Ο κύριος Γκρι, μέρες που είναι, θέλει να μοιραστεί μαζί σας τη μεγάλη του χαρά για την πρόσφατη έκδοση στα ελληνικά του μυθιστορήματος του Τζέιμς Μπόλντουιν «Αν η Beale Street μπορούσε να μιλήσει» (εκδ. Πόλις, μτφρ.: Αλκηστις Τριμπέρη).
«Αυτή η δραματική ερωτική ιστορία ενός ζευγαριού Αφροαμερικανών στο ταραγμένο Χάρλεμ της δεκαετίας του ’70» (που έγινε και ταινία το 2018), λέει ο κύριος Γκρι, «πάντοτε με συγκινούσε, όπως σχεδόν κάθε βιβλίο αυτού του δυνατού συγγραφέα».
Ομως, ο κύριος Γκρι, με έναυσμα το βιβλίο, ένεκα και της γιορταστικής (λέμε τώρα…) ημέρας, θέλει να σταθεί στον τίτλο και, πάνω απ’ όλα, στο τραγούδι που κρύβεται πίσω από αυτόν.
«Το “Beale Street Blues”, ένα από τα πλέον αρχετυπικά τζαζ τραγούδια στην ιστορία. Γραμμένο το 1917 από τον Γ. Κ. Χάντι, αναφέρεται σε μια κεντρική οδό στο Μέμφις του Τενεσί, γεμάτη νυχτερινά κέντρα μαύρων· με άλλα λόγια, μιλάμε για μια γιορτή της ζωής μέσα στον χρόνο και παντού στον χώρο – και ας είναι το σημείο αφετηρίας ένας ταπεινός δρόμος στο Μέμφις.
»Εχουν υπάρξει άπειρες εκδοχές του κομματιού και σχεδόν καμία δεν επαναλαμβάνει τους ίδιους στίχους. Κάποιοι, όμως, παραμένουν σταθεροί. Ας πούμε: “Αν μπορούσε η Μπιλ Στριτ να μιλήσει/ οι παντρεμένοι θα έπρεπε να πάρουν τα κρεβάτια τους και να την κάνουν/ εκτός από κάνα δυο/ που δεν πίνουν ποτέ/ και τον τυφλό γέρο στη γωνία που τραγουδά τα μπλουζ της Μπιλ Στριτ”.
»Επιλέγω δύο αριστουργηματικές, κατ’ εμέ, εκδοχές του κομματιού. Η πρώτη ηχογραφήθηκε το 1932 από το εκπληκτικό ντουέτο του βιολονίστα Τζο Βενούτι (Joe Venuti) και του κιθαριστή Εντι Λανγκ – αλλά με τι παρέα κοντά τους: μεταξύ άλλων, τον Μπένι Γκούντμαν στο κλαρινέτο (το οποίο, απλώς δεν παίζεται!) και τον σπουδαίο τρομπονίστα Τζακ Τιγκάρντεν, ο οποίος αναλαμβάνει και τα φωνητικά με μοναδικό μπρίο. Είναι το μαγικό σημείο συνάντησης της ντίξιλαντ τζαζ με το σουίνγκ που μόλις ανατέλλει τότε.
»Τριάντα δύο χρόνια μετά, ήρθε η σειρά του Λούις Αρμστρονγκ να δώσει μοναδική πνοή στο κλασικό αυτό κομμάτι. Το 1954, λοιπόν, μαζί με την μπάντα του (Louis Armstrong and His All Stars play W. C. Handy), ο ανυπέρβλητος αυτός μουσικός δίνει ένα πιο αργό, “βαρύ” μα αξεπέραστα ρυθμικό “Beale Street Blues”, στο στυλ της Νέας Ορλεάνης, με τη χαρακτηριστική, βραχνή (και υγρή μαζί) φωνή του και την τρομπέτα του να το εκτοξεύει στα άστρα. Για την ακρίβεια, μαζί με το τρομπόνι του Τράμι Γιανγκ και το κλαρινέτο του Μπάρνεϊ Μπιγκάρντ, ο αυτοσχεδιασμός με τον οποίο κλείνει η εκδοχή αυτή ξεσηκώνει τον καθένα. (Και τα δύο κομμάτια ελεύθερα και διαθέσιμα στο YouTube.)
»Καλά Χριστούγεννα σε όλους, με ωραίες μουσικές».