Τη θέσπιση τριών θαλάσσιων περιοχών όπου θα απαγορεύεται η αλιεία, καθώς και μιας ζώνης 1,5 ναυτικού μιλίου περιμετρικά του νησιού, στην οποία η απαγόρευση θα ισχύει για τον Απρίλιο και τον Μάιο –τους μήνες αναπαραγωγής των περισσότερων ειδών ψαριών– ζητούν οι ψαράδες της Αμοργού. Η πρότασή τους, που έχει ως στόχο τη βιωσιμότητα της αλιείας και την προστασία του περιβάλλοντος, έχει πλέον και την απαραίτητη επιστημονική τεκμηρίωση, καθώς το Γεωπονικό Πανεπιστήμιο ολοκλήρωσε και κατέθεσε στην πολιτεία τις απαραίτητες μελέτες.
Η πρωτοβουλία των αλιέων του νησιού, που πήρε το όνομα «Αμοργόραμα», ξεκίνησε περίπου πριν από μια δεκαετία. Βλέποντας τα ψάρια στα δίχτυα τους διαρκώς να λιγοστεύουν, οι αλιείς συνασπίστηκαν και αποφάσισαν να μην ψαρεύουν τον Απρίλιο και τον Μάιο, αλλά την περίοδο αυτή να χρησιμοποιούν τα καΐκια τους για να καθαρίσουν δυσπρόσιτες ακτές από τα σκουπίδια. Παράλληλα, αποφάσισαν να προτείνουν στο υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης να μετατραπούν τρεις θαλάσσιες περιοχές του νησιού σε πεδία αναπαραγωγής και «νηπιοτροφεία» ψαριών, με συγκεκριμένους περιορισμούς. Η πρότασή τους έπεφτε στο κενό, καθώς το υπουργείο έδειχνε (και σε κάποιο βαθμό εξακολουθεί να δείχνει) «δυσανεξία» στη θέσπιση περιορισμών στην αλιεία. Μέχρι πριν από ένα έτος, όταν η πολιτεία πείστηκε να υιοθετήσει την πρωτοβουλία. Το «Αμοργόραμα» σφραγίστηκε με ένα μνημόνιο ανάμεσα στον Επαγγελματικό Αλιευτικό Σύλλογο Αμοργού «Η Χοζοβιώτισσα», στον Δήμο Αμοργού, σε δύο υπουργεία (Αγροτικής Ανάπτυξης και Περιβάλλοντος), δύο περιβαλλοντικές οργανώσεις (Cyclades Preservation Fund και Blue Marine Foundation) και το Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών (βλ. «Κ» 13.6.2023 «Οι ψαράδες διεκδικούν το μέλλον τους»).
Προκειμένου η πρόταση των αλιέων να εξεταστεί σοβαρά, έπρεπε να διαθέτει την απαραίτητη επιστημονική τεκμηρίωση, έργο που ανέλαβε το Γεωπονικό Πανεπιστήμιο. Στα τέλη Δεκεμβρίου ολοκληρώθηκε και κατατέθηκε στο αρμόδιο υπουργείο η αλιευτική μελέτη, την εκπόνηση της οποίας υποστήριξαν οικονομικά το Cyclades Preservation Fund και το Blue Marine Foundation. Οπως εξηγεί ο Στέφανος Καλογήρου, επίκουρος καθηγητής στο Γεωπονικό και επιστημονικός υπεύθυνος της μελέτης, η πρόταση των αλιέων και (πλέον) του Πανεπιστημίου περιλαμβάνει τη δημιουργία τριών περιοχών όπου θα απαγορεύεται η αλιεία: 5.337 στρ. στη Νικουριά, 2.432 στρ. στον όρμο των Καταπόλων και 5.066 στρ. στη Γραμβούσα. Επίσης, την απαγόρευση της ερασιτεχνικής και επαγγελματικής αλιείας και σε μια ζώνη 1,5 ναυτικού μιλίου γύρω από όλο το νησί κατά τους μήνες Απρίλιο και Μάιο, που θεωρούνται οι μήνες της αναπαραγωγής για τα περισσότερα είδη.
Υπήρξε και μελέτη για τις κοινωνικές και οικονομικές προεκτάσεις του εγχειρήματος. Οπως ανέφερε ο κ. Αγγελος Λιοντάκης, επίκουρος καθηγητής στο Γεωπονικό Πανεπιστήμιο, η εκτιμώμενη απώλεια οικογενειακού εισοδήματος για τους επαγγελματίες αλιείς της Αμοργού από τους περιορισμούς αυτούς υπολογίζεται περίπου σε 4.500 ευρώ ετησίως. «Οι Αμοργιανοί αλιείς θέλουν να συνεχίσουν. Δεν τους ενδιαφέρει το επιχειρηματικό κέρδος όσο η βιωσιμότητα της αλιείας. Εχουν αποδεχθεί ότι κάτι πρέπει να γίνει για να μπορούν να ψαρεύουν και οι επόμενες γενιές. Η πολιτεία θα πρέπει να τους στηρίξει», ανέφερε ο κ. Λιοντάκης. Η αλιευτική μελέτη τέλος υποστηρίχθηκε με μια εκτίμηση της κατάστασης των θαλάσσιων λιβαδιών Ποσειδωνίας στην Αμοργό, την οποία πραγματοποίησε ο Δημήτρης Πουρσανίδης, ερευνητής στο Ιδρυμα Τεχνολογίας και Ερευνας (ΙΤΕ).
Ποια είναι τα επόμενα βήματα; Η πρόταση και η αλιευτική μελέτη κατατέθηκαν στη Γενική Διεύθυνση Αλιείας. Μέσα στο προσεχές διάστημα θα εξεταστεί από το γνωμοδοτικό συμβούλιο αλιείας και αν η εισήγηση είναι θετική θα καταλήξει στα χέρια του υπουργού Λευτέρη Αυγενάκη, προκειμένου να υιοθετηθεί και επισήμως. «Είναι μεγάλη τιμή για τον Επαγγελματικό Αλιευτικό Σύλλογο Αμοργού που η επιστήμη έχει αγκαλιάσει τις προτάσεις και το όραμά μας για μια καθαρή θάλασσα, γεμάτη ψάρια», ανέφερε ο πρόεδρος του συλλόγου, Μιχάλης Κρόσμαν. «Για εμάς είναι αυτονόητο ότι πρέπει να κάνουμε θυσίες για να επιτύχουμε τον στόχο μας: η αλιεία στο νησί μας να γίνει πάλι βιώσιμη. Το μεγάλο στοίχημα για εμάς είναι πώς θα κοιτάξουμε τις επόμενες γενιές στα μάτια».
