Μόλις το 23% των διαθέσιμων προς πώληση ακινήτων πληροί τις προϋποθέσεις του προγράμματος «Σπίτι μου» για την επιδότηση επιτοκίου αγοράς κατοικίας από νέους ηλικίας έως 39 ετών. Σύμφωνα με σχετική ανάλυση που πραγματοποίησε ο Σύλλογος Μεσιτών Αθηνών-Αττικής, από τις 45.000 αναρτημένες αγγελίες πώλησης κατοικιών από τα μέλη του συλλόγου, μόλις οι 10.674 αφορούν επιλέξιμα ακίνητα για το πρόγραμμα, στοιχείο που καταδεικνύει τη δυσκολία που αντιμετωπίζουν οι ενδιαφερόμενοι να εντοπίσουν το σπίτι της αρεσκείας τους.
«Είναι σαφές ότι το διαθέσιμο απόθεμα δεν επαρκεί για να καλύψει τη ζήτηση, όπως είχαμε αναφέρει και σε προηγούμενες παρεμβάσεις μας. Η πρόθεση της κυβέρνησης είναι θεμιτή και προς τη σωστή κατεύθυνση, ωστόσο γίνεται σε λάθος χρονική συγκυρία, καθώς η προσφορά είναι πολύ μικρή και η ταυτόχρονη αύξηση της ζήτησης μέσω του προγράμματος γεννά νέες αυξήσεις των ζητούμενων τιμών», επισημαίνει στην «Κ» ο Λευτέρης Ποταμιάνος, πρόεδρος του Συλλόγου Μεσιτών Αθηνών-Αττικής.
Από πλευράς επιμέρους περιοχών, τα Πατήσια είναι η πιο επιλέξιμη περιοχή, καθώς το 72% του αποθέματος ακινήτων πληροί τα σχετικά κριτήρια. Συγκεκριμένα, εντοπίζονται 374 επιλέξιμα ακίνητα, αριθμός ασφαλώς που καταδεικνύει και το έλλειμμα προσφοράς, καθώς ακόμη και σε μια περιοχή που έχει μεγάλο αριθμό ακινήτων, αυτός τελικά δεν ξεπερνάει τις μερικές εκατοντάδες ακίνητα, τη στιγμή που οι αιτήσεις που έχουν υποβληθεί από ενδιαφερόμενους αγοραστές ήδη είναι υπερδιπλάσιες των 10.000 δικαιούχων που προβλέπει το πρόγραμμα «Σπίτι μου».
Αντίστοιχα, στους άξονες των Λ. Πατησίων και Αχαρνών εντοπίζονται 1.384 ακίνητα, ή το 68% του συνόλου, στην Κυψέλη 595 ακίνητα, που απαρτίζουν το 51% του συνόλου, ενώ στην περιοχή του Αγίου Ελευθερίου καταγράφονται 69 ακίνητα ή το 59% του συνολικού αποθέματος. Η έρευνα του συλλόγου επέλεξε ένα ικανό δείγμα κατοικιών από όλες τις περιοχές, επιφανείας 75-100 τ.μ. 1ου ορόφου και άνω, κατασκευής έως 2007, επιφανείας έως 150 τ.μ. και αξίας έως 200.000 ευρώ, ακολουθώντας δηλαδή τις προϋποθέσεις που έχουν οριστεί από το πρόγραμμα.
Βόρεια και νότια προάστια
Η «έκρηξη» της ζήτησης έχει προκαλέσει πιέσεις στις τιμές των ακινήτων, λέει ο Σύλλογος Μεσιτών Αθηνών-Αττικής.
Ενα ακόμη ξεκάθαρο στοιχείο που είχε επισημανθεί και από στελέχη της αγοράς ακινήτων, είναι πως είναι ελάχιστα τα επιλέξιμα ακίνητα στα βόρεια και τα νότια προάστια, ή ακόμη και σε θεωρητικά «φθηνές» περιοχές των δυτικών προαστίων. Για παράδειγμα, στη Λυκόβρυση εντοπίζονται μόλις πέντε ακίνητα, στα Βριλήσσια εννιά, στην Πεύκη επίσης εννιά και στου Παπάγου μόλις επτά.
Αντίστοιχα, σε δημοφιλείς περιοχές, όπως το Χαλάνδρι, ο αριθμός δεν ξεπερνάει τα 47, στην Αγία Παρασκευή τα 32, στα Μελίσσια τα 18 και στο Μαρούσι τα 54 ακίνητα. Ανάλογη εικόνα παρατηρείται και σε αρκετές περιοχές των νοτίων προαστίων. Για παράδειγμα, στον Αγιο Δημήτριο ο αριθμός των επιλέξιμων ακινήτων είναι μόλις 79, στον Αλιμο 63 και στην Αργυρούπολη 44, στη Δάφνη 54 και στην Ηλιούπολη 74.
Αιφνίδιες ανατιμήσεις
Εκτός από την έλλειψη ακινήτων, η «έκρηξη» της ζήτησης που έχει δημιουργήσει το πρόγραμμα, φαίνεται πως έχει «ανοίξει την όρεξη» και σε πολλούς ιδιοκτήτες. Σύμφωνα με αναφορές μεσιτών, παρατηρούνται απότομες ανατιμήσεις των ζητουμένων τιμών, ακόμη και σε περιπτώσεις όπου φαινόταν πως υπήρχε κατ’ αρχάς συμφωνία για την πώλησή του, με αποτέλεσμα να ακυρώνονται αγοραπωλησίες. Κάποιοι ιδιοκτήτες έχουν αναθαρρήσει από την αύξηση της ζήτησης κι εκεί που είχαν συμφωνήσει στην πώληση του ακινήτου τους, π.χ. για 150.000 ευρώ, τώρα ζητούν έως και 180.000 ευρώ, ακριβώς λόγω του προγράμματος.
Οπως αναφέρει σχετική ανακοίνωση του συλλόγου, «δεν υπάρχουν αρκετά σπίτια για όλους τους υποψηφίους αγοραστές και το πρόβλημα ξεκίνησε από το γεγονός ότι το πρόγραμμα στηρίχθηκε σε στοιχεία ιδιωτικής μεσιτικής εταιρείας και όχι σε δεδομένα από την επιστημονική ομάδα του συλλόγου μεσιτών».
Σύμφωνα με τον κ. Ποταμιάνο, είναι αναγκαίο να αυξηθεί αντίστοιχα και η προσφορά πωλούμενων κατοικιών είτε μέσω της διάθεσης περισσότερων ακινήτων από εκείνα που έχουν περάσει υπό τον έλεγχο των τραπεζών –υπολογίζονται σε περίπου 10.000– είτε μέσω προγραμμάτων δημοσίων φορέων για την αξιοποίηση κενών ακινήτων που ανήκουν στον ευρύτερο δημόσιο τομέα.
Δεν «βλέπει» έλλειψη η ΔΥΠΑ
Η ΔΥΠΑ παρακολουθεί στενά τα στοιχεία υλοποίησης του προγράμματος «Σπίτι μου» και μέχρι τώρα δεν προκύπτει έλλειψη ακινήτων, αναφέρει σε ανακοίνωσή της η Δημόσια Υπηρεσία Απασχόλησης, ενημερώνοντας ότι σε διάστημα σχεδόν ενός μήνα υποβλήθηκαν συνολικά 25.934 αιτήσεις, έχουν ήδη αξιολογηθεί 5.800, έχουν λάβει προέγκριση 3.585 και 716 έχουν προχωρήσει στο επόμενο στάδιο της έγκρισης του δανείου καθώς έχει βρεθεί ακίνητο και έχει ξεκινήσει ο νομικός και τεχνικός έλεγχος. Οσον αφορά τη γεωγραφική κατανομή των εγκεκριμένων δανείων, το 37% αφορά την Αττική, το 22% την Κεντρική Μακεδονία, το 8% τη Θεσσαλία και το 6% τη Δ. Ελλάδα. Το μέσο δάνειο ανέρχεται σε 106.307 ευρώ, με συνολικό δεσμευμένο ποσό τα 76.116.144 ευρώ για τα 716 δάνεια, ενώ το 64% αφορά ζευγάρια. Απαντώντας μάλιστα σε δημοσιεύματα του Συλλόγου Μεσιτών Αστικών Συμβάσεων Αθηνών – Αττικής, σύμφωνα με τα οποία μόλις 14.899 ακίνητα πληρούν τις προϋποθέσεις στην Αττική, επισημαίνει ότι το πρόγραμμα είναι πανελλαδικό και στοχεύει αρχικά σε 10.000 ωφελουμένους σε όλη την Ελλάδα.