνας Γρέγου φύσηξε ήδη ο αέρας της ανανέωσης – είναι φανερό ένα πρώτο δείγμα γραφής για το πώς οραματίζεται το Φιξ. Η ομαδική «Statecraft. Διαμορφώνοντας το κράτος», την οποία επιμελήθηκε η ίδια, δείχνει την κατεύθυνση που θα ακολουθήσει το μουσείο τα επόμενα χρόνια: ακροβολισμένο στην Ελλάδα, αλλά με διεθνείς βλέψεις.
Η καλλιτεχνική διευθύντρια ξέρει πως ένα από τα πράγματα που κάνουν τη χώρα μας να ξεχωρίζει στο εικαστικό στερέωμα είναι η ευαίσθητη θέση της στη γεωπολιτική σκακιέρα που φέρνει άμεση τριβή με τα μεγάλα ζητήματα του 21ου αιώνα, από τη μετανάστευση και την κλιματική αλλαγή μέχρι την οικοδόμηση εθνικής ρητορικής και διαίρεσης του κόσμου με ιδεολογήματα. Ετσι, στην έκθεση βλέπουμε ένα εξαιρετικά ενδιαφέρον αφήγημα, μελετημένο και πολυδιάστατο, που σμιλεύει την έννοια του παγκόσμιου πολίτη, του συνειδητοποιημένου ανθρώπου, πέρα από εθνικά όρια, ο οποίος αναζητεί λύσεις σε διεθνή προβλήματα. Ωστόσο, στο μουσείο παρουσιάζεται και μια άλλη έκθεση, που με έκανε να αισθανθώ απέραντη τρυφερότητα. Είναι ο φόρος τιμής της φωτογράφου Ειρήνης Βουρλούμη για τον ζωγράφο παππού της. Εχει τίτλο «Στον ίδιο χώρο», όπως το ποίημα του Καβάφη, και αποτελεί μια καταπληκτική εικαστική συνομιλία ανάμεσα σε δύο μορφές τέχνης και δύο εποχές. Γεννημένος το 1910 στην Πάτρα, ο Ανδρέας Βουρλούμης σπούδασε Χημεία, αλλά σύντομα στράφηκε, ως αυτοδίδακτος, στη ζωγραφική. Με ατελιέ στο Παγκράτι και σπίτι στο Κολωνάκι, μας άφησε χιλιάδες «καταγραφές» της Αθήνας, με τη θέα από τα παράθυρά του και όχι μόνο. Περιέγραφε τον εαυτό του ως «συλλέκτη εντυπώσεων» και πράγματι, κατάφερνε να αιχμαλωτίσει το εφήμερο. Η ζωγραφική ήταν για εκείνον ένα είδος καθημερινού ημερολογίου, κάτι σαν πρακτική διαλογισμού δίχως την οποία δεν μπορούσε να ζήσει.
Η εγγονή του ήρθε στον κόσμο το 1979. Οταν αποφάσισε να γίνει φωτογράφος, ο παππούς της είχε ήδη «φύγει» από τη ζωή, αλλά, όπως λέει, μάλλον της κληροδότησε την ευαισθησία για το φως και τη σύνθεση, καθώς και την αρχή όταν κάνεις κάτι να αφιερώνεσαι σε αυτό. Ταλαντούχα φωτορεπόρτερ, έχει εργαστεί σε έντυπα διεθνούς κύρους, όπως οι ΝΥΤ, καλύπτοντας την πρoσφυγική κρίση. Οταν, το 2014, ανέλαβε να χειρίζεται το instagram του «New Yorker», σκέφτηκε ότι τα σκίτσα του παππού της ήταν σαν τις εικόνες που τραβάμε σήμερα με το κινητό. Αυτό της έδωσε την ιδέα να κάνει και εκείνη βόλτες στην Αθήνα και να τραβάει φωτογραφίες που να συγγενεύουν ψυχικά με τις ζωγραφιές του. Το αποτέλεσμα είναι μαγικό, ένας διάλογος που εξελίσσεται με μαεστρία και εκπλήξεις. Αξίζει να τον δείτε. Θα διαρκέσει έως τα τέλη Οκτωβρίου.
