Κονδύλια για οργάνωση κοινών προγραμμάτων με ξένα πανεπιστήμια διαθέτει το υπουργείο Παιδείας στα ελληνικά πανεπιστήμια. Παράλληλα, το δικαίωμα να ιδρύουν και να καταργούν τμήματα χωρίς την (ουσιαστική) έγκριση του υπουργείου Παιδείας αποκτούν τα ΑΕΙ της χώρας, ενώ λύση δίνεται στο πρόβλημα των άγονων εκλογών για τα Συμβούλια των ΑΕΙ. Αυτά ανακοίνωσε χθες ο υπουργός Παιδείας Κυριάκος Πιερρακάκης στη Σύνοδο Πρυτάνεων, τονίζοντας ότι πρόκειται για αποφάσεις με στόχο την ενίσχυση της εξωστρέφειας και της αυτονομίας των δημόσιων –όπως επισημαίνει εμφατικά η ηγεσία του υπουργείου ενόψει της θεσμοθέτησης ιδιωτικών– ΑΕΙ, καθώς και την επίλυση στρεβλώσεων και την απλούστευση των διαδικασιών στη λειτουργία των ιδρυμάτων.
Ειδικότερα, από το πακέτο ανακοινώσεων του υπουργού Παιδείας ξεχωρίζουν τα εξής:
• Με νομοθετική ρύθμιση θα κατοχυρωθεί το δικαίωμα κάθε πανεπιστημίου να ιδρύει και να καταργεί τμήματα, υπό τον όρο να υπάρχει η σύμφωνη γνώμη της Εθνικής Αρχής Ανώτατης Εκπαίδευσης (ΕΘΑΑΕ), η οποία θα αξιολογεί το σκεπτικό της απόφασης. Βεβαίως, στην περίπτωση ίδρυσης θα πρέπει να υπάρχει μελέτη σκοπιμότητας και βιωσιμότητας του νέου τμήματος, στην οποία να τεκμηριώνεται ότι το αντικείμενο του τμήματος εξασφαλίζει καλές επαγγελματικές προοπτικές στους πτυχιούχους του.
• Στο πλαίσιο του προγράμματος «Πανεπιστήμια Αριστείας», το οποίο χρηματοδοτείται από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, θα διατεθούν στα ΑΕΙ 60 εκατ. ευρώ για την ανάπτυξη joint degrees προγραμμάτων με ξένα πανεπιστήμια, τα οποία θα υλοποιηθούν καθ’ ολοκληρία στα ελληνικά ΑΕΙ. Τα χρήματα θα δοθούν με ανταγωνιστικούς όρους, δηλαδή το υπουργείο Παιδείας θα απευθύνει στα ΑΕΙ ανοιχτή πρόσκληση για υποβολή προτάσεων, τις οποίες θα αξιολογήσει η ΕΘΑΑΕ. Στο πλαίσιο του ίδιου προγράμματος θα διατεθούν στα ΑΕΙ 130 εκατ. ευρώ για ερευνητικό εξοπλισμό και υποδομές.
• Στις εκλογές για τα 11μελή Συμβούλια των ΑΕΙ, στην περίπτωση που τα 6 εσωτερικά μέλη του Συμβουλίου – καθηγητές του ιδρύματος «κολλήσουν» στην επιλογή των 5 εξωπανεπιστημιακών μελών, τότε θα λογίζεται ως διπλή η ψήφος του εσωτερικού μέλους που εξελέγη στην πρώτη θέση κατά τις εκλογές μεταξύ των διδασκόντων του ιδρύματος. Το πρόβλημα ανακύπτει όταν μεταξύ των έξι μελών δεν υπάρχει πλειοψηφία 4-2 υπέρ υποψηφιοτήτων για τις πέντε θέσεις των εξωτερικών μελών. Χαρακτηριστικά, λόγω της απουσίας πλειοψηφίας η διαδικασία «κόλλησε» σε πολλά πανεπιστήμια το τελευταίο διάστημα, μεταξύ των οποίων το Πανεπιστήμιο Αθηνών, το ΕΜΠ και το ΑΠΘ.
Θα διατεθούν 60 εκατ. ευρώ για την ανάπτυξη κοινών προγραμμάτων με ξένα ΑΕΙ και 130 εκατ. ευρώ για ερευνητικό εξοπλισμό και υποδομές.
• Δίνεται η δυνατότητα στα ΑΕΙ να επιλέγουν για θέσεις «συνεργαζόμενων καθηγητών» ξένους καθηγητές στη βαθμίδα του επίκουρου και αναπληρωτή, αφού έως τώρα μπορούσαν να επιλέξουν μόνο πρωτοβάθμιους καθηγητές.
• Καταργείται το «ταβάνι» στις αμοιβές των καθηγητών στα συγχρηματοδοτούμενα προγράμματα.
Ο κ. Πιερρακάκης επανέλαβε (περιλαμβάνεται στον προϋπολογισμό του επόμενου έτους) την αύξηση της χρηματοδότησης των ΑΕΙ για το 2024 κατά 11 εκατ. ευρώ, ενώ χθες ανακοινώθηκε έκτακτη επιχορήγηση 16,1 εκατ. ευρώ προς τα ιδρύματα για την κάλυψη λειτουργικών δαπανών.
Στο επόμενο υπουργικό
Ως προς το νομοσχέδιο που θα ρυθμίζει τα της ίδρυσης και λειτουργίας ιδιωτικών ΑΕΙ στην Ελλάδα, ο κ. Πιερρακάκης κράτησε κλειστά τα χαρτιά του, επισημαίνοντας στους πρυτάνεις ότι θα παρουσιαστεί στο επόμενο υπουργικό συμβούλιο, την προσεχή Τετάρτη. Παράλληλα, ανέφερε ότι «με το νέο νομοσχέδιο, εισάγουμε μεταρρυθμίσεις για την απλούστευση και την ψηφιοποίηση των διοικητικών διαδικασιών στα πανεπιστήμια. Στόχος μας είναι να πετύχουμε άμεσα την απογραφειοκρατικοποίηση και την αποδέσμευση των ιδρυμάτων από αγκυλώσεις και περιττά διοικητικά βάρη. Παραμένουμε προσηλωμένοι στη στενή συνεργασία με τις πρυτανικές αρχές, με στόχο τη χάραξη μιας σύγχρονης και αποτελεσματικής στρατηγικής. Το δημόσιο πανεπιστήμιο είναι προτεραιότητα και δεσμευόμαστε ότι θα συνεχίσει να πρωταγωνιστεί στην αναβάθμιση της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης».
Τέλος, ένταση επικράτησε κατά τη διάρκεια συγκέντρωσης διαμαρτυρίας φοιτητικών συλλόγων στον χώρο της συνεδρίασης της συνόδου. Οι φοιτητές διαμαρτυρήθηκαν για το σχέδιο της κυβέρνησης να θεσμοθετήσει ιδιωτικά ΑΕΙ. Σύμφωνα με την ΕΛ.ΑΣ. οι συγκεντρωμένοι πέταξαν πέτρες και αντικείμενα προς τις αστυνομικές δυνάμεις, οι οποίες προχώρησαν στη χρήση χημικών.