ΜΑΤΙΕΣ

Παρά την κρίση που επέφερε η πανδημία, το Πανεπιστήμιο Γκαίτε στη Φρανκφούρτη συνεχίζει απρόσκοπτα τα αναπτυξιακά του σχέδια με ανεγέρσεις νέων κτιρίων και την υποδοχή μιας εικαστικής εγκατάστασης από τον Κινέζο καλλιτέχνη Αϊ-Γουέι-Γουέι, η οποία θα είναι μόνιμα σε νέα πτέρυγα.

Με αυστηρά μέτρα ασφαλείας και πρωτοφανή μουσειολογική διαρρύθμιση, το Μουσείο Πράδο της Μαδρίτης στέλνει ένα μήνυμα σε όλον τον κόσμο. Στην υπηρεσία αρχικά της Ισπανίας ως μιας χώρας που ανοίγει σύντομα για τον τουρισμό, με όλες, φυσικά, τις προφυλάξεις, το Πράδο, ως το μείζον εθνικό μουσείο αλλά και ως μια κιβωτός παγκόσμιας κληρονομιάς δίνει το παράδειγμα.

Από τους λίγους μεγάλους του βωβού κινηματογράφου για τους οποίους υπάρχει διαρκές ενδιαφέρον είναι ο Μπάστερ Κίτον (1895-1966). Αν και ήταν ενεργός έως τον θάνατό του, είναι οι ιδιοφυείς ταινίες από την εποχή του βωβού που τον καθιέρωσαν και διατήρησαν τη μνήμη του.

Τώρα που οι κινηματογράφοι αναμένουν την επόμενη μέρα, έχουν λείψει στους πιστούς φίλους του σινεμά και στους μανιώδεις των πάσης φύσεως καταλόγων, τα στοιχεία του box office. Είναι μια μεγάλη παράδοση, που γεννήθηκε φυσικά στο Χόλιγουντ του βωβού κινηματογράφου και που τη θύμισαν με ένα δημοσίευμα και οι New York Times.

Αυτή η φωτογραφία απεικονίζει την πρόσοψη του Tenement Museum, ενός από τα πολλά μικρά μουσεία της Νέας Υόρκης, που δεν γνωρίζουν αν θα μπορέσουν να επιβιώσουν μετά την πανδημία.

Η αμηχανία που προκαλεί η πανδημία στην οικονομία του πολιτισμού είναι λογικό ότι οδηγεί σε νέους τρόπους επικοινωνίας με το κοινό. Η αρχισυντάκτρια του The New York Times Book Review, Πάμελα Πολ, συνέταξε μια προσωπική επιστολή έκκλησης προς τον ανώνυμο αναγνώστη: «Αγαπητέ αναγνώστη, τι παράδοξη και φοβερή περίοδο ζούμε (…) αν αφήσουμε στην άκρη την προφανή σπουδαιότητα των ζητημάτων ζωής και θανάτου, εμείς στο Book Review έχουμε ιδιαίτερη ευαισθησία για εκείνους των οποίων η ζωή εξαρτάται από τα βιβλία. 

Ποτέ δεν θα είχαμε φανταστεί ότι θα βιώναμε την εμπειρία των κενών πόλεων. Αυτή η πρωτόγνωρη αίσθηση που κλονίζει την καθημερινότητα όλης της υφηλίου αλλά και την αντίληψη που έχουμε για την αστική ζωή, γεμίζει τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και τις εφημερίδες και τα περιοδικά, με εικόνες από τις κενές πόλεις της εποχής μας.

Αυτήν την περίοδο της πανδημίας είναι λογικό και φυσικό να ανασύρονται από την Ιστορία οι προγενέστερες περιπτώσεις επιδημιών που σάρωναν τις κοινωνίες και άλλαζαν την καθημερινότητα. Θα μπορούσε να πει κανείς, πως ένας τρόπος να διαβάσει τη μεταβολή του κόσμου και την εξέλιξη των μεγαλουπόλεων είναι και οι κύκλοι των πανδημιών που μαζί με τις φυσικές καταστροφές (σεισμοί, πλημμύρες, πυρκαγιές) όριζαν τομές και νέες αφετηρίες.

Ενας τρόπος για να μιλήσει κανείς για τους νεώτερους χρόνους είναι να προσεγγίσει τις μεγάλες διεθνείς εκθέσεις που ήδη από τη δεκαετία του 1840 ήταν βαρόμετρα οικονομικής ανάπτυξης και ανταγωνισμών ανάμεσα σε έθνη και αυτοκρατορίες.

Ποιος θα το έλεγε πως το πολυδιαφημισμένο και πανάκριβο Ολυμπιακό Στάδιο του Τόκιο, σχεδιασμένο για να υποδεχθεί τους Ολυμπιακούς Αγώνες του 2020, θα γινόταν σύμβολο αυτής της τεράστιας καμπής που βιώνει ο κόσμος.

O Μεσοπόλεμος στη Μεγάλη Βρετανία έφερε το τραύμα των χιλιάδων νεκρών από τον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. Το ίδιο και στη Γαλλία, στη Ρωσία, στην Ιταλία, στη Γερμανία, όπου μια ολόκληρη γενιά αποδεκατίστηκε.

Ο παλιός σιδηροδρομικός σταθμός του Ντιτρόιτ είναι εγκαταλελειμμένος και παρουσιάζει μια όψη παραίτησης και φθοράς, αλλά σύντομα θα ξαναγεννηθεί. Είναι στα σχέδια της αυτοκινητοβιομηχανίας Ford, που επιστρέφει με επενδυτικά σχέδια στην παρηκμασμένη μεγαλούπολη και άλλοτε πρωτεύουσα της βιομηχανίας αυτοκινήτου.