Βλέμμα βλοσυρό, στο στόμα ένα πούρο που κρατά σφιχτά με τα δάχτυλά του. Ο σερ Κρίστοφερ Λι κοιτά απευθείας στον φωτογραφικό φακό, σε μια ασπρόμαυρη εικόνα που μοιάζει να «μιλάει» στον θεατή. Σε ένα άλλο καρέ, o Τζόναθαν Πράις «καρφώνει» με το αυστηρό του ύφος την κάμερα, ενώ σε ένα τρίτο, η στάση του Ράμι Μάλεκ προμηνύει μια άσχημη εξέλιξη.
Οι τρεις ηθοποιοί έχουν κάτι κοινό. Κάποια στιγμή στην καριέρα τους υποδύθηκαν τον αντίπαλο του πράκτορα Τζέιμς Μποντ, στον κινηματογράφο. Τώρα, πρωταγωνιστούν μαζί με άλλους θρύλους της μικρής και μεγάλης οθόνης, στην έκθεση φωτογραφίας του Αντι Γκοτς με τίτλο «Nemesis». Ο γνωστός Βρετανός φωτογράφος διασημοτήτων, με έδρα το Λονδίνο και τη Νέα Υόρκη, συγκέντρωσε μια σειρά από πορτρέτα που έκανε για τους Τσαρλς Ντανς, Χαβιέ Μπαρδέμ, Μάικλ Λόνσντεϊλ, Κρίστοφερ Γουόκεν, Μαντς Μίκελσεν, Σον Μπιν, Αλαν Κάμινγκ κ.ά. Αυτά φιλοξενούνται στο ξενοδοχείο The Carlton Tower Jumeirah του Λονδίνου, μέχρι τις 8 Ιανουαρίου 2024.
Τι οδήγησε, όμως, τον Γκοτς να δημιουργήσει τη συγκεκριμένη συλλογή; «Το πρότζεκτ προέκυψε στη διάρκεια του λοκντάουν και έγινε με αφορμή την 70ή επέτειο κυκλοφορίας του πρώτου μυθιστορήματος του Ιαν Φλέμινγκ, με ήρωα τον Τζέιμς Μποντ», λέει ο φωτογράφος στην «Κ». «Οπως κάθε άλλος καλλιτέχνης, έτσι κι εγώ, για αρκετό καιρό δεν είχα καμία παραγγελία για δουλειά. Διένυα την τρίτη δεκαετία μου στο επάγγελμα του φωτογράφου, σκέφτηκα ότι θα χρησιμοποιούσα αυτό το χρονικό διάστημα για να ανατρέξω στις προηγούμενες δουλειές μου και να φτιάξω ένα λεύκωμα της μέχρι τότε καριέρας μου. Κατά τη διαδικασία, συνειδητοποίησα ότι είχα φωτογραφίσει πολλούς ηθοποιούς που ενσάρκωσαν τους “κακούς” χαρακτήρες στις ταινίες του Μποντ». Σύμφωνα με τον ίδιο, μόνο έξι εν ζωή «εχθρούς του 007» δεν είχε απαθανατίσει. «Οπότε έβαλα στόχο να τους φωτογραφίσω ώστε να έχω το πλήρες σετ».
Ο Γκοτς είναι ο μόνος φωτογράφος διασημοτήτων που αρνείται να επεξεργαστεί τα πορτρέτα του, δίνοντάς μας έτσι τη δυνατότητα να δούμε τα «ωμά», χωρίς ρετούς, πρόσωπα των ηθοποιών.
Ο Γκοτς υπήρξε θαυμαστής του Τζέιμς Μποντ από μικρή ηλικία. «Ημουν 10 χρονών όταν μου επέτρεψαν να δω μόνος μου στο σινεμά την ταινία “Για τα μάτια σου μόνο” (1981). Θυμάμαι ότι οι γονείς μου είχαν πάει για ψώνια, αφού πρώτα με έβαλαν στην κεντρική σειρά της κινηματογραφικής αίθουσας μαζί με έναν κουβά από ποπ κορν και αναψυκτικό στο χέρι. Τα γκάτζετ και ο εξοπλισμός που έβλεπα στο φιλμ, ήταν πιθανώς αυτά που προκάλεσαν την αγάπη μου για τις κάμερες».
Εισιτήριο για το Χόλιγουντ
Γεννημένος το 1971 και μεγαλωμένος στο Νόρφολκ της Βρετανίας, ο μικρός Αντι είχε απορροφηθεί ολοκληρωτικά από τον κόσμο του κινηματογράφου. Το 1989 γράφτηκε στο πρώτο μάθημα φωτογραφίας, στο πλαίσιο του προγράμματος BTEC που σχεδιάστηκε για να δίνει στους συμμετέχοντες τις δεξιότητες που χρειάζονται ώστε είτε να συνεχίσουν στην τριτοβάθμια εκπαίδευση ή να απασχοληθούν κάπου επαγγελματικά. «Το πρόγραμμα είχε διάρκεια δύο χρόνων όπου διδάσκονταν όλα τα είδη φωτογραφίας: μόδα, ντοκιμαντέρ, καλές τέχνες κ.ά. Τίποτα όμως δεν μου κίνησε το ενδιαφέρον», λέει ο Γκοτς.
Μια μέρα, το κολέγιο επισκέφτηκε ο βραβευμένος Βρετανός ηθοποιός, συγγραφέας και σκηνοθέτης Στίβεν Φράι για να επιδώσει κάποια πτυχία και να μιλήσει στους φοιτητές. «Ανακάλυψα σε ποια αίθουσα θα έδινε την ομιλία. Πληροφορήθηκα ότι το διπλανό δωμάτιο θα ήταν άδειο εκείνη τη συγκεκριμένη ημέρα και έτσι προχώρησα το σχέδιό μου. Μπήκα στα καλλιτεχνικά στούντιο του κτιρίου και ετοίμασα τον χώρο με τον εξοπλισμό. Στη συνέχεια, άρχισα να παρακολουθώ την ομιλία περιμένοντας τις ερωτήσεις που θα έκαναν στον ηθοποιό».
Ο Γκοτς σήκωσε το χέρι του, ο Φράι του έδωσε τον λόγο. «Μπορούμε να πάμε στο διπλανό δωμάτιο που έχω έτοιμη την κάμερα για μερικά πορτρέτα;», ρώτησε ο φωτογράφος. Ο Φράι δυσανασχέτησε, αλλά δέχθηκε υπό τον όρο ο Γκοτς να κάνει γρήγορα. Πράγματι, οι λήψεις έγιναν μέσα σε 90 δευτερόλεπτα. Εκείνη ήταν η στιγμή που ο Βρετανός καλλιτέχνης συνειδητοποίησε ότι ήθελε να ασχοληθεί με πορτρέτα διασήμων.
Ο Φράι λάτρεψε το αποτέλεσμα. «Εκείνο το απόγευμα, έδειξε τις εικόνες στον ηθοποιό και σκηνοθέτη Κένεθ Μπράνα ο οποίος ζήτησε αμέσως το τηλέφωνό μου», θυμάται ο φωτογράφος. «Ο Μπράνα μου τηλεφώνησε προτείνοντας να τον επισκεφτώ στο Λονδίνο για να φωτογραφίσω εκείνον μαζί με τη σύζυγό του και ηθοποιό, Εμα Τόμσον. Αυτό ήταν το τυχαίο γεγονός που ξεκίνησε την πορεία μου – ένα μονοπάτι που με πήγε από το Νόρφολκ στο Χόλιγουντ».
Από το 1990, η δουλειά του Γκοτς δημοσιεύεται σε διεθνή Μέσα, έχει φιλοξενηθεί σε πολλά περιοδικά, ένθετα εφημερίδων του κόσμου και χρησιμοποιήθηκε σε διαφημιστικές καμπάνιες.
Η Εθνική Πινακοθήκη Πορτρέτων του Λονδίνου διατηρεί στη μόνιμη συλλογή της μια επιλογή από έργα του καλλιτέχνη, ο οποίος το 2009 τιμήθηκε με το Βραβείο Fox Talbot για την αριστεία στη φωτογραφία. Το 2011 ο Γκοτς έλαβε τον τίτλο του διδάκτορα των Τεχνών από το Πανεπιστήμιο De Montfort και έχει διατελέσει πρόεδρος του Βρετανικού Ινστιτούτου Επαγγελματιών Φωτογράφων. Την επόμενη χρονιά, συμπεριλήφθηκε στη λίστα των MBE. Πρόκειται για άτομα που γίνονται Μέλη του Τάγματος της Βρετανικής Αυτοκρατορίας και τιμώνται από τη βασίλισσα για την αξιοσημείωτη συνεισφορά τους ή τα επιτεύγματα σε διάφορους τομείς της δημόσιας ζωής.
Η τελευταία φωτογραφία του Τόνι Κέρτις
Στη διάρκεια της 30ετούς διαδρομής του, ο Γκοτς φωτογράφισε πολλούς ανθρώπους της βιομηχανίας ψυχαγωγίας – από τον Κερκ Ντάγκλας και τη Μέριλ Στριπ, μέχρι τον Μπραντ Πιτ και την Κέιτ Γουίνσλετ. Ενα, όμως, είναι το κλικ που θα θυμάται για μια ζωή.
Ως λάτρης της έβδομης τέχνης, το επάγγελμα του φωτογράφου «ήταν αυτό που θα μπορούσα να κάνω ώστε να βρίσκομαι όσο πιο κοντά στο Χόλιγουντ». Πάντα υπήρχαν ορισμένοι εμβληματικοί ηθοποιοί που ποτέ δεν έφτασαν στην κορυφή. «Ενας από αυτούς ήταν ο Τόνι Κέρτις. Τον λάτρευα. Ηθελα πάντα να τον φωτογραφίσω», μου λέει στο τηλέφωνο ο Γκοτς χωρίς να πάρει ανάσα.
Ο φωτογράφος προσπάθησε πολύ για να τον συναντήσει, ωστόσο αυτό ήταν πολύ δύσκολο. «Επί εννέα χρόνια, έστελνα γράμματα στον μάνατζέρ του και εκείνος πάντα μου απαντούσε ότι ο Κέρτις είτε ήταν απασχολημένος ή δεν αισθανόταν καλά».
Κάποια στιγμή και ενώ βρισκόταν στο Λος Αντζελες για να συνεργαστεί με τον Κερκ Ντάγκλας, ο Γκοτς αποφάσισε να δοκιμάσει ξανά να επικοινωνήσει με τον Κέρτις. Αυτή τη φορά δεν θα δεχόταν το «όχι» του μάνατζέρ του. «Με μια αναζήτηση στο διαδίκτυο, ανακάλυψα ότι η τελευταία σύζυγός του, Τζιλ, ήταν ιδιοκτήτρια ενός ράντσου με άλογα στο Λας Βέγκας. Τηλεφώνησα και μου απάντησε η ίδια. Της είπα ότι δεν ενδιαφερόμουν για τα άλογα, αλλά για τον Τόνι Κέρτις και ζήτησα αν θα υπήρχε περίπτωση να τον απασχολήσω για 10 λεπτά κάνοντας το πορτρέτο του».
Θα έμενε στην πόλη για ένα βράδυ ακόμα, οπότε ήλπιζε στη θετική απάντηση του ηθοποιού. «Η Τζιλ τον ρώτησε εκείνη τη στιγμή, και στο βάθος άκουσα τον Κέρτις να της λέει ότι θα ήθελε να τον φωτογραφίσω. Η σύζυγός του μου έδωσε τη διεύθυνση και ανταλλάξαμε τους αριθμούς τηλεφώνου σε περίπτωση που χρειαζόταν να μιλήσουμε ξανά», εξηγεί ο φωτογράφος.
Εκείνο το βράδυ, χτύπησε το τηλέφωνο του Γκοτς. Ηταν ο Τόνι Κέρτις. «Νόμιζα ότι θα ακυρώσει τη συνάντησή μας. Μου είπε ότι είχε έναν πόνο στο στήθος, θα μπορούσε, όμως, να κάνει τη φωτογράφιση υπό έναν όρο: να τον παρουσιάσω ως εμβληματική φιγούρα του κινηματογράφου για μια ακόμη φορά».
Οδηγώντας προς το Βέγκας, του ήρθε η ιδέα να ζωγραφίσει στο πρόσωπο του Κέρτις, τη σημαία της Αμερικής. «Θα ζωγράφιζα τα αστέρια και τις ρίγες στο πρόσωπό του. Ηξερα ότι βρισκόταν σε αναπηρικό αμαξίδιο και δυσκολευόταν στις μετακινήσεις».
Οταν έφτασε στο σπίτι του, η Τζιλ άνοιξε την πόρτα και του είπε ότι έχει 20 λεπτά για να φωτογραφίσει τον σύζυγό της. «Ο Τόνι με αγκάλιασε, με φίλησε στο μάγουλο και μου είπε “ευχαριστώ” για τον λόγο ότι ο κόσμος πλέον δεν τον αναζητά, ενώ εγώ έκανα τον κόπο να ταξιδέψω για να τον δω», τονίζει ο Γκοτς. Και συνεχίζει: «Μου είπε ότι είχα όσο χρόνο χρειαζόμουν. Παρέμεινα στο σπίτι του μια ώρα παραπάνω και τον άκουγα να μου λέει άγνωστες ιστορίες από τα παλιά, όπως για το ειδύλλιό του με τη Μέριλιν Μονρόε. Οταν του είπα ότι θα του βάψω το πρόσωπο, γέλασε με την καρδιά του. Ηταν η καλύτερη ιδέα που είχε ακούσει ποτέ».
Υστερα από 20 φωτογραφίες, του έδωσε πάλι ένα φιλί στο μάγουλο και του ζήτησε να μείνει για έναν καφέ. Εφυγε γιατί δεν θα προλάβαινε την πτήση επιστροφής στην Αγγλία. Οταν έφτασε στο σπίτι του και είδε τις εικόνες που τράβηξε, ο Γκοτς ξεχώρισε μία την οποία και λάτρεψε. Του την έστειλε με email, απάντησε η σύζυγός του: «Ο Τόνι κατέρρευσε σήμερα το πρωί. Είναι στο νοσοκομείο. Θα του δείξω τη φωτογραφία μόνο για να του φτιάξω τη διάθεση».
Εκείνο το Σαββατοκύριακο, η Τζιλ επικοινώνησε ξανά με τον φωτογράφο. «Αντι, πρέπει να σου πω κάτι. Εδειξα στον Τόνι τη φωτογραφία, την κοίταξε επίμονα και μετά μου είπε ότι ήταν η καλύτερη που έχει υπάρξει ποτέ». Ο ηθοποιός πέθανε το ίδιο απόγευμα και το πορτρέτο αυτό ήταν το τελευταίο του. Οπως σημειώνει ο φωτογράφος: «Ηταν το αγαπημένο του. Για να ξεπεράσω αυτό που ένιωσα, χρειάστηκε μεγάλη προσπάθεια».
Για περισσότερες φωτογραφίες του Αντι Γκοτς, επισκεφθείτε τη σελίδα του στο Instagram.