Σε δύο χρόνια το αργότερο θα πρέπει ο ελεγκτικός μηχανισμός να ολοκληρώνει κάθε έλεγχο που έχει αναλάβει. Με αυτή την κίνηση σταματάει η ομηρία των επιχειρήσεων, ενώ οι ξεχασμένες στα συρτάρια υποθέσεις αναγκαστικά θα βγουν από αυτά και μάλιστα θα πρέπει να ολοκληρωθούν ταχύτατα.
Οπως προκύπτει από το σχέδιο νόμου με το οποίο τροποποιείται έπειτα από έντεκα χρόνια ο Κώδικας Φορολογικών Διαδικασιών, από την ημερομηνία έκδοσης του φύλλου ελέγχου οι ελεγκτές θα έχουν περιθώριο ενός έτους για να ολοκληρωθεί ο έλεγχος. Εφόσον έχει ξεκινήσει, θα μπορεί να δοθεί παράταση έξι μηνών, και σε εξαιρετικές περιπτώσεις, υπό την ίδια προϋπόθεση, δηλαδή να έχει ξεκινήσει ο έλεγχος, θα δίνεται ακόμη μία παράταση έξι μηνών.
Οπως αναφέρθηκε ανωτέρω, αυτή η αλλαγή έχει στόχο αφενός να μη «φρακάρει» ο ελεγκτικός μηχανισμός με ελέγχους που είναι αδύνατο να ολοκληρώσει και αφετέρου να μην είναι εγκλωβισμένες οι επιχειρήσεις από την ΑΑΔΕ με υποθέσεις να «αραχνιάζουν» στα συρτάρια των ελεγκτών. Οπως ανέφερε ο υφυπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών Χ. Θεοχάρης, «θέτουμε συγκεκριμένο χρονικό πλαίσιο για τους φορολογικούς ελέγχους, ώστε να μην υπάρχουν χρονίζουσες εκκρεμότητες που επιβαρύνουν όλους τους εμπλεκομένους. Γενικότερα, το νομοσχέδιο για τον Κώδικα Φορολογικής Διαδικασίας συνιστά ένα ποιοτικό άλμα προς την ψηφιοποίηση του κράτους και την ουσιαστική πάταξη της γραφειοκρατίας».
Παράλληλα προβλέπει τη θέσπιση ενδιάμεσου προσδιορισμού φόρου στις περιπτώσεις που συντρέχει συνδυασμός κριτηρίων, από τα οποία προκύπτει κίνδυνος φοροδιαφυγής (π.χ. εποχικές νεοσυσταθείσες επιχειρήσεις ή όταν υπάρχουν συγκεκριμένες ενδείξεις ότι ο φορολογούμενος σκοπεύει να εγκαταλείψει τη χώρα). Επίσης ενδέχεται να υπάρξουν και αλλαγές στο ποινολόγιο, κάτι το οποίο ακόμη δεν έχει αποφασισθεί, με την κυβέρνηση ωστόσο να περιμένει και τα σχόλια της διαβούλευσης. Οι αλλαγές στον Κώδικα Φορολογικών Διαδικασιών είναι:
1. Προσυμπληρωμένες φορολογικές δηλώσεις. Η διαδικασία σύνταξης και υποβολής φορολογικών δηλώσεων πρακτικά καταργείται για τους φορολογουμένους που έχουν εισοδήματα αποκλειστικά από μισθούς και συντάξεις (υπολογίζονται σε 1 εκατ. πολίτες). Η φορολογική δήλωση προσυμπληρώνεται αυτόματα από την ΑΑΔΕ και οριστικοποιείται επίσης αυτόματα αν ο φορολογούμενος δεν διατυπώσει αντιρρήσεις εντός της προθεσμίας υποβολής των φορολογικών δηλώσεων. Σήμερα εφαρμόζεται μόνο η προσυμπλήρωση των εισοδημάτων από μισθούς και συντάξεις, αλλά δεν ισχύει η αυτόματη οριστικοποίηση της δήλωσης.
2. Κατάργηση υποχρέωσης προσκόμισης βιβλίων. Οι φορολογούμενοι που τηρούν βιβλία με βάση το απλογραφικό λογιστικό σύστημα (κυρίως επιτηδευματίες και μικρές επιχειρήσεις) απαλλάσσονται από την υποχρέωση να προσκομίζουν τα λογιστικά αρχεία τους στη φορολογική διοίκηση, εφόσον όλα τα σχετικά στοιχεία (έσοδα – έξοδα) διαβιβάζονται στην πλατφόρμα myDATA. Το προηγούμενο καθεστώς προβλέπει πρόστιμο ύψους 2.500 ευρώ για τη μη προσκόμιση των βιβλίων.
Ο Κώδικας Φορολογικών Διαδικασιών τροποποιείται ξανά έπειτα από έντεκα χρόνια.
3. Η προθεσμία για την παροχή των πληροφοριών, που ζητάει η ΑΑΔΕ από τους φορολογουμένους, αυξάνεται από πέντε σε δέκα ημέρες.
4. Η επικοινωνία της φορολογικής διοίκησης με τους φορολογουμένους θα γίνεται αποκλειστικά με ψηφιακά μέσα. Καταργείται η έγχαρτη αλληλογραφία που εφαρμόζεται έως σήμερα σε μεγάλο βαθμό. Ολα τα έγγραφα θα κοινοποιούνται με την ανάρτησή τους στον λογαριασμό που διαθέτει κάθε φυσικό ή νομικό πρόσωπο στο πληροφοριακό σύστημα της ΑΑΔΕ.
5. Ταχύτερη έκδοση φορολογικής ενημερότητας. Υιοθετείται η διαλειτουργικότητα μεταξύ των φορέων του Δημοσίου ώστε η ΑΑΔΕ να ενημερώνεται για την ύπαρξη ή μη ληξιπρόθεσμων οφειλών του πολίτη και αντίστοιχα να χορηγεί ή μη το πιστοποιητικό φορολογικής ενημερότητας.
6. Συγκεκριμένο χρονικό πλαίσιο για τους φορολογικούς ελέγχους. Τίθεται ανώτατο χρονικό όριο για την ολοκλήρωση του φορολογικού ελέγχου, κατ’ αρχάς ένα έτος από την κοινοποίηση της εντολής ελέγχου, με δυνατότητα παράτασης για έξι μήνες αν έχει ξεκινήσει ο έλεγχος και άλλους έξι μήνες με την προϋπόθεση ότι το διάστημα αυτό είναι εφικτή η ολοκλήρωση του ελέγχου. Σήμερα δεν υπάρχει πρόβλεψη για τη μέγιστη διάρκεια του ελέγχου, η οποία προσδιορίζεται από τους υπαλλήλους που τον διενεργούν.
7. Θεσπίζεται η δυνατότητα του ενδιάμεσου προσδιορισμού φόρου στις περιπτώσεις που συντρέχει συνδυασμός κριτηρίων, από τα οποία προκύπτει άμεσος και επικείμενος κίνδυνος φοροδιαφυγής (π.χ. εποχικές νεοσυσταθείσες επιχειρήσεις ή όταν υπάρχουν συγκεκριμένες ενδείξεις ότι ο φορολογούμενος σκοπεύει να εγκαταλείψει τη χώρα). Σήμερα βρίσκεται εν ισχύι σχετική διάταξη για προληπτικό προσδιορισμό του φόρου, η οποία όμως πρακτικά δεν εφαρμόζεται, καθώς αφορά μόνο περιπτώσεις όπου υπάρχει ένδειξη φυγής από τη χώρα. Τώρα πλέον η διάταξη γίνεται πιο συγκεκριμένη και αποτελεσματική ως προς την εφαρμογή της. Η δυνατότητα του ενδιάμεσου προσδιορισμού φόρου κρίθηκε απαραίτητη από την ΑΑΔΕ καθώς παρατηρείται συχνά το φαινόμενο εποχικές νεοσυσταθείσες επιχειρήσεις να λειτουργούν για λίγο χρονικό διάστημα και να κλείνουν από τη μια μέρα στην άλλη χωρίς να αποδίδουν ούτε ένα ευρώ φόρο.
8. Η κοινοποίηση της πράξης προσδιορισμού φόρου πρέπει να γίνει μέσα στην πενταετία που προβλέπεται για την παραγραφή. Μέχρι τώρα αρκούσε μέσα στην πενταετία να έχει γίνει μόνο η έκδοση της πράξης, ενώ στο εξής θα πρέπει να έχει γίνει και η κοινοποίησή της στον φορολογούμενο.