Υπάρχουν πολλοί λόγοι για να πάρετε ένα διατροφικό συμπλήρωμα. Μπορεί να έχετε έλλειψη κάποιας βιταμίνης ή ενός μετάλλου, όπως η βιταμίνη D ή ο σίδηρος, είτε να μην τρέφεστε σωστά και ο γιατρός σας να σας έχει προτείνει ένα πολυβιταμινούχο σκεύασμα. Ή μπορεί να μην υπάρχουν πολλοί τρόποι για να αντιμετωπίσετε κάποιο πρόβλημα υγείας που έχετε, όπως η οστεοαρθρίτιδα, και ο γιατρός σας σας λέει ότι δεν είναι κακό να δοκιμάσετε ένα συγκεκριμένο συμπλήρωμα, το οποίο έχει κάποιες πιθανότητες να απαλύνει τα συμπτώματα.
Στέκεστε λοιπόν μπροστά από τα ράφια με τα συμπληρώματα σε ένα φαρμακείο, αρκετά ενήμεροι ώστε να είστε επιφυλακτικοί απέναντι στα διατροφικά συμπληρώματα, ενώ συγχρόνως αναρωτιέστε πώς θα αναγνωρίσετε αυτά που είναι ενδεχομένως επικίνδυνα. Υπάρχουν ευτυχώς ορισμένες μέθοδοι και κάποια διαδικτυακά εργαλεία που μπορούν να σας βοηθήσουν.
Προσέχετε την ποιότητα
Η βιομηχανία των συμπληρωμάτων φημίζεται για το ότι παράγει προϊόντα που δεν περιέχουν αυτά που ισχυρίζεται ότι περιέχουν. «Ο FDA αφήνει στις εταιρείες την ευθύνη να διασφαλίζουν την καθαρότητα και την ασφάλεια των προϊόντων τους. Αυτές όμως δεν έχουν και πολλά κίνητρα για να το κάνουν. Οι παραγωγοί σπάνια τιμωρούνται αν, για παράδειγμα, δεν έχουν τη σωστή ποσότητα συστατικών σε ένα προϊόν», δηλώνει ο δρ Pieter Cohen, αναπληρωτής καθηγητής Ιατρικής στην Ιατρική Σχολή του Χάρβαρντ, ο οποίος μελετά τα συμπληρώματα.
Για παράδειγμα, πρόσφατη έρευνα του δρα Cohen και των συναδέλφων του διαπίστωσε ότι τα ζελεδάκια μελατονίνης των 25 γραμμαρίων (που χρησιμοποιούνται για να βοηθήσουν στον ύπνο) περιείχαν επικίνδυνα υψηλά επίπεδα – έως και 347% περισσότερη μελατονίνη από ό,τι δηλωνόταν στις ετικέτες. Κάποια από τα προϊόντα που έλεγξαν περιείχαν επίσης το παράγωγο της μαριχουάνας κανναβιδιόλη (γνωστή ως CBD), επίσης σε επίπεδο που υπερέβαινε τους ισχυρισμούς της ετικέτας.
Τι μπορείτε να κάνετε: Αναζητήστε συμπληρώματα με σφραγίδα πιστοποίησης από ελεγμένους ανεξάρτητους τρίτους φορείς. «Οι περισσότερες σφραγίδες έγκρισης είναι άνευ νοήματος. Ωστόσο το Υπουργείο Άμυνας (DOD) των ΗΠΑ έχει αναγνωρίσει αρκετούς πιστοποιημένους οργανισμούς που διασφαλίζουν με υπευθυνότητα ότι οι ετικέτες των συμπληρωμάτων είναι σωστές», λέει ο δρ Cohen.
Εγκεκριμένοι από το DOD φορείς πιστοποίησης είναι η U.S. Pharmacopeia (www.quality-supplements.org) και το πρόγραμμα «Certified for Sport» της NSF International (www.health.harvard.edu/nsf/cps). Και οι δύο ελέγχουν πολλούς και διάφορους τύπους συμπληρωμάτων.
Προσοχή στα κρυμμένα συστατικά
Ο FDA παρατηρεί αύξηση των συμπληρωμάτων που περιέχουν κρυμμένα συνταγογραφούμενα φάρμακα, ουσίες που τελούν υπό έλεγχο ή μη δοκιμασμένα και μη μελετημένα συστατικά. Εάν χρησιμοποιείτε αυτά τα προϊόντα, υπάρχει κίνδυνος να σας προκαλέσουν σοβαρές ανεπιθύμητες ενέργειες ή να αλληλεπιδράσουν με τα φάρμακα που λαμβάνετε. Τα επιμολυσμένα συμπληρώματα είναι ευρέως διαθέσιμα και πωλούνται στο Διαδίκτυο από πωλητές στο eBay ή στο Amazon ή ακόμη και μέσω μεγάλων καταστημάτων λιανικής πώλησης στις ΗΠΑ.
Τι μπορείτε να κάνετε: Πραγματοποιήστε αναζήτηση για τα συστατικά που δεν γνωρίζετε στους ιστότοπους του FDA, οι οποίοι μπορούν να σας βοηθήσουν να αναγνωρίσετε τα ενδεχομένως επικίνδυνα προϊόντα ή συστατικά των συμπληρωμάτων.
Μια χρήσιμη πηγή αναφοράς είναι ο Κατάλογος Συστατικών των Διατροφικών Συμπληρωμάτων (www.health.harvard.edu/dsid), που αναρτήθηκε τον Μάρτιο του 2023. Σας επιτρέπει να πραγματοποιήσετε γρήγορη αναζήτηση για δεκάδες διαφορετικά συστατικά και να λάβετε βασικές πληροφορίες, ενώ παρέχει και συνδέσμους για τις έρευνες και τις προειδοποιήσεις που έχουν δημοσιευθεί σχετικά με αυτά.
Μια άλλη πηγή είναι η Βάση Δεδομένων για Απάτες Υγείας (www.health.harvard.edu/hfpd), όπου αναφέρονται κάποια από τα προϊόντα (αλλά όχι όλα) για τα οποία έχει βρεθεί ότι παραβιάζουν τους κανονισμούς του FDA.
Κάντε λίγη έρευνα αν ο γιατρός σας σας προτείνει να πάρετε κάποιο συμπλήρωμα, ιδίως εάν πρόκειται για βότανο.
Κατάλογος ελέγχου
Το DOD διαθέτει ένα βοήθημα που μπορεί να χρησιμοποιήσει οποιοσδήποτε για να ελέγξει αν ένα συμπλήρωμα φαίνεται ασφαλές. Ονομάζεται Κάρτα Βαθμολόγησης της Ασφάλειας των Συμπληρωμάτων (www.health.harvard.edu/opss/dietary). Η κάρτα βαθμολόγησης παρέχει έναν κατάλογο επτά ερωτήσεων στις οποίες μπορείτε να απαντήσετε γρήγορα, για να καθορίσετε αν ένα συμπλήρωμα φαίνεται ασφαλές. Για παράδειγμα:
Υπάρχει στην ετικέτα του προϊόντος σφραγίδα πιστοποίησης από εγκεκριμένο τρίτο φορέα; (Στην κάρτα βαθμολόγησης απεικονίζονται οι επιθυμητές σφραγίδες.)
Είναι η ετικέτα απαλλαγμένη από ισχυρισμούς ή δηλώσεις που σας φαίνονται αμφιλεγόμενοι(-ες);
Υπάρχουν λιγότερα από έξι συστατικά στην ετικέτα;
Αν η απάντηση δεν είναι «ναι» σε τουλάχιστον τέσσερις ερωτήσεις της κάρτας βαθμολόγησης, το συμπλήρωμα θεωρείται επικίνδυνο για λήψη.
Κάντε λίγη έρευνα
Κάντε λίγη έρευνα αν ο γιατρός σας σας προτείνει να πάρετε κάποιο συμπλήρωμα, ιδίως εάν πρόκειται για βότανο (προϊόν από φυτά ή από φυτικά εκχυλίσματα).
«Να είστε επιφυλακτικοί», συνιστά ο δρ Cohen. «Ρωτήστε αν έχει γίνει μελέτη για το προϊόν. Θα πρέπει, όμως, να πρόκειται για μεγάλη τυχαιοποιημένη ελεγχόμενη μελέτη για να είναι αξιόπιστη».
Μπορείτε επίσης να αναζητήσετε μόνοι σας ιατρικές μελέτες, χρησιμοποιώντας μια αξιόπιστη ερευνητική μηχανή που ονομάζεται PubMed (www.pubmed.ncbi.nlm.nih.gov) και έχει αναπτυχθεί από τα Εθνικά Ινστιτούτα Υγείας (NIH) των ΗΠΑ.
Τα NIH παρέχουν επίσης φυλλάδια για μια μεγάλη ποικιλία διατροφικών συμπληρωμάτων. Ελέγξτε τα (www.health.harvard.edu/dsfs) και δείτε αν υπάρχει κάποιος καλός λόγος για να πάρετε το συμπλήρωμα που σκέφτεστε. Εάν όχι, μάλλον είναι προτιμότερο να αποφύγετε τον κίνδυνο.