Μια γυμνή γυναίκα σε μια παραλία κρατάει ένα αφύσικα μεγάλο ψάρι, ενώ ένα αγόρι την υποδέχεται χαμογελαστό, με τα χέρια ανοιχτά. Προσπαθώ να περιγράψω τη ζωγραφιά στη φωτογραφία του σημερινού σημειώματος, καθώς ο κύριος Γκρι με εγκατέλειψε και πήγε για μπάνιο –μέρες που είναι–, προτού φύγει όμως, μου άφησε ένα σημείωμα: «Γράψε για τον Σεόπ».
Η αλήθεια είναι ότι δεν δυσκολεύτηκα: πολλοί πίνακες του Σεόπ περιέχουν το θαλασσινό στοιχείο: γαλάζια και πράσινα νερά, κοχύλια και καβούρια, ξανθές άμμους, γερτά δέντρα, ασημί ψάρια, χαμογελαστά πρόσωπα και γυμνά γυναικεία κορμιά – έχει και πολλούς ταύρους στα έργα του, άλογα, ελάφια, αλλά ας σταθούμε για σήμερα στα χαρούμενα, ανέμελα, ανέφελα και ανάλαφρα καλοκαίρια ενός βασανισμένου Κορεάτη.
Δεν είμαι σίγουρος αν εγώ ή ο κύριος Γκρι προφέρουμε σωστά το όνομά του: Λι Γιουνγκ Σεόπ. Στα αγγλικά γράφεται Lee Joong Seop και οφείλω την ανακάλυψή του σε ένα από τα ταξίδια μου στην Κορέα και τη Σεούλ – για την ακρίβεια, σε μια επίσκεψη στο εκπληκτικό μουσείο Leeum της Samsung.
Ας τον πούμε Λι, για σιγουριά. Ενας από τους σημαντικότερους Κορεάτες ζωγράφους του εικοστού αιώνα. Γεννημένος το 1916 έξω από την Πιονγιάνγκ, ζωγραφίζει από μικρός, ανήσυχος, τον κεντρίζουν οι ταύροι, κολυμπάει σ’ ένα ψαροχώρι κοντά στη Βονσάν, ακούγοντας δυτική κλασική μουσική. Αναρωτιέμαι ποιον συνθέτη προτιμούσε. Δεν έχω ιδέα· μου αρέσει όμως η εικόνα του Λι, μετά το κολύμπι, να ακούει σε ένα γραμμόφωνο κουαρτέτα του Μποκερίνι ή τη «Θάλασσα» του Ντεμπισί.
Μαθαίνει γαλλικά, σπουδάζει στην Ιαπωνία, επηρεάζεται από τον Γκογκέν και τον Βαν Γκογκ, από την κορεατική μυθολογία – ερωτεύεται επίσης μια Γιαπωνέζα, τη Γιαμαμότο Μασάκο. Το μεγάλο του όνειρο είναι να φύγει για τη Γαλλία, αλλά πώς; Ο πόλεμος μαίνεται στον Ειρηνικό και λίγο πριν από τη συντριβή της Ιαπωνίας, η Μασάκο καταφέρνει να το σκάσει απ’ το Τόκιο και να βρει τον Λι στην Κορέα, όπου παντρεύονται κατά το παραδοσιακό κορεατικό τελετουργικό. Η Ιαπωνία ηττάται, η έως τότε κατεχόμενη Κορέα απελευθερώνεται για να καταληφθεί στον Νότο από τους Αμερικανούς, στον Βορρά από τους Σοβιετικούς.
Κάπου εδώ, οι σκιές πληθαίνουν: η Βόρειος Κορέα γίνεται κομμουνιστική και τα έργα του Λι διώκονται. Ξεσπάει ο κορεατικός πόλεμος, το πατρικό του βομβαρδίζεται από τους Αμερικανούς, καταφεύγει στο νότιο άκρο της χερσονήσου, στο Πουσάν, αργότερα, παίρνει την οικογένειά του σε ένα νησί. Ψαρεύει και συλλέγει κοχύλια, τα έργα του αποκτούν έντονα θαλασσινό χαρακτήρα. Συμμετέχει σε εκθέσεις, εικονογραφεί περιοδικά, πολύ σύντομα όμως καταφεύγει στο οινόπνευμα, χάνει βάρος, νοσεί με ηπατίτιδα, ενώ η νοτιοκορεατική κυβέρνηση διαλύει μια έκθεσή του, κρίνοντας «ιδιαζόντως ερωτικά» τα έργα του. Το 1956, στα σαράντα του, πεθαίνει μόνος. Κοιτάζω μια φωτογραφία του: ανάβει τσιγάρο με κλειστά τα μάτια. Πρέπει να ήταν όμορφος. Τις πιο κρύες νύχτες του χειμώνα ή κάτι ζόρικα καλοκαίρια όπως το φετινό, ανατρέχω στους υδάτινους κόσμους του Λι. Μοιάζουν αθώοι, παιδικοί, και την ίδια στιγμή, ξέφρενα ερωτικοί, αισθησιακοί. Το πάθος που ανθεί κόντρα στη μανία της Ιστορίας.