Η αράχνη και οι λεπίδες

2' 28" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

Ο​​​​λη αυτή η κωμική υπόθεση με τον Γιαν Φαμπρ και το Ελληνικό Φεστιβάλ», λέει ο κύριος Γκρι, «έχει ένα φοβερά θλιβερό σημείο: την κακοποίηση των ζώων σε κάποια έργα του. Πρόσεξε: δεν με ενδιαφέρει διόλου να στοχαστώ ή να θεωρητικολογήσω· δεν με ενδιαφέρει καν να επιχειρηματολογήσω στοιχειωδώς. Η θέση μου είναι απλή έως και απλοϊκή: δεν πρόκειται ποτέ να αποδεχθώ ως τέχνη την κακοποίηση οποιουδήποτε ζωντανού πλάσματος. Μπορεί και να είναι τέχνη, να παρουσιάζει κάποιο είδος αισθητικής υπόστασης –δεν το πιστεύω–, εγώ όμως το εξορίζω και η κουβέντα τελειώνει εκεί».

Του είπα ότι δεν θέλω να παρακολουθήσω το βίντεο όπου πετάνε ναρκωμένες γάτες στον αέρα και σκάνε στο έδαφος σαν παραγεμισμένα σακιά, αλλά ο κύριος Γκρι δεν ήθελε να μου το δείξει διότι αρνιόταν και ο ίδιος να το δει. Μου έδειξε, όμως, ένα άλλο έργο του Φαμπρ: μια αράχνη προσπαθεί να διασχίσει ένα λαβύρινθο από ξυραφάκια δίχως να γίνει κομμάτια (φωτ.). «Περίμενες ποτέ ότι θα αισθανόσουν συμπόνια για μια αράχνη;» με ρώτησε τότε ο κύριος Γκρι. «Οχι», απάντησα και του ζήτησα να κλείσει το βίντεο· είχα δει αρκετά. «Μήπως το ότι μας αναστατώνει τόσο το καθιστά τέχνη τελικά αυτό το πράγμα;» ρώτησε μετά ο κύριος Γκρι. Σκέφτηκα δίχως να μπορέσω να μιλήσω. Επειτα, ο κύριος Γκρι μού είπε πως αυτά τα έργα του Φαμπρ ώθησαν τους «Ανώνυμους» να κατεβάσουν την ιστοσελίδα του με την ακόλουθη δήλωση: «Δεν πρόκειται να ανεχθούμε ζώα να κακοποιούνται στο όνομα της τέχνης».

Θυμήθηκα πως στο «Χειμωνιάτικο φως», ο Μπέργκμαν παρομοιάζει τον Θεό με μια τερατώδη αράχνη· πως στην «Persona», του Μπέργκμαν πάλι, στον παραληρηματικό πρόλογο της ταινίας, βλέπουμε από κάτω μια μεγάλη, τριχοειδή αράχνη να απλώνει τα πόδια της πάνω σε μια γυάλινη επιφάνεια. Θυμήθηκα τους εφιάλτες που είχα κάποτε, με τη θέση της μητέρας μου να έχει πάρει μια απειλητική, υπερμεγέθης αράχνη.

Θυμήθηκα τη δική μου αραχνοφοβία, που με έκανε πάντοτε να αισθάνομαι γελοίος και τιποτένιος. Και τώρα, δεν άντεχα να βλέπω ένα τέτοιο ανατριχιαστικό ον που μου ξυπνά μύχιους φόβους, να προσπαθεί να ελιχθεί ανάμεσα σε κοφτερές λεπίδες. Αναρωτήθηκα προς στιγμήν αν ο Φαμπρ είχε πετύχει τον σκοπό του τελικώς και αν ο κύριος Γκρι δεν είχε δίκιο. Αν όλη αυτή η ασχήμια ήταν τέχνη.

«Θυμάσαι εκείνο τον μονόλογο του Μάρλον Μπράντο ως Κουρτς στο “Αποκάλυψη τώρα”; Τι λέει ο Κουρτς: “Παρατηρούσα ένα σαλιγκάρι να έρπει στην αιχμή ενός ξυραφιού. Αυτό είναι το όνειρό μου· αυτός είναι ο εφιάλτης μου”. Η αποτύπωση της φρίκης δεν θέλει κι ένα αντίβαρο; Να έχει κάτι ελλειπτικό; Ισως το εύκολο να είναι να προξενήσεις έντονα αισθήματα, υποβάλλοντας ένα πλάσμα σε βασανιστήρια. Το δύσκολο είναι να το καταφέρεις διά της πλαγίας οδού, με τον υπαινιγμό – βασανίζοντας τον εαυτό σου, ως δημιουργό, όχι τον δέκτη. Αλλιώς η τέχνη επιστρέφει στις ρωμαϊκές αρένες, με ζώα στη θέση των μονομάχων. Δεν ξέρω· μπορεί εγώ να είμαι ο συμβατικός και ο Φαμπρ ο προχωρημένος. Ακόμη όμως κι αν κάνω λάθος», πρόσθεσε μετά, «εμμένω στη θέση μου. Ανάμεσα στη ζωή και την τέχνη, διαλέγω τη ζωή».

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή