Hταν μια οφειλόμενη συνέχεια. Η εκπληκτική έκθεση «Μικρά Ασία: Λάμψη – Καταστροφή – Ξεριζωμός – Δημιουργία», συνδιοργανωμένη από το Μουσείο Μπενάκη και το Κέντρο Μικρασιατικών Σπουδών, που είδαμε πέρυσι στην Αθήνα, ταξίδεψε έως τη Λεβέντειο Πινακοθήκη της Λευκωσίας στην Κύπρο. Εκεί, το αφιέρωμα που μας συγκίνησε όλους, έχει εμπλουτιστεί με κειμήλια και μαρτυρίες από τους πρόσφυγες που εγκαταστάθηκαν και ξεκίνησαν μια νέα ζωή στην Κύπρο, αποτυπώνοντας το μεγάλο χρονικό του πείσματος και της προκοπής των Μικρασιατών. Τα εγκαίνια έγιναν με λαμπρότητα την Παρασκευή 17 Νοεμβρίου από τον Νίκο Χριστοδουλίδη, πρόεδρο της Κυπριακής Δημοκρατίας.
«Η μνήμη που δεν χάνεται, μπολιάζει το μέλλον. Γίνεται δύναμη. Στα δύσκολα ο καθένας από εμάς βρίσκει από εκεί το κουράγιο να συνεχίσει, κοιτάζοντας με αισιοδοξία το μέλλον, κρατώντας όμως πάντα μέσα του, πολύτιμη παρακαταθήκη, τη μαρτυρία του χθες» υπογράμμισε στην εισαγωγή του. Φορτισμένους συναισθηματικά χαιρετισμούς απηύθυναν ο πρόεδρος του Ιδρύματος Α. Γ. Λεβέντη, Αναστάσιος Π. Λεβέντης, ο πρόεδρος του Κέντρου Μικρασιατικών Σπουδών Γιώργος Α. Δαυίδ, η πρόεδρος του Μουσείου Μπενάκη Ειρήνη Γερουλάνου και η διευθύντρια του Ιδρύματος Αναστάσιος Γ. Λεβέντης και της Λεβεντείου Πινακοθήκης, Λουκία Λοΐζου Χατζηγαβριήλ. Η επιμελήτρια της έκθεσης Εβίτα Αράπογλου, ψυχή του εγχειρήματος σε Αθήνα και Κύπρο, μίλησε για την προετοιμασία, το περιεχόμενο και τη σημασία της έκθεσης.
Περισσότερα από 500 εκθέματα και φωτογραφίες αφηγούνται και ζωντανεύουν την ακμή του ελληνισμού πριν από τους διωγμούς, τη δραματική περίοδο 1919-1923, καθώς και την εγκατάσταση και την ενσωμάτωση των προσφύγων στην Κύπρο. O επισκέπτης ξεκινάει το ταξίδι στη λάμψη του ελληνισμού της Μικράς Ασίας. Από την Ιωνία και τα δυτικά παράλια, προχωράει στην Καππαδοκία και στις νότιες επαρχίες, συνεχίζει διασχίζοντας τον Πόντο για να επιστρέψει προς δυσμάς, γύρω από την Κωνσταντινούπολη, και να καταλήξει στην Ανατολική Θράκη. Την εποχή ακμής διαδέχονται η περίοδος των διωγμών, του τέλους του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου και των συνθηκών, η περίοδος της ελληνικής απόβασης στη Σμύρνη και της Μικρασιατικής Εκστρατείας, η Καταστροφή του 1922 και η Εξοδος των προσφύγων. Η τελευταία ενότητα της έκθεσης εστιάζει στην εγκατάσταση και στην ενσωμάτωση των εκπατρισμένων στην Κύπρο, ένα κεφάλαιο που στην Ελλάδα είναι υποφωτισμένο.
Το χρονικό αυτό περιγράφεται μέσα από εικόνες και σπάνια εκκλησιαστικά κειμήλια, ενδυμασίες, κοσμήματα, χειροτεχνήματα, προσωπικά αντικείμενα, χάρτες, φωτογραφίες, αρχειακό και κινηματογραφικό υλικό, εφημερίδες, επιστολές, κάρτες και πολλά άλλα τεκμήρια. Την αφήγηση συμπληρώνουν αποσπάσματα από προσωπικές μαρτυρίες και μνήμες, ζωντανεύοντας τις εικόνες και τα «σιωπηλά» αντικείμενα. Η έκθεση θα παρουσιάζεται μέχρι και τις αρχές Μαρτίου στην Κύπρο.