Ως επικεφαλής του γραφείου Βρυξελλών των Financial Times έως το 2016, ο Πίτερ Σπίγκελ είχε προνομιακή πρόσβαση στο σκληρό παρασκήνιο της ελληνικής και της ευρωπαϊκής κρίσης χρέους. Εκτελεστικός διευθυντής της αμερικανικής έκδοσης των F.T. σήμερα, ο Σπίγκελ απάντησε μέσω email σε ερωτήσεις της «Κ» για τον ρόλο του Σόιμπλε στην κρίση. Ο έμπειρος δημοσιογράφος εξηγεί την εμμονή του Γερμανού τότε υπουργού Οικονομικών με το Grexit και τη χαρακτηρίζει «τρομερά επιζήμια». Ωστόσο, τον θεωρεί «γίγαντα» της ευρωπαϊκής σκηνής, με μια σύνθετη κληρονομιά, που δεν αποτυπώνεται επαρκώς από τον χαρακτηρισμό του ως του «κακού» της ευρωκρίσης.
– Πιστεύετε ότι ο Σόιμπλε υπερέβη την εντολή τον Ιούλιο του 2015 όταν πίεσε, σε εκείνο το Eurogroup, για την προσωρινή έξοδο της Ελλάδας από το ευρώ;
– Το ζήτημα αυτό είχε διχάσει για πολύ καιρό τη γερμανική κυβέρνηση. Η Αγκελα Μέρκελ κράτησε τις επιλογές της ανοιχτές για όσο διάστημα μπορούσε. Ομως, το 2015 η Μέρκελ είχε αποφασίσει ότι οι συνέπειες του Grexit δεν μπορούσαν να εκτιμηθούν και συνεπώς είχε αποφασίσει κατά της γραμμής Σόιμπλε, ο οποίος ήταν ο πιο ισχυρός υποστηρικτής του Grexit. Στον βαθμό που ο Σόιμπλε έθεσε εκ νέου ένα ζήτημα, εναντίον του οποίου η καγκελάριος είχε ήδη αποφασίσει, νομίζω ότι μπορείτε να πείτε ότι πράγματι υπερέβη την εντολή του.
– Πόσο επιζήμια για τις προοπτικές ανάκαμψης της Ελλάδας ήταν η παράταση της συζήτησης περί Grexit, για την οποία ευθύνεται σε σημαντικό βαθμό ο Σόιμπλε την περίοδο 2011-5;
– Ηταν τρομερά επιζήμιο και κατά την άποψή μου οι δύο άνδρες που ευθύνονται περισσότερο για τη διάρκεια και το βάθος της ελληνικής κρίσης ήταν, πρώτος ο Σόιμπλε και δεύτερος ο Τσίπρας. Αυτό που και οι δύο άνδρες δεν κατάλαβαν, πιστεύω, είναι ότι η ελληνική κρίση ήταν τόσο κρίση εμπιστοσύνης όσο και οικονομική. Σε άλλες χώρες διεθνώς με πιο υψηλά επίπεδα χρέους επιβλήθηκαν πολύ λιγότερο δρακόντεια δημοσιονομικά μέτρα. Ομως, επειδή τόσο ο Σόιμπλε όσο και ο Τσίπρας συνέχιζαν να αμφισβητούν τη νομισματική ένωση στο σύνολό της, οι αγορές οδηγήθηκαν στην πεποίθηση ότι δεν υπήρχε η πολιτική βούληση για να παραμείνει ακέραια. Αρα, συνέχισαν να στοιχηματίζουν στην κατάρρευση. Δεν είμαι σίγουρος ότι θα μπορούσα να κατηγορήσω τους επενδυτές ομολόγων γι’ αυτό, δεδομένου του τι έλεγαν δημόσια ο Σόιμπλε και ο Τσίπρας.
– Η ανάκαμψη της Ελλάδας απέδειξε ότι ο Σόιμπλε είχε άδικο που θεωρούσε ότι τόσο η Ελλάδα όσο και η Ευρωζώνη θα έβγαιναν ωφελημένες από το Grexit;
– Απολύτως. Οπως κάθε άλλη ανεπτυγμένη χώρα σε κρίση ισοζυγίου πληρωμών, το μόνο που χρειαζόταν ήταν η επιστροφή της εμπιστοσύνης και η υποστήριξη της κεντρικής τράπεζας. Αυτό ήταν ξεκάθαρο από την πρώτη μέρα. Αλλά ο Σόιμπλε και η γερμανική κυβέρνηση δεν επέτρεπαν στην ΕΚΤ να επέμβει καταλυτικά για χρόνια. Μόλις ο Ντράγκι υποσχέθηκε να κάνει «ό,τι χρειαστεί» και μια ελληνική κυβέρνηση άρχισε να εφαρμόζει τα συμφωνηθέντα στη δημοσιονομική πολιτική, ήταν προδιαγεγραμμένο ότι τα πράγματα θα πήγαιναν καλύτερα. Αυτό μάλιστα συνέβη και επί Τσίπρα, μετά την «κωλοτούμπα» του.
– Πώς κρίνετε την πολιτική κληρονομιά Σόιμπλε σε σχέση με την ευρωκρίση; Εχουν δίκιο οι επικριτές του που υποστηρίζουν ότι συνέβαλε τα μέγιστα στον διχασμό της Ευρωζώνης, στην οργή του Νότου απέναντι στον Βορρά και στην παράταση της κρίσης;
– Ο Σόιμπλε θα καταγραφεί ως ένας γίγαντας της ευρωπαϊκής Ιστορίας και μια πολύ σύνθετη φιγούρα. Θεωρώ ειλικρινά ότι πίστευε ότι το Grexit ήταν καλό για το ευρωπαϊκό εγχείρημα επειδή φοβόταν ότι διαφορετικά η κοινή γνώμη στη Γερμανία θα μπορούσε να στραφεί εναντίον του ευρώ. Θεωρούσε ότι μετά την αποχώρηση της Ελλάδας, τα υπόλοιπα μέλη θα ενώνονταν περισσότερο και το ευρώ θα ενισχυόταν. Νομίζω ότι έκανε λάθος, αλλά θεωρώ επίσης ότι είναι υπερβολικά περίπλοκη φιγούρα για να χαρακτηριστεί ως ο «κακός» της Ευρώπης. Πίστευε βαθιά στο ευρωπαϊκό εγχείρημα και υποστήριξε πολιτικές που ειλικρινά πίστευε ότι θα βοηθούσαν. Αλλά έκανε λάθος και η κληρονομιά του θα περιλαμβάνει πάντα και αυτά τα λάθη.