Αλβίζε Κορνάρο. Ιταλός επιχειρηματίας του 16ου αιώνα, «Λουίτζι» για τους φίλους του. Τον συναντώ στο ερεθιστικό «Outlive. Η επιστήμη και η τέχνη της υγείας και μακροζωίας» του γιατρού Πίτερ Ατιά και του δημοσιογράφου-συγγραφέα Μπιλ Γκίφορντ. Το βιβλίο κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Διόπτρα σε μετάφραση του Χρήστου Μπαρουξή και αυτή την εβδομάδα θα είναι ο οδηγός μας.
Κατά τους Ατιά – Γκίλφορντ, ο Κορνάρο ήταν «ο πρώτος που εφάρμοσε στην πράξη τη θεωρία της “μειωμένης πρόσληψης τροφής” με συστηματικό, τεκμηριωμένο τρόπο».
Βεβαίως, ο συσχετισμός τού πόσο τρώμε με το πόσο ζούμε «είναι μια θεωρία που φτάνει πίσω στον Ιπποκράτη», αλλά ο «Λουίτζι» Κορνάρο ήταν αυτός που έθεσε τη θεωρία σε μια πολύ συστηματική πράξη.
Ο Κορνάρο είχε πλουτίσει αποξηραίνοντας έλη και μετατρέποντάς τα σε καλλιεργήσιμες εκτάσεις. Είχε πανέμορφη νεαρή σύζυγο με την οποία ζούσαν σε βίλα έξω από τη Βενετία, με δικό τους ιδιωτικό θέατρο. Του άρεσε να διοργανώνει δεξιώσεις και, βέβαια, το καλό φαγητό.
Ομως, στα σαράντα του ο Κορνάρο υπέφερε από «σειρά ασθενειών», όπως το έθεσε ο ίδιος: πόνους στο στομάχι, αύξηση βάρους και συνεχή δίψα, «κλασικό εναρκτήριο σύμπτωμα του διαβήτη».
Οπως ήταν επόμενο, ο γιατρός τού συνέστησε να περικόψει τα πλουσιοπάροχα δείπνα, πράγμα που τον εκνεύρισε αφάνταστα. Αλλά αν δεν άλλαζε τρόπο ζωής, καταλάβαινε ότι ίσως να μην «έβλεπε τη μικρή κόρη του να μεγαλώνει».
«Επιστρατεύοντας όλη του τη θέληση, άρχισε να ακολουθεί σπαρτιάτικη δίαιτα. Κατανάλωνε μόλις τριακόσια σαράντα γραμμάρια φαγητό τη μέρα, συνήθως με τη μορφή κοτόσουπας». Οπως έγραψε αργότερα, σηκωνόταν πάντοτε από το τραπέζι πεινασμένος και διψασμένος (υπόψη, σε κάθε του γεύμα, έπινε δύο ποτήρια κρασί.)
Η υγεία του βελτιώθηκε κατακόρυφα κι έφτασε τα 80. Προτού πεθάνει, το 1565, έγραψε την αυτοβιογραφική πραγματεία «Διατριβές περί νηφάλιας ζωής». Το βιβλίο γνώρισε απανωτές ανατυπώσεις, το λάτρεψαν ο Βενιαμίν Φρανκλίνος, ο Τόμας Εντισον κ.ά.
Παρά ταύτα, όπως γράφουν οι συγγραφείς, «χρειάστηκε να φτάσουμε στα μέσα του 20ού αιώνα μέχρι οι επιστήμονες να αρχίσουν να εξετάζουν συστηματικά και με αυστηρότητα τη θεωρία του Κορνάρο ότι η μείωση της πρόσληψης τροφής αυξάνει τη διάρκεια ζωής (τουλάχιστον στα ζωικά μοντέλα)».
Θα συνεχίσουμε αύριο, κλείνοντας όμως να πούμε ότι ο τίτλος (Outlive) στο βιβλίο των Ατιά – Γκίλφορντ έχει δύο έννοιες: «Να ζήσετε περισσότερο αλλά και να ζήσετε καλύτερα», εστιάζοντας όχι στην «προληπτική» αλλά στην «προενεργή» ιατρική.