Είναι κοινή διαπίστωση πως στην πολιτική ζωή του τόπου υπήρχε, για μία δεκαπενταετία περίπου, μια άλλη Αριστερά, κυρίως στην ανανεωτική έκφρασή της. Οπως έχει κωδικοποιηθεί, η Αριστερά του Κύρκου, του Δρακόπουλου, του Φιλίνη, του Ηλία Ηλιού, του Ανδρέα Λεντάκη και πολλών άλλων στελεχών που δραστηριοποιήθηκαν μέσα από τις τάξεις του ΚΚΕ Εσωτερικού, της ΕΔΑ, της κίνησης των 77 και άλλων συσπειρώσεων.
Ποιο είναι το χαρακτηριστικό γνώρισμα αυτής της Αριστεράς; Απευθυνόταν σε εθνικό ακροατήριο και, ως εκ τούτου, ο λόγος της ήταν μετριοπαθής και ενωτικός. Στο μέτρο των δυνάμεών της τότε, η ανανεωτική Αριστερά συνέβαλε και αυτή στη στερέωση της μεταπολιτευτικής δημοκρατίας με τον εθνικό-ενωτικό λόγο της. Οταν το ΠΑΣΟΚ και το ΚΚΕ μιλούσαν τότε για «αλλαγή νατοϊκής φρουράς», ο Δρακόπουλος με τον Ηλιού και τον Μίκη έτειναν το χέρι τους στον Κωνσταντίνο Καραμανλή για να εγκαθιδρύσει μια σύγχρονη φιλελεύθερη Δημοκρατία.
Αυτή η Αριστερά υπήρξε στην Ελλάδα, αλλά δεν ευδοκίμησε. Ενώ διέθετε ισχυρή φωνή που ακουγόταν με προσοχή κυρίως έξω από τον χώρο της, τα ανανεωτικά μηνύματά της βρίσκονταν πάνω από το μέσο επίπεδο και τις απαιτήσεις του παραδοσιακού αριστερού ψηφοφόρου. Γι’ αυτό και στις καθοριστικές εκλογές του 1977 ηττήθηκε κατά κράτος από το ορθόδοξο ΚΚΕ.
Αυτή η Αριστερά δεν ήταν και δεν έγινε ποτέ κόμμα εξουσίας. Οπως έλεγε, με τη χαρακτηριστική αυταρέσκειά του, ο Λεωνίδας Κύρκος για το ΚΚΕ Εσωτερικού: «Είμαστε το μικρό κόμμα με τη μεγάλη γραμμή». Σήμερα –για να έρθουμε και στο παρόν– ο ΣΥΡΙΖΑ είναι το μεγάλο κόμμα χωρίς γραμμή. Είναι ένα κόμμα εξουσίας που φιλοξενεί ετερόκλητα στοιχεία, όπως κάθε μεγάλο κόμμα. Καλύπτει ένα ευρύ πολιτικό φάσμα, από την αντιεξουσιαστική Αριστερά ώς το ΠΑΣΟΚ.
Σε αυτά τα μαζικά κόμματα, το ζητούμενο κάθε φορά είναι η ποιότητα και η ιδεολογική συγκρότηση της ηγετικής ομάδας που δίνει το κεντρικό πολιτικό στίγμα. Ενα κόμμα εξουσίας δεν είναι αναγκαστικά και φορέας του λαϊκισμού, της επιθετικότητας και του διχαστικού λόγου.
Αυτά τα χαρακτηριστικά προσδιορίζουν τη φυσιογνωμία του ΣΥΡΙΖΑ, γιατί αυτά τα χαρακτηριστικά διαθέτει και η ηγετική ομάδα του. Θα μπορούσε να υπάρξει μαζικό κόμμα της Αριστεράς με άλλα ποιοτικά χαρακτηριστικά; Ερώτημα με δύσκολη και περίπλοκη απάντηση.