Ενα χρόνο μετά την προκήρυξή τους και αφού πέρασαν από σαράντα κύματα, υπεγράφησαν οι πρώτες έξι συμβάσεις για την εκπόνηση τοπικών πολεοδομικών σχεδίων. Δύο από αυτές αφορούν δήμους της Αττικής (Πεντέλη, Ραφήνα-Πικέρμι), ακόμα δύο… την εκλογική περιφέρεια του τέως υφυπουργού Χωροταξίας Νίκου Ταγαρά (Κορινθίων και Βέλου-Βόχας) και οι άλλες δύο περιοχές της χώρας (την Εύβοια και τη Χίο). Οι μελέτες θα πρέπει να ολοκληρωθούν σε διάστημα τριών ετών.
Η κατάρτιση πολεοδομικών σχεδίων για το 70% της χώρας, ένα πρόγραμμα που ονομάστηκε «Κωνσταντίνος Δοξιάδης» από τον μεγάλο Ελληνα πολεοδόμο, ξεκίνησε το 2021 και έχει ως στόχο να ολοκληρωθεί έως το 2026. Το φιλόδοξο εγχείρημα ανέλαβε για λογαριασμό του υπουργείου Περιβάλλοντος το Τεχνικό Επιμελητήριο, ενώ τη χρηματοδότηση το Ταμείο Ανάκαμψης.
Οι πρώτες 12 μελέτες προκηρύχθηκαν τον Ιούλιο του 2021, αλλά τελικά δεν κατακυρώθηκε καμία καθώς οι ενδιαφερόμενοι προσέφεραν εκπτώσεις από 55% έως και 77% (βλ. «Κ» 22.10.2021) και η τύχη τους εξακολουθεί να αγνοείται.
Οι συγκεκριμένες έξι μελέτες, που υπεγράφησαν τις προηγούμενες ημέρες από το ΤΕΕ, ανήκουν όλες στη δεύτερη φάση των διαγωνισμών (15 μελέτες), που προκηρύχθηκε τον Απρίλιο του 2022 (δηλαδή χρειάστηκε περισσότερο από ένα έτος για να συμβασιοποιηθούν). Δεκάδες μελέτες έχουν έκτοτε δημοπρατηθεί, με τη διαδικασία ανάθεσής τους να μην έχει ολοκληρωθεί ακόμα. Πάντως, όπως η «Κ» έχει επισημάνει σε σειρά ρεπορτάζ της, η διαδικασία έχει αρκετά προβλήματα, καθώς σε κάποιες από τις μελέτες συνωστίζονται οι ενδιαφερόμενοι, προσφέροντας λογικές εκπτώσεις, ενώ σε κάποιες άλλες (χωρίς ο αριθμός των τελευταίων να είναι αμελητέος) εμφανίζονται μόλις ένας ή δύο διεκδικητές που προσφέρουν πολύ χαμηλές εκπτώσεις, ακόμα κι αν πρόκειται για μελέτες με σημαντικό οικονομικό αντικείμενο. Κάποιες άλλες μελέτες έχουν καταλήξει στα δικαστήρια (όπως η μελέτη του Δήμου Μεγαλόπολης), έπειτα από προσφυγές των ενδιαφερομένων.
Προβλήματα υπάρχουν και με την ανάθεση των μελετών. Μέχρι στιγμής έχουν ανατεθεί μόνο τέσσερα ειδικά πολεοδομικά σχέδια (Ελαφόνησος, Μύκονος, Σαντορίνη, Μίνωας-Πεδιάδα), στα οποία μάλιστα έχουν δοθεί παρατάσεις καθώς τα σφιχτά χρονοδιαγράμματα (ολοκλήρωση σε ενάμισι έτος) αποδείχθηκαν στην πράξη μη ρεαλιστικά. Και μέχρι την Τετάρτη… κανένα τοπικό πολεοδομικό σχέδιο. Οσον αφορά τις 6 μελέτες που ανατέθηκαν τις προηγούμενες δύο ημέρες:
• Η μελέτη για τον Δήμο Κορινθίων αφορά μόνο τις δύο από τις πέντε δημοτικές ενότητες του δήμου (Σαρωνικού και Σολυγείας).
• Η μελέτη της Χίου περιλαμβάνει και τα Ψαρά και τις Οινούσες.
• Στην Εύβοια προκηρύχθηκε η μελέτη του Δήμου Κύμης – Αλιβερίου. Στους δύο πυρόπληκτους δήμους της Βόρειας Εύβοιας τα πολεοδομικά σχέδια πραγματοποιούνται στο πλαίσιο του προγράμματος ανασυγκρότησης.
Οι μελέτες των Τοπικών Πολεοδομικών Σχεδίων θα καθορίσουν –με Προεδρικά Διατάγματα– χρήσεις γης, όρους δόμησης, περιοχές προστασίας, περιοχές ανάπτυξης παραγωγικών δραστηριοτήτων, οριοθετήσεις ρεμάτων, περιοχές ειδικών αστικών κινήτρων, καθώς και τα μέτρα για την προσαρμογή στην κλιματική κρίση, την υποστήριξη καταστάσεων έκτακτης ανάγκης και τη διαχείριση των συνεπειών φυσικών και τεχνολογικών καταστροφών. Οι μελέτες θα πρέπει να ολοκληρωθούν σε διάστημα τριών ετών, κατόπιν υποβάλλονται για γνωμοδότηση στο Κεντρικό Πολεοδομικό Συμβούλιο (ΚΕΣΥΠΟΘΑ) και αν αυτό δώσει το πράσινο φως εγκρίνονται μέσω προεδρικού διατάγματος.